Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając na podstawie art. 14b § 5 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 15.07.2005 r. (znak: PUS.I/423/38-2/05) w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w ten sposób, że uznaje stanowisko podatnika przedstawione we wniosku za nieprawidłowe.

Pismem z dnia 31.05.2005 r. Z. "P." spółka z o.o. w J. zwróciła się do Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie (art. 14a ustawy - Ordynacja podatkowa). Zapytanie wnioskodawcy dotyczyło możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów roku 2003 wypłaconych przez pracodawcę w 2003 r. odszkodowań wraz z ustawowymi odsetkami na rzecz rodzin zmarłych na skutek wypadku przy pracy pracowników, których podstawę stanowią wyroki sądu. Przedstawiając swoje stanowisko w sprawie spółka stwierdziła, iż jej zdaniem wypłacone kwoty odszkodowań i odsetek stanowią koszty uzyskania przychodów 2003 r. jako związane z działalnością gospodarczą spółki i pozostające w związku ze źródłem przychodów w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, dokonując oceny prawnej stanowiska wnioskodawcy w tym przedmiocie, postanowieniem z dnia 15.07.2005 r. (znak: PUS.I/423/38-2/05) uznał, że w przedstawionym stanie faktycznym stanowisko spółki zawarte we wniosku jest prawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, dokonując analizy obowiązujących przepisów prawa w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, stwierdza, co następuje:

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem wykluczonych przez ustawodawcę z kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 tej ustawy. Przepis art. 16 ust. 1 pkt 16 ustawy wyłącza z kosztów uzyskania przychodów jedynie wydatki ściśle w nim wymienione tzn. m.in. jednorazowe odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra. Wprawdzie przepis ten nie dotyczy wprost sytuacji, gdy odszkodowanie wypłacone zostało na podstawie wyroku sądu (art. 446 § 3 kodeksu cywilnego), nie oznacza to, iż kwota odszkodowania, wypłaconego przez pracodawcę rodzinie pracownika z tytułu śmierci na skutek wypadku przy pracy może być uznana za koszt podatkowy.

Możliwość podatkowego rozliczenia wypłaconych odszkodowań podlega zawsze ocenie z punktu widzenia ogólnej zasady wymienionej w art. 15 ust. 1 ustawy niezależnie od tego, czy określony koszt został wymieniony w art. 16 ust. 1 czy też nie. Zwrot "w celu" użyty w art. 15 oznacza, że ustawodawca wskazuje wyraźnie na pojęcie celu, co oznacza, że aby wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy wydatków i potencjalnych przychodów. Ponadto wydatki takie winny być poniesione w ramach racjonalnego działania. Potwierdza to orzecznictwo sądowe w zakresie kwalifikacji wydatków do kosztów podatkowych. Pracodawca, płacąc odszkodowanie związane z usunięciem skutków nienależytego wykonania obowiązków pracodawcy wobec pracowników, nie działa w celu uzyskania przychodów. Jego celem jest wykonanie istniejącego zobowiązania, a konsekwencją - zmniejszenie przychodu. Wydatek taki nie pozostaje więc w związku przyczynowym z przychodem i nie stanowi kosztu w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Powyższe skutkuje zmianą przedmiotowego postanowienia w trybie art. 14b § 5 pkt 2 ordynacji podatkowej, albowiem postanowienie Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 15.07.2005 r. (znak: PUS.I/423/38-2/05) rażąco narusza prawo.