Działając na podstawie art. 14a § 1 i 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w związku z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie postanawia uznać, że stanowisko przedstawione we wniosku w sprawie dotyczącej zwolnienia z opodatkowania wynagrodzeń pozaetetowych - członków Kolegium jest prawidłowe.

W dniu 8.09.2005 r. do tut. organu podatkowego wpłynął wniosek Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 7.09.2005 r. (znak: SKO-033/48/05) w sprawie o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w kwestii dotyczącej opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wynagrodzeń pozaetatowych członków Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Wnioskodawca złożył oświadczenie, iż w powyższej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe, nie jest prowadzona kontrola podatkowa oraz nie jest prowadzone postępowanie przed sądem administracyjnym. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Samorządowe Kolegium Odwoławcze, na mocy art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 12.10.1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych, wypłaca pozaetatowym członkom kolegium wynagrodzenie za udział w posiedzeniach i zwrot kosztów podróży. W związku z powyższym wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem, czy wynagrodzenia pozaetatowych członków kolegium są zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w związku z tym Samorządowe Kolegium jako płatnik ma obowiązek pobierania zaliczek na podatek dochodowy od tych wynagrodzeń. Zdaniem wnoszącego przedmiotowe wynagrodzenia są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł. Stanowią one bowiem w istocie dietę, o której mowa w tym przepisie. Stanowisko takie‚ zdaniem wnoszącego, poparte jest wyrokiem NSA w Warszawie z dnia 10.05.2005 r., sygn. akt FSK 2536/04. Dlatego też, zdaniem Kolegium, płatnik nie ma obowiązku pobierania zaliczek na podatek dochodowy, od wypłacanych pozaetatowym członkom kolegium wynagrodzeń.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny, w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie stwierdza, co następuje:

Artykuł 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w punkcie 7 tegoż artykułu. Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.

Powołany wyżej przepis ustawy podatkowej posługuje się nader nieprecyzyjnym terminem pełnienie obowiązków społecznych i obywatelskich. Termin ten nie jest zdefiniowany ani w ustawie podatkowej, ani w innych przepisach. Również wyraz wynagrodzenie jest pojęciem niejednoznacznym, używanym w różnych znaczeniach. W tym celu do analizy przedmiotowego zwolnienia podatkowego należy wziąć również pod uwagę orzecznictwo sądów (…). Analizując m.in. treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25.11.1997 r., sygn. akt U.6/97, czy też treści wyroków NSA w Warszawie z 7.07.1997 r., sygn. akt III SA 253/96, III SA 341/96, jak również wyrok NSA z dnia 10.05.2005 r., sygn. akt FSK 2536/04, należy stwierdzić, iż wykładnia przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe musi być wykładnią ścisłą. Jak wskazano wyżej, nieprecyzyjna redakcja art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy podatkowej, zamieszczenie w nim pojęć niezdefiniowanych ani w tej ustawie, ani w innych ustawach nie ułatwia takiej wykładni.

Aby uniknąć dowolności wykładni należy przyjąć zasadę, że kryteria rozumienia powyższych pojęć muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych, a tylko pomocniczo (w kwestiach nierozstrzygniętych przez ustawy) mogą odwoływać się do znaczeń pozaprawnych. Po pierwsze więc, do uznania określonego świadczenia, tj. wynagrodzenia pozaetatowych członków kolegium, za dietę bądź kwotę stanowiącą zwrot kosztów nie wystarczy takie nazwanie tego świadczenia przez świadczeniobiorcę lub stronę świadczącą, lecz konieczne jest, aby świadczenie było w taki właśnie sposób nazwane przez ustawę i następowało w wykonaniu ustawowego uprawnienia do tego rodzaju świadczenia. Po drugie - obowiązki w rozumieniu wykładanego przepisu muszą mieć charakter obowiązków wykonywanych na podstawie ustawy w tym sensie, że funkcja, z pełnieniem której obowiązki te się wiążą, jest funkcją unormowaną ustawowo. Dookreślenie, iż chodzi o obowiązki o charakterze „obywatelskim bądź społecznym”, wprowadza kryterium dodatkowe, sytuujące daną funkcję w płaszczyźnie relacji państwo - obywatel państwa albo społeczność - członek tej społeczności. O pełnieniu obowiązku obywatelskiego możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwowymi jako obywatel, zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych (a nie np. osoba odpłatnie świadcząca usługi eksperckie czy jako pracownik wykonujący swe obowiązki zawodowe). Z pełnieniem obowiązków społecznych mamy zaś do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego lub zawodowego) jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie (tego rodzaju funkcje należy odróżnić od usług świadczonych w celach zarobkowych). Tak rozumiane obowiązki społeczne lub obywatelskie można pełnić nie tylko na podstawie wyboru, lecz także w wyniku powołania przez właściwy organ, wyznaczenia przez upoważnioną organizację społeczną lub na skutek podobnych prawem określonych zdarzeń. Zważywszy, że do zakwalifikowania przychodu jako zwolnionego od podatku na podstawie art. 21 pkt 17 ustawy ów dodatkowy warunek obywatelskiego bądź społecznego charakteru obowiązku musi być spełniony łącznie z warunkiem ustawowej podstawy jego pełnienia i z warunkiem zaliczenia przez ustawę przychodu uzyskiwanego przez osobę pełniącą taki obowiązek do kategorii przychodów wymienionych w omawianym przepisie, kwestia spełnienia owego dodatkowego warunku nie powinna budzić w praktyce istotnych wątpliwości. W konsekwencji przyjąć trzeba, że rodzaj omawianych przychodów oraz charakter czynności, z których przychody te wynikły (czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych) kwalifikują wymienione przychody jako diety wolne od podatku dochodowego z mocy art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze powyższe, uwzględniając okoliczności przedstawione w piśmie, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, uprzejmie informuje, że wypłacone wynagrodzenia z ww. tytułu mieszczą się w zakresie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.