Stan faktyczny, stanowisko i zapytanie Podatnika:

1. Podatnik zamierza skorzystać z leasingu operacyjnego, w którym finansującym będzie przedsiębiorstwo zagraniczne posiadające siedzibę na terytorium państwa członkowskiego oraz posiadające tzw. NIP unijny.

Czy podatnikiem podatku VAT będzie finansujący czy korzystający?

W przypadku gdy podatnikiem jest finansujący, to czy faktura zostanie wystawiona w wartościach brutto czy netto?

Zdaniem Podatnika w przypadku leasingu operacyjnego mają zastosowanie zasady ogólne dotyczące miejsca świadczenia usług, którym jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności. W przypadku braku siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności – miejsce stałego zamieszkania. W związku z tym, iż leasingodawca jest podatnikiem podatku od wartości dodanej wystawi fakturę z naliczonym podatkiem VAT.

2. Podatnik jest pośrednikiem przy zawarciu umowy leasingu operacyjnego. Finansującym jest przedsiębiorstwo zagraniczne posiadające siedzibę na terytorium państwa członkowskiego posługujące się numerem NIP unijnym, natomiast korzystającym – przedsiębiorstwo lub osoba fizyczna posiadająca siedzibę lub miejsce zamieszkania w Polsce.

Kto jest podatnikiem podatku VAT?

Zdaniem Podatnika, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 23 czerwca 2004 r. jako pośrednik wystawia fakturę VAT na finansującego w wartościach netto i na podstawie faktury wewnętrznej określa podatek VAT należny lub wystawia fakturę VAT w wartościach netto oraz wskazuje podatek VAT należny.

3. Podatnik zamierza skorzystać z leasingu finansowego, w którym finansującym będzie przedsiębiorstwo zagraniczne posiadające siedzibę na terytorium państwa członkowskiego oraz posiadające NIP unijny.

Czy podatnikiem będzie finansujący czy korzystający?

Zdaniem Podatnika od 1 maja 2004 r. umowa leasingu finansowego traktowana jest jako dostawa towarów, w związku z tym Podatnika obowiązują przepisy dotyczące nabycia wewnątrzwspólnotowego towarów zgodnie z art. 9 – 13, art. 20 ustawy o podatku VAT. W przypadku pośrednictwa obowiązują przepisy analogiczne jak w przypadku pośrednictwa leasingu operacyjnego.

Ocena prawna stanu faktycznego:

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art.. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione. Przez umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub inne umowy o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się umowy w wyniku których, zgodzie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotem są grunty (art. 7 ust. 9 ustawy o VAT).

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy pod pojęciem świadczenie usług rozumie się każde świadczenia na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymywania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenia usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi – miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności – miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2 – 6 i art. 28 (art. 27 ust. 1 ww. ustawy).

Przepis art. 27 ust. 3 ustawy o VAT stanowi, iż w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4 pkt 6 i 11 (m. in. usługi wynajmu, dzierżawy lub inne o podobnym charakterze, których przedmiotem są rzeczy ruchome, z wyjątkiem środków transportu oraz usługi agentów, pośredników działających w imieniu i na rzecz innej osoby, jeżeli uczestniczą w zapewnieniu świadczenia tych usług), są świadczone na rzecz:

1. osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub
2. podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę

• miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Zgodnie z art. 28 ust. 5 pkt 2b ww. ustawy w przypadku usług wykonywanych przez pośredników, działających w imieniu i na rzecz osób trzecich, związanych bezpośrednio z usługami innymi niż wymienione w pkt 1 i 2 lit. a oraz w art. 27 ust. 3 – miejscem świadczenia tych usług jest miejsce ich wykonania, z zastrzeżeniem ust. 6.

Przepis ust. 6 tegoż artykułu stanowi natomiast, iż w przypadku gdy nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 5 ma miejsce świadczenia usługa, miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer.

Stosownie do treści § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) w przypadku usług wykonywanych przez pośredników, działających w imieniu i na rzecz osób trzecich, związanych bezpośrednio z dostawą towarów, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce dokonania dostawy towarów, z zastrzeżeniem ust. 2, który stanowi, iż w przypadku gdy nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku zgodnie z art. 97 ust. 10 i 11 ustawy lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 1 ma miejsce świadczenia usługa – miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer.

W myśl § 4 ust. 3 ww. rozporządzenia w przypadku gdy nabywca usługi, o której mowa w ust. 1, podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, przepis ust. 2 stosuje się pod warunkiem wykazania tego numeru na fakturze dokumentującej wykonanie tej czynności.

Art. 9 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia transportu lub wysyłki przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. Powyższy przepis stosuje się pod warunkiem, że:

1. nabywcą towarów jest:
   a) podatnik, o którym mowa w art. 15, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika,
   b) osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w lit. a
   - z zastrzeżeniem art. 10;
2. dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w pkt 1 lit. a (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Przepis ust. 1 stosuje się również w przypadku, gdy:

1. nabywcą jest podmiot inny niż wymieniony w ust. 2 pkt 1,
2. dokonującym dostawy towarów jest podmiot inny niż wymieniony w ust. 2 pkt 2

• jeżeli przedmiotem nabycia są nowe środki transportu (art. 9 ust. 3 ww. ustawy).

Ad. 1. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż miejscem opodatkowania leasingu operacyjnego będzie uzależnione od jego przedmiotu. W przypadku skorzystania przez Podatnika z leasingu operacyjnego, w którym jako finansujący występuje przedsiębiorstwo zagraniczne, a przedmiotem leasingu będą środki transportu, miejsce opodatkowania określać będzie wyżej cytowany art. 27 ust. 1 ustawy. Finansujący rozliczy wówczas z tego tytułu w swoim kraju podatek od wartości dodanej i wystawi na rzecz korzystającego fakturę z naliczonym podatkiem.

Natomiast w sytuacji, gdy przedmiotem leasingu będą inne rzeczy ruchome – miejscem opodatkowania będzie miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania (art. 27 ust. 3 ustawy). Zatem usługa ta opodatkowana będzie w Polsce, a korzystający, naliczając z tego tytułu podatek (w ramach importu usług – art. 17 ust. 4), będzie miał prawo do jego odliczenia zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 2 ww. ustawy w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym u nabywcy od importu usług.

Ad. 2. Zdaniem tut. Organu podatkowego w przypadku pośredniczenia przy zawarciu umowy leasingu operacyjnego, gdy przedmiotem leasingu będą środki transportu, miejsce świadczenia będzie określał wyżej cytowany przepis art. 28 ust. 5 pkt 2 lit. b ustawy. Zatem, jeżeli ww. usługa wykonana będzie w kraju, wówczas podlegać będzie opodatkowaniu zgodnie z art. 41 ust. 1 stawka podstawową w wysokości 22%. Natomiast, gdy nabywca usługi (firma leasingowa) poda dla tej czynności świadczącemu usługę (pośrednikowi) numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, miejscem świadczenia usługi będzie terytorium państwa, które wydało nabywcy ten numer.

W przypadku leasingu innych rzeczy ruchomych miejscem świadczenia usług będzie miejsce, gdzie nabywca usługi (finansujący) posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania (art. 27 ust. 3 ustawy o VAT w związku z ust. 4 pkt 6 i 11).

Ad. 3. Ze stanu faktycznego przedstawionego w piśmie wynika, że podatnik zamierza skorzystać z leasingu finansowego, w którym finansującym będzie przedsiębiorstwo zagraniczne posługujące się numerem identyfikacyjnym UE i posiadające siedzibę na terytorium państwa członkowskiego. Mając na uwadze powyższe oraz cytowane przepisy, stwierdzić należy, że w opisanej sytuacji po stronie leasingobiorcy będziemy mieli do czynienia z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów. Kwota należnego podatku wyliczona z tego tytułu przez leasingobiorcę będzie stanowić zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT podatek naliczony podlegający odliczeniu.

W przypadku pośrednictwa w leasingu finansowym, który to w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług zaliczany jest do dostawy towarów, miejsce świadczenia określać będzie wyżej cytowany przepis § 4 ust. 1 rozporządzenia. Mając na uwadze powyższe oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, iż miejsce opodatkowania tych usług będzie miejsce dokonania dostawy, tj. Polska, za wyjątkiem sytuacji, gdy odbiorca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku zgodnie z art. 97 ust. 10 i 11 ustawy lub podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, na którym zgodnie z ust. 1 ma miejsce świadczenia usługa. Wówczas miejscem świadczenia usługi będzie terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer, pod warunkiem wykazania tego numeru na fakturze dokumentującej wykonanie tej usługi.