Stan faktyczny:

Podatnik zamierza nabyć od spółki krajowej część do jednostki pływającej z przeznaczeniem do statku należącego do armatora norweskiego. Zakupiony towar znajduje się obecnie w posiadaniu firmy holenderskiej, która dostarczy część bezpośrednio na statek znajdujący się w chwili dostawy w porcie w Belgii.

Ocena prawna stanu faktycznego:

W przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) ustawodawca określił zasady rozliczania podatku od towarów i usług z tytułu transakcji pomiędzy podmiotami z różnych krajów, które mają miejsce bądź traktowane są jako mające miejsce na ściśle określonym terytorium. Zgodnie z przepisami ustawy w przypadku dostawy towarów, która ma miejsce pomiędzy różnymi krajami ustawodawca wskazując na miejsce świadczenia dostawy określił tym samym miejsce jej opodatkowania.

W myśl art. 7 ust. 8 ustawy w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, ze pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, ze dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Zatem, na mocy przywołanego przepisu ustawy w przypadku transakcji łańcuchowej, gdy dostawa towaru jest dokonywana przez kilka podmiotów, a towar przemieszczany jest tylko od pierwszego dostawcy do ostatniego nabywcy, uznaje się, iż dostawy towarów dokonuje każdy z podmiotów biorących udział w tej transakcji.

Z przedstawionego w zapytaniu stanu faktycznego wynika, iż Podatnik zamierza nabyć towar od spółki krajowej w celu dostawy na statek należący do armatora norweskiego. Towar jest obecnie w posiadaniu firmy holenderskiej, która dostarczy go bezpośrednio na statek znajdujący się w chwili dostawy w porcie w Belgii.

Należy przyjąć, iż w przedmiotowej sprawie pierwszym dostawcą będzie firma holenderska a ostatnim nabywcą armator norweski. W zaistniałej transakcji łańcuchowej zgodnie z przywołanym przepisem ustawy występować zatem będą trzy dostawy:

1. pomiędzy firmą holenderską a spółką krajową,
2. pomiędzy spółką krajową a Podatnikiem,
3. pomiędzy Podatnikiem a armatorem norweskim,

natomiast transport towaru nastąpi bezpośrednio z Holandii do portu w Belgii, tj. firma holenderska (pierwszy dostawca) dokona dostawy bezpośrednio na rzecz armatora norweskiego (ostatni nabywca).

W złożonym zapytaniu Podatnik wnosi o udzielenie informacji czy transakcja, w której zamierza uczestniczyć podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zauważyć, iż na w/w transakcję składają się dwie dostawy, tj.

1. dostawa pomiędzy spółką krajową a Podatnikiem oraz
2. dostawa pomiędzy Podatnikiem a armatorem norweskim.

Ad. 1)

Miejsce świadczenia (opodatkowania) przy dostawie towarów uzależnione zostało przez ustawodawcę od sposobu, w jaki realizowana jest dostawa. Co do zasady zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru jest przyporządkowana tylko jednej dostawie; jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport jest przyporządkowana dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że nabywca ten udowodni, że wysyłkę lub transport towaru należy zgodnie z zawartymi przez niego warunkami dostawy przyporządkować jego dostawie.

Jak wynika z analizy powyższych przepisów, w przypadku transakcji łańcuchowej, w której bierze udział kilka podmiotów w ten sposób, iż pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru są przyporządkowane tylko jednej dostawie. Miejscem jej świadczenia, a zatem i opodatkowania jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia transportu lub wysyłki – art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z przedstawionego w zapytaniu stanu faktycznego wynika, iż w transakcji biorą udział cztery podmioty, które dokonują dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich (firma holenderska) wydaje towar bezpośrednio ostatniemu (armator norweski). Miejscem rozpoczęcia wysyłki towaru jest Holandia, zatem zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy miejscem świadczenia, a tym samym opodatkowania jest Holandia.

Ad. 2)

Dla dostawy objętej transakcją łańcuchową, do której nie jest przypisana wysyłka lub transport towaru, miejsce świadczenia dostawy zależy od tego, czy dostawa towarów w transakcji łańcuchowej poprzedza wysyłkę, czy też następuje po niej. I tak, zgodnie z art. 22 ust. 3 pkt 2 ustawy, w przypadku, o którym mowa w ust. 2, dostawę towarów, która następuje po wysyłce lub transporcie towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów.

Zgodnie z przywołanym przepisem za miejsce dokonania dostawy (opodatkowania) uznaje się – w przypadku, gdy Podatnik zamierza dokonać sprzedaży części do środka transportu morskiego (statku) dla armatora norweskiego, którą dostarczy firma holenderska bezpośrednio na statek znajdujący się w chwili dostawy w porcie w Belgii – miejsce zakończenia wysyłki tej części. Zatem dostawę przez Pytającego części do statku uznaje się, zgodnie z art. 22 ust. 3 pkt 2 ustawy, za dokonaną w Belgii, tj. poza terytorium kraju. Transakcja pomiędzy Podatnikiem a armatorem norweskim nie podlega więc opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju.

Należy również zauważyć, iż w świetle przepisu art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą:

1. dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami;
2. czynności, o których mowa w art. 7 ust. 3-7.

Na podstawie w/w przepisu Pytającemu przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z zakupów mających związek z dokonaną dostawą części na statek.

Zatem, dokonywana przez Podatnika transakcja obejmująca zakup części do jednostki pływającej bez sprowadzenia jej na polski obszar celny oraz jej dostawę na rzecz armatora norweskiego nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na mocy obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług.