Stan faktyczny I:

Podatnik świadczy usługi transportu na rzecz kontrahentów z krajów Unii Europejskiej, którzy posiadają numer NIP unijny. Transport odbywa się na następujących trasach: Polska – Holandia, Polska – Anglia, Holandia – Polska, Polska – Dania.

Stan faktyczny II:

Podatnik zamierza dokonywać pośrednictwa w sprzedaży usługi transportowej (usługi spedycji) na rzecz kontrahentów z krajów Unii Europejskiej, którzy posiadają numer NIP unijny.

Stan faktyczny III:

Podatnik zamierza dokonywać pośrednictwa w sprzedaży towarów, które są przez Podatnika nabywane od kontrahentów z krajów Unii Europejskiej i sprzedawane na rynek krajowy lub zagraniczny.

Stan faktyczny IV:

Podatnik dokonuje zakupów towarów od kontrahenta z Holandii, posiadającego NIP unijny. Umowa z kontrahentem określa, że po przekroczeniu przez Podatnika określonych progów ilościowych zakupionego towaru, otrzyma z tego tytułu rabat procentowy na zakupione wcześniej towary.

Ocena prawna stanu faktycznego I:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Miejscem opodatkowania usług transportowych, zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy jest co do zasady miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości, z zastrzeżeniem art. 28.

W art. 28 ust. 1 ustawodawca określił, iż w przypadku transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich – miejscem świadczenia tej usługi jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna.

Jednakże jeżeli nabywca usługi, o której mowa, podał dla tej czynności świadczącemu wewnątrzwspólnotową usługę transportu towarów numer, pod którym jest zidentyfikowany dla potrzeb podatku od wartości dodanej na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia transportu, miejscem świadczenia usługi jest terytorium tego innego państwa członkowskiego (art. 28 ust. 3 ustawy).

Zatem w przypadku wykonania przez Podatnika usługi transportowej na trasie Holandia – Polska lub Holandia – Dania na rzecz holenderskiego kontrahenta, który podał mu numer identyfikacyjny dla potrzeb handlu wewnątrzwspólnotowego (ponieważ Podatnik nie sprecyzował gdzie został nadany numer identyfikacyjny zleceniodawcy holenderskiego, zatem przyjęto założenie, że jest to terytorium Holandii), miejscem opodatkowania usługi na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy (art. 28 ust. 3 nie znajdzie zastosowania w tak przyjętym stanie faktycznym) jest – miejsce gdzie transport towaru się rozpoczyna, czyli terytorium Holandii.

Podatek od wartości dodanej należy więc rozliczyć w Holandii, według zasad obowiązujących w tym kraju.

Wobec powyższego z tytułu świadczenia przedmiotowych usług Podatnik co do zasady powinien się zarejestrować dla celów VAT w Holandii ( o ile przepisy holenderskie nie wprowadzają specjalnych regulacji pozwalających na uniknięcie takiej rejestracji) i rozliczyć holenderski VAT, składając deklarację w tym kraju.

Jednocześnie, zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, Podatnik będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez Podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a Podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Ocena prawna stanu faktycznego II:

Podatnik w przedstawionym stanie faktycznym informuje, że zamierza dokonywać pośrednictwa w sprzedaży usługi transportowej na rzecz kontrahentów z krajów Unii Europejskiej, którzy posiadają numer NIP unijny. Wnioskodawca zaklasyfikował powyższe czynności jako usługi spedycji, a z informacji zawartych we wniosku Podatnika wynika, że są one bezpośrednio związane z wewnątrzwspólnotowymi usługami transportu towarów.

Zgodnie z art. 28 ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT w przypadku usług pośrednictwa i spedycji związanych bezpośrednio z wewnątrzwspólnotowymi usługami transportu towarów – miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna – z zastrzeżeniem ust. 6.

Przepis ust. 6 tegoż artykułu stanowi, że w przypadku gdy nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 5 ma miejsce świadczenia usługa, miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer.

Zatem, jeżeli Podatnik rzeczywiście zamierza świadczyć usługi spedycyjne na rzecz posiadających numer NIP unijny kontrahentów z krajów Wspólnoty Europejskiej, to przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 28 ust. 6 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług jest terytorium państwa, które wydało nabywcy ten numer.

Jednakże należy w tym miejscu zaznaczyć, że jeżeli czynności wykonywane przez Podatnika będą jedynie polegać na nabywaniu wewnątrzwspólnotowych usług transportu towarów a następnie ich dalszej sprzedaży kontrahentom z Unii Europejskiej, to usługi te spełnią definicję „wewnątrzwspólnotowej usługi transportu towarów”.

W sytuacji bowiem, gdy podatnik działając we własnym imieniu, lecz na rachunek innej osoby, bierze udział w świadczeniu usług to należy uznać, że podatnik nabył i wyświadczył te usługi (patrz art. 6 ust. 4 VI Dyrektywy Rady z dnia 17.05.1977 r.).

Dlatego też w takim przypadku dla ustalenia miejsca świadczenia przedmiotowych usług zastosowanie znajdą wyżej cytowane przepisy art. 28 ust. 1 i 3, które regulują sposób ustalania miejsca świadczenia usług wewnątrzwspólnotowego transportu towarów w analogiczny sposób jak zostało to uregulowane w art. 28 ust. 5 pkt 1 i ust. 6 w przypadku usług spedycyjnych związanych bezpośrednio z wewnątrzwspólnotowymi usługami transportu towarów.

Jeżeli więc nabywca wewnątrzwspólnotowej usługi transportowej poda Podatnikowi numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia transportu, miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer.

Zatem czynność powyższa, zgodnie z art. 106 ust. 2 ustawy o VAT, winna zostać udokumentowana wystawieniem przez Podatnika faktury VAT, według zasad określonych w § 30 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie maja zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971).

Przepis § 30 ust. 1 wyżej cytowanego rozporządzenia stanowi, że przepisy § 12 i § 14 – 26 oraz § 29 stosuje się odpowiednio do faktur stwierdzających dokonanie dostawy towarów lub świadczenia usług, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego, jeżeli dla tych czynności podatnicy wystawiający fakturę nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub – w przypadku terytorium państwa trzeciego – podatku o podobnym charakterze.

Przepis ust. 2 tegoż paragrafu stanowi, że faktury, o których mowa w ust. 1, powinny zawierać dane określone w § 12, z wyjątkiem stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem.

Przepis § 30 ust. 4 rozporządzenia wymaga, aby w przypadku świadczenia usług, o których mowa w art. 27 ust. 3 pkt 2 oraz art. 28 ust. 3, 4, 6 i 7 ustawy, faktura dokumentująca wykonanie tych czynności zawierała numer, pod którym nabywca usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego, innym niż terytorium kraju.

Z kolei przepis § 12 ust. 15 wyżej cytowanego rozporządzenia wymaga, aby faktury wystawiane przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju, świadczących usługi określone w art. 27 ust. 3 lub art. 28 ust. 3, 4, 6 i 7 ustawy, dla których w każdym przypadku podatnikiem jest usługobiorca, zamiast danych dotyczących stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem zawierały adnotację, iż podatek rozlicza nabywca.

Ocena prawna stanu faktycznego III:

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) w przypadku usług wykonywanych przez pośredników, działających w imieniu i na rzecz osób trzecich, związanych bezpośrednio z dostawą towarów, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce dokonania dostawy towarów, z zastrzeżeniem ust. 2.

W myśl art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią – miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Jednakże § 4 ust. 2 wyżej cytowanego rozporządzenia stanowi, że w przypadku gdy nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku zgodnie z art. 97 ust. 10 i 11 ustawy lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 1 ma miejsce świadczenia usługa -–miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer.

Ponadto w myśl ust. 3 tego paragrafu, w przypadku gdy nabywca usługi, o której mowa w ust. 1, podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym terytorium kraju, przepis ust. 2 stosuje się pod warunkiem wykazania tego numeru na fakturze dokumentującej wykonanie tej czynności.

Z przedstawionego przez Podatnika stanu faktycznego wynika, że zamierza dokonywać pośrednictwa w sprzedaży towarów, które są (obecnie – przyjęte przez Organ założenie) nabywane od kontrahentów z krajów Unii Europejskiej i sprzedawane na rynek krajowy i zagraniczny.

Wobec powyższego, jeżeli Podatnik zamierza świadczyć usługi pośrednictwa związane bezpośrednio z dostawą towarów, działając przy tym w imieniu i na rzecz osób trzecich, to miejsce świadczenia przedmiotowych usług należy ustalić w oparciu o przywołane wyżej przepisy rozporządzenia, czyli będzie to miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy lub jeżeli nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku zgodnie z art. 97 ust. 10 i 11 ustawy lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 1 § 4 cyt. wyżej rozporządzenia ma miejsce świadczenia usługa i numer ten zostanie wykazany na fakturze dokumentującej wykonanie tej czynności – miejscem świadczenia usługi będzie terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer.

Ocena prawna stanu faktycznego IV:

Wnioskodawca zakupuje towary od kontrahenta z Holandii, posiadającego NIP unijny. Umowa z kontrahentem określa, że po przekroczeniu przez nabywcę określonych progów ilościowych zakupionego towaru, otrzyma z tego tytułu rabat procentowy na zakupione wcześniej towary. W związku z powyższym Podatnik zapytuje, czy tego rodzaju prowizja nie podlega opodatkowaniu.

Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, tj. m. in. od ustalenia za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie itp.

W przypadku, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą, nawet jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług , ponieważ ma bezpośredni wpływ na wartość tej dostawy i w efekcie prowadzi do obniżenia wartości (ceny) dostawy. Jeżeli jednak (co występuje w omawianym przypadku) premie pieniężne (bonusy) wypłacane są z tytułu dokonywania przez nabywcę określonej czynności (dokonanie zakupu określonej ilości towaru) – premie te nie są związane z żadną konkretną dostawą. W takich przypadkach należy uznać, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach. Wówczas wypłacona premia pieniężna jest wynagrodzeniem za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Usługa powyższa podlega opodatkowaniu wg stawki 22 % na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy. Obowiązek podatkowy spoczywa w tym przypadku na Wnioskodawcy.

Miejsce świadczenia ww. usługi winno być rozpatrywane w oparciu o ogólną zasadę, wynikającą z regulacji art. 27 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego zapisu miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym świadczący usługę