W dniu 31 października 2005r. Płatnik złożył wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Wniosek Spółki, w związku z wezwaniem tutejszego organu podatkowego, został uzupełniony w dniu 30 listopada 2005r.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskująca, z uwagi na trudną sytuację finansową, nie wypłaca w terminie przysługujących pracownikom wynagrodzeń. Z tego powodu, niektórzy z pracowników złożyli - na podstawie art. 55 § 1(1) Kodeksu pracy - oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, domagając się jednocześnie wypłacenia z tego tytułu odszkodowania w wysokości przysługującego im wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

W związku z powyższym, Spółka zwróciła się z zapytaniem, czy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega przysługujące pracownikowi odszkodowanie za dopuszczenie się przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (zgodnie z art. 55 § 1(1) obowiązującego Kodeksu pracy z dnia 26 czerwca 1974r.), polegającego na niewypłacaniu wynagrodzeń w obowiązującym terminie?

W opinii Spółki, powyższe odszkodowanie jest zwolnione od opodatkowania na mocy przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W uzasadnieniu wniosku Strona wskazała, iż powzięła wątpliwość, czy przedmiotowe odszkodowanie nie powinno zostać opodatkowanie na mocy przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednakże uznała, iż Kodeks pracy odróżnia pojęcia odprawy i odszkodowania, i - stosując terminologię stosowaną na gruncie prawa pracy - uznać należy, iż odszkodowanie wypłacone na podstawie art. 55 § 1(1) Kodeksu pracy nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ustosunkowując się do przedstawionej powyżej kwestii, Naczelnik Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu stwierdza, co następuje:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż z racji trudnej sytuacji finansowej Wnioskująca nie wypłaca w terminie należnych pracownikom wynagrodzeń. Powyższa okoliczność stanowi podstawę, dla której niektórzy z pracowników złożyli oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, tj. ze skutkiem natychmiastowym, domagając się jednocześnie odszkodowania w wysokości wynagrodzenia przysługującego im za okres wypowiedzenia.

Taką możliwość stwarza pracownikom przepis art. 55 § 1(1) ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998r Nr 21 poz. 98 ze zm.), zgodnie z którym pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Takie oświadczenie woli pracownika wywołuje skutek w postaci natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę, a nadto daje pracownikowi możliwość wystąpienia z roszczeniem o wypłatę odszkodowania, bowiem, jak stanowi in fine powołany art. 55 § 1(1) Kodeksu pracy - w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Każda ulga podatkowa, jako czyniąca wyłom w zasadzie powszechności opodatkowania i równego traktowania podmiotów, musi być stosowana ściśle. Co do zasady - nie są dopuszczalne interpretacje wyjątków poza literalne ich brzmienie. Normę zawartą w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy odczytać z uwzględnieniem tej dyrektywy.

Dokonując interpretacji przytoczonego przepisu - zgodnie z zasadą, iż wyjątków nie należy interpretować rozszerzająco - uznać należy, że odszkodowanie, wypłacane przez Płatnika jest niewątpliwie odszkodowaniem, którego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. z przepisu art. 55 § 1(1) Kodeksu pracy, co zostało wykazane powyżej.

Stwierdzić należy również, że przedmiotowe odszkodowanie nie mieści się w żadnym z siedmiu wyjątków zawartych w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a - g cytowanej ustawy, określających rodzaje odszkodowań, które podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odszkodowanie wypłacone na podstawie art. 55 § 1(1) Kodeksu pracy nie jest odszkodowaniem, o którym mowa w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit a. Przepis ten stanowi, że opodatkowaniu podlegają określone w prawie pracy odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, a więc odszkodowania wypłacone na podstawie przepisu art. 361 § 1 Kodeksu pracy.

Odszkodowanie będące przedmiotem zapytania Spółki nie jest - jak słusznie podniosła Strona w uzasadnieniu wniosku - odprawą pieniężną wypłacaną na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy), bowiem przepis ten odsyła nie do Kodeksu pracy, a do uregulowań ustawy z dnia 23 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. 2003r. Nr 90, poz. 844 ze zm.).

Wreszcie - omawiane odszkodowanie nie wynika z zawartej umowy lub ugody (art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy), ponieważ przesłanką jego wypłaty jest rozwiązanie umowy o pracę na podstawie jednostronnej czynności prawnej, tj. oświadczenia woli pracownika.

Poza sporem jest również, że nie jest to rodzaj odszkodowania stypizowany w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. c - f powołanej wyżej ustawy.

Mając na uwadze powyższe przepisy, uwzględniając przedstawiony w piśmie stan faktyczny, uznać należy, iż odszkodowanie wypłacone na podstawie 55 § 11 Kodeksu pracy korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przedmiotowa interpretacja, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego, przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.