INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2012 r. (data wpływu 28 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwróconego przez Spółdzielnię wkładu mieszkaniowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 maja 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwróconego przez Spółdzielnię wkładu mieszkaniowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1996 r. wraz z mężem wniosła Pani do spółdzielni mieszkaniowej wkład mieszkaniowy w wysokości ok. 26.000 zł w zamian za przydział lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. W 2011 r. prawo to wygasło (eksmisja) i otrzymała Pani od Spółdzielni wartość rynkową lokalu pomniejszoną o:

• należność z tytułu opłat czynszowych za użytkowanie lokalu (czynsz, odsetki, koszty eksploatacji);
• nominalną kwotę umorzenia kredytu;
• kwotę rozliczenia co. za 2010 r. oraz zaliczkę na rozliczenie co. za 2011 r.;
• koszty komornicze i sądowe;
• koszty związane z ogłoszeniem przetargu;
• koszty sporządzenia operatu szacunkowego.

Ustaloną przez rzeczoznawcę wartość rynkową w kwocie 120.500 zł Spółdzielnia pomniejszyła o ww. koszty w łącznej wysokości 42.125 zł 50 gr. Pani została wypłacona kwota 78.374 zł 50 gr.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przychód ten jest zwolniony z opodatkowania...

Przedstawiając własne stanowisko Wnioskodawczyni wskazuje, iż w myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52,52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zaś w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy, wolne od podatku są przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych wkładów.

Podaje Pani, że sformułowania "do wysokości wniesionych wkładów" nie można odnosić do wartości początkowej wkładu lecz do jego wielkości. Dlatego zwolnienie to obejmuje cały zwrócony wkład. Otrzymała Pani zwrot wkładu zwaloryzowany do wysokości aktualnej wartości rynkowej prawa do lokalu. Z tych względów Pani zdaniem cała kwota zwrócona przez Spółdzielnię podlega zwolnieniu na podstawie przytoczonego powyżej przepisu art. 21 ust.1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Taki pogląd został wyrażony również w orzeczeniach Wojewódzkich Sądów Administracyjnych z dnia 21 grudnia 2009r. sygn. … i z dnia 22 marca 2011 r. sygn. …

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów wymienione zostały w art. 10 ww. ustawy. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Stosownie do przepisu art. 20 ust. 1 tej ustawy, za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” wskazuje, iż katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, a wymienione w nim są jedynie najbardziej typowe przychody z tego źródła. Oznacza to, iż przychodem z innych źródeł będzie każde przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w 1996 r. otrzymała Pani przydział do lokalu mieszkalnego na warunkach lokatorskiego prawa do lokalu. Wniosła Pani wkład mieszkaniowy do Spółdzielni w wysokości ok. 26.000 zł. W 2011 r. prawo to wygasło i Spółdzielnia wypłaciła na rzecz Pani kwotę 78.374 zł 50 gr. Jest to kwota określona na podstawie wyceny dokonanej przez rzeczoznawcę i stanowi różnicę pomiędzy ustaloną wartością rynkową lokalu a należnościami potrąconymi przez Spółdzielnię.

Kwestię zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych – w brzmieniu obowiązującym od dnia 31 lipca 2007 r. – spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych tego artykułu wypadkach określonych w niniejszym rozdziale. Natomiast z ust. 1¹ wynika, iż spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

1. jeżeli członek pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokal niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód, lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali, lub
2. jeżeli członek jest w zwłoce z uiszczeniem opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, za 6 miesięcy.

Przepis art. 11 ust. 2 ww. ustawy stanowi, iż w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. (…)

W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu (art. 11 ust. 2¹ww. ustawy).

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 2² ustawy).

Mając zatem na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, iż w niniejszym przypadku przychodem korzystającym ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wyłącznie kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego, która odpowiada wartości wkładu wniesionego do Spółdzielni Mieszkaniowej.

Zakres bowiem przedmiotowego zwolnienia wyznacza niewątpliwie użyte w tym przepisie pojęcie „do wysokości wniesionych wkładów” ograniczając go tylko i wyłącznie do wkładów uprzednio wniesionych, a więc ich nominalnej wysokości. Jeżeli wartość wkładu ulega zwiększeniu na skutek waloryzacji lub innych czynników, wówczas zwolnienie obejmuje nie całą kwotę przychodu uzyskanego w związku ze zwrotem wkładu w spółdzielni, lecz wyłącznie tę część wypłaconej kwoty, która odpowiada kwocie wniesionego wkładu.

Z tego też względu, nadwyżka pomiędzy wypłaconą wartością rynkową lokalu, a wniesionym wkładem stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zgodnie z treścią art. 45 ust. 1 cytowanej ustawy, należy wykazać w zeznaniu za rok podatkowy, w którym został otrzymany.

Za nieprawidłowe należało zatem uznać stanowisko Pani, zgodnie z którym cała kwota zwrócona przez Spółdzielnię podlega zwolnieniu na podstawie przytoczonego powyżej przepisu art. 21 ust.1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W nawiązaniu do wskazanych przez Panią wyroków Sądów Administracyjnych, których przedmiot rozstrzygnięcia stanowiła kwestia omawianego zwolnienia przedmiotowego wskazać należy, że orzeczenia sądów, są rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach, osadzonymi w określonym stanie faktycznym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Na mocy art. 87 ust. 1 tejże ustawy, źródłami powszechnie obowiązujących prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych), ani też tym bardziej dla interpretacji indywidualnych.

W związku z powyższym, nie negując takiego orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Z uwagi na powyższe przywołane wyroki sądowe nie są wiążące dla tut. organu podatkowego.

W zakresie oceny rozpatrywanego zagadnienia orzecznictwo sądowe jest natomiast zróżnicowane i w ocenie tut. organu nie można nadawać normatywnego waloru jedynie tym orzeczeniom, które są dla Strony korzystne. Tytułem przykładu wskazać należy, na wyroki: z dnia 8 lutego 2012 r., …; z dnia 2 grudnia 2011 r., … czy też z dnia 16 marca 2011 r., … - które co do zasady potwierdzają stanowisko tutejszego organu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.