POSTANOWIENIE

Działając na podstawie art. 216 § 1 w związku z art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu po rozpatrzeniu wniosku strony z dnia 31.10.2005r. złożonego w kancelarii tut. Urzędu w dnia 09.11.2005r. - o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie określenia czy przychód uzyskany przez radcę prawnego z tytułu kosztów zastępstwa procesowego zasądzonych prawomocnymi wyrokami podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stwierdza, że stanowisko podatnika jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 31.10.2005r (złożonym w tut. Urzędzie 09.11.2005r.) strona zwróciła się do tut. organu podatkowego o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w jej indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.
Stan faktyczny przedstawiony we wniosku.
Podatniczka nie prowadzi działalności gospodarczej. Jest zatrudniona jako radca prawny w Kancelarii Prawniczej w ramach umowy o pracę. Kancelaria ma podpisane umowy o obsługę prawną z firmami. W ramach obsługi prawnej mieści się również prowadzenie spraw przed sądami. Jeden z § umowy stanowi, iż koszty zastępstwa procesowego zasądzone prawomocnymi wyrokami należą się prowadzącemu sprawę radcy prawnemu i są wypłacane po wyegzekwowaniu przynajmniej połowy zasądzonej należności głównej. Podatniczka zawiera umowy z tymi firmami o zwrot kosztów zastępstwa procesowego po spełnieniu ww. warunku. Firmy te są zobowiązane do odprowadzenia do urzędu skarbowego należnego podatku dochodowego. Na koniec roku podatniczka otrzymuje rozliczenie PIT-8B.
Pytanie podatnika.
Czy uzyskując przychód z tytułu kosztów zastępstwa procesowego zasądzonych prawomocnymi wyrokami podatniczka jest zobowiązana do zadeklarowania i odprowadzenia podatku od towarów i usług.
Stanowisko podatnika.
Podatniczka uważa, że uzyskując przychód z tytułu kosztów zastępstwa procesowego zasadzonych prawomocnym wyrokami nie będzie zobowiązana do odprowadzenia podatku od towarów i usług.

Uważa, że z przepisów art. 15 ust 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że jeżeli czynności w ramach umów określonych jako agencyjne, zlecenia lub innych umów o świadczenie usług wykonywane są w wyżej określonych warunkach - to nie spełniają one kryterium samodzielności przy jej wykonywaniu o której mowa w art. 15 ust 1 ustawy o VAT, co powoduje, że nie podlegają one opodatkowaniu.
Zdaniem podatnika przedstawiona sytuacja nie jest tożsama z sytuacją adwokatów świadczących pomoc prawną z urzędu bowiem;

• za samą usługę - prowadzenie sprawy przed sądem firma (klient) płaci wraz z VAT w ramach ryczałtu za stałą obsługę prawną,
  
• zwrot kosztów zastępstwa procesowego należny jest tylko w sytuacji, gdy zostaną one zapłacone fizycznie przez dłużnika czy to dobrowolnie czy w ramach wszczętego postępowania egzekucyjnego (adwokat otrzymuje wynagrodzenia od skarbu Państwa niezależnie od zapłaty przez dłużnika, za sam fakt świadczenia pomocy z urzędu),
  
• odpowiedzialność podatniczki za wynik sprawy sądowej jest odpowiedzialnością wobec pracodawcy a nie klienta i kończy się wraz z momentem uprawomocnienia się wyroku,
  
• wyegzekwowanie należności wynikających z tych wyroków w tym i kosztów zastępstwa zależy od posiadanego majątku przez dłużnika a zatem nie wszystkie zasądzane prawomocnymi wyrokami koszty zastępstwa zostają faktycznie odzyskane bowiem wiele spraw kończy się bezskuteczną egzekucją co oznacza , że zasadzone koszty są tylko na wyroku.

Dokonując oceny prawnej przedstawionego własnego stanowiska podatnika w jej indywidualnej sprawie Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu po przeanalizowaniu stanu faktycznego przedstawionego w piśmie wyjaśnia co następuje.

Na mocy art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do definicji zawartej w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumieć należy - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Jednakże należy zauważyć, że dla powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, w przypadku spełnienia przesłanki przedmiotowej (odpłatne świadczenie usług), konieczne jest jednoczesne spełnienie przesłanki podmiotowej, tzn. usługi takie muszą być świadczone przez podatnika w rozumieniu art. 15-17 ustawy o VAT, działającego w tym charakterze.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 w/w ustawy).

Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 3 pkt 3 nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
W przypadku gdy ponoszenie ryzyka działalności zleceniobiorcy wobec osób trzecich będzie ponosił zleceniodawca - działalność ta nie będzie miała waloru wykonywanej samodzielnie w sensie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym świadczący usługę nie będzie podatnikiem w rozumieniu powołanego powyżej art. 15 ustawy o VAT.

W rozpatrywanym przypadku unormowanie zawarte w powyższym przepisie znajdzie zastosowania albowiem jak wynika z treści wniosku - odpowiedzialność za wynik sprawy sądowej jest odpowiedzialnością Pani (zatrudnionej w Kancelarii Prawnej na umowę o pracę) wobec pracodawcy a nie klienta i kończy się wraz z momentem uprawomocnienia się wyroku.

Oznacza to, że zostały łącznie spełnione kryteria stanowiące o wyłączeniu spod opodatkowania, tj. został spełniony warunek dotyczący odpowiedzialności zleceniodawcy wobec osób trzecich.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że stanowisko podatnika wyrażone w piśmie jest prawidłowe.

POUCZENIE

Informuje się, że interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia przez organ odwoławczy podatkowy oraz do czasu zmiany przepisów prawnych.

Na podstawie art. 14a § 4, art. 236 § 2 pkt 1 oraz art. 223 § 1 w związku z art. 239 ustawy - Ordynacja podatkowa, na niniejsze postanowienie służy zażalenie, które wnosi się do Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu, za pośrednictwem tut. organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego postanowienia. Zażalenie podlega opłacie skarbowej.