Działając na podstawie przepisu art. 14 a § 1 i § 4 oraz art. 216 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) udzielając interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych w indywidualnej sprawie, Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź – Bałutyuznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13.06.2005r.

W dniu 14 listopada 2005r. Administracja Nieruchomościami zwróciła się z zapytaniem, czy należne jej wartości odszkodowań z tytułu bezumownego korzystania z lokali stanowią przychody w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w dacie faktycznego otrzymania zapłaty tych odszkodowań.

Stosownie do unormowań art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne w tym również różnice kursowe. Zgodnie z ust. 3 tego artykułu za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.Kwoty uiszczane przez byłego najemcę i korzystającego bezumownie z lokalu stanowiącego własność Administracji, są zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy jej przychodami.

W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 12 ust. 3C odmiennie został uregulowany moment powstania przychodu w sytuacji zawarcia umów najmu, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze. W tych wszystkich przypadkach, przychód dla celów podatkowych powstaje w dniu, w którym należności stają się wymagalne, kwoty i terminy uiszczania należności wynikają z zawartych umów. W sytuacji opisanej we wniosku, w/w przepis nie będzie miał zastosowania, gdyż umowa najmu została rozwiązana i należności wynajmującego nie wynikają już z zawartej umowy.

W sytuacji rozwiązania umowy najmu ustaje łączący strony stosunek najmu, co powoduje po stronie najemcy obowiązek opuszczenia lokalu. Gdy były najemca nie zaprzestaje użytkowania lokalu mimo rozwiązania umowy najmu zachodzi po jego stronie tzw. bezumowne korzystanie z rzeczy. W takim przypadku wynajmującemu przysługuje odszkodowanie. Zagadnienie odszkodowań uregulowane zostało w art. 361-363 ustawy z 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami). Odszkodowanie jest to wypłata określonej kwoty pieniędzy, która stanowi wynagrodzenie za szkodę osoby trzeciej, służące zadośćuczynieniu poniesionym przez osobę trzecią stratom. W tym wypadku odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu stanowi rekompensatę za utracone przez wynajmującego korzyści z tytułu najmu czy dzierżawy, która zostałaby zawarta gdyby nieruchomość nie była zajęta, w szczególności czynsz.

Wartość uzyskanego, lub też należnego, ale faktycznie nieotrzymanego odszkodowania nie może być uznana za cenę płaconą wynajmującemu za świadczoną usługę najmu. Z uwagi na to, że korzystający dysponuje lokalem bez zgody właściciela lub wręcz wbrew jego woli, nie może być tutaj mowy o świadczeniu usług.

Wobec powyższego, w przypadku należnych zakładowi odszkodowań z tytułu bezumownego korzystania z lokalu, będzie miała zastosowanie zasada kasowego momentu powstania przychodu. Uzyskanie od byłego najemcy środków pieniężnych spowoduje powstanie przychodu w dacie ich faktycznego wpływu.

Tutejszy organ podatkowy informuje, iż ww. odpowiedź jest wiążąca tylko dla właściwych organów podatkowych i organów kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia, nie jest natomiast wiążąca dla Podatnika.