Z opisu stanu faktycznego przedstawionego w przedmiotowym piśmie wynika, że Spółdzielnia mieszkaniowa, przed dniem 1.05.2004 r. ustanowiła na rzecz swoich członków spółdzielcze własnościowe prawo do lokali mieszkalnych. Ustanowienia te wiązały się z wnoszeniem wkładów budowlanych przez członków Spółdzielni, przy czym cena 1 m² przy wnoszeniu wkładów budowlanych obejmowała udział w wieczystym użytkowaniu gruntów pod budynkami mieszkalnymi, jednak ustanowienie własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nie obejmowało udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu. W związku z możliwością nabycia gruntów będących w wieczystym użytkowaniu na własność, dojdzie do wykupu prawa własności, przez Spółdzielnię od dotychczasowego właściciela tj. gminy, co spowoduje podwyższenie wkładów budowlanych. Przekształcenie prawa wieczystego użytkowania gruntu w prawo własności zostanie dokonane w formie czynności cywilnoprawnej sporządzonej notarialnie. Prawo własności zostanie przeniesione na Spółdzielnię, a nie na jej poszczególnych członków. Nie mniej jednak w momencie nabycia gruntu od jednostki samorządu terytorialnego każdy z członków będzie miał powiększony wkład budowlany o wartość gruntu zgodnie z jego udziałem w nieruchomości.

Podatnik zwraca się z pytaniem, czy zwiększenie wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i odpowiadającego mu wkładu budowlanego, ustanowionego przed 1.05.2004 r., dokonane po 1.05.2004 r. z powodu zmiany prawa wieczystego użytkowania na prawo własności gruntu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy też jest poza zakresem tego podatku ?

Spółdzielnia stoi na stanowisku, że podwyższenie wartości wkładu wniesionego przy ustanowieniu spółdzielczych praw własnościowych, nie ma takiego samego znaczenia prawnego jak jego wniesienie. Kryterium decydującym o opodatkowaniu VAT-em jest samo ustanowienie konkretnego prawa spółdzielczego, a nie zmiany jego wartości. Zdaniem Spółdzielni wzrost wartości wkładu budowlanego wniesionego jako ekwiwalentne świadczenie za spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego ustanowione przed 1.05.2004 r. dokonany po tej dacie z uwagi na poszerzenie zakresu prawa o udział we własności gruntu, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z postanowieniami art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) podlega:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
• eksport towarów,
• import towarów,
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

W myśl cytowanego przepisu, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zostało zrównane (dla celów podatkowych) z prawem do rozporządzania tym lokalem jak właściciel. Dlatego też ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu należy traktować jako dostawę towarów, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 10 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części wkładu budowlanego lub mieszkaniowego, nie później jednak niż z chwilą ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w przypadku czynności:

1. ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia na rzecz członka spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub ustanowienia na rzecz członka odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub przeniesienia własności lokalu w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych,
2. przeniesienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej własności domu jednorodzinnego w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych;

W przypadku ww. czynności, zgodnie z art. 29 ust. 6 i 7 cytowanej ustawy jako kwotę należną, będącą podstawą opodatkowania (obrotem), przyjmuje się wartość należnego wkładu mieszkaniowego, pomniejszoną o kwotę należnego podatku. Do wniesienia wkładu w formie innej niż pieniężna stosuje się odpowiednio przepis art. 29 ust. 10. W przypadku gdy część wkładu budowlanego lub mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową kredytu na sfinansowanie kosztów budowy, podstawę opodatkowania powiększa się o kwotę kredytu w części przypadającej na dany lokal. Do podstawy opodatkowania, o której mowa wyżej wlicza się również inne opłaty wnoszone przez członków spółdzielni, które nie są wkładami budowlanymi lub mieszkaniowymi, wynikające z uczestnictwa członków spółdzielni w zobowiązaniach spółdzielni związanych z budową lub wynikające z ostatecznego rozliczenia kosztów budowy – zgodnie z postanowieniem statutu.

Jednocześnie, zgodnie z przepisem przejściowym zawartym w art. 153 ust. 1 ustawy o VAT, do podstawy opodatkowania o której mowa w art. 29 ust. 6 i 7, nie wlicza się wartości wkładów i opłat, o których mowa w tym przepisie, oraz części tych wkładów i opłat wniesionych przed dniem 1 maja 2004 r. Zatem opodatkowane są jedynie wkłady i opłaty wniesione po tej dacie.

Z powyższych unormowań wynika, iż w przypadku czynności ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, podstawą opodatkowania (obrotem) jest wartość należnego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Jednocześnie cytowane przepisy wskazują, iż obowiązek podatkowy dla przedmiotowych czynności powstaje z chwilą otrzymania całości lub części wkładu budowlanego, nie później jednak niż z chwilą ustanowienia danego tytułu prawnego. Taka konstrukcja przepisu wskazuje, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustanowienia tytułu prawnego do lokalu ewentualnie wcześniej z chwilą otrzymania całości lub części kwoty należnej. Ustanowienie tytułu prawnego przed 1 maja 2004 r. nie powoduje tym samym obowiązku podatkowego, a zatem otrzymanie dopłat, czy pozostałej części wkładu po tej dacie również nie powoduje obowiązku podatkowego. Powyższe dopłaty, czy też wkłady same w sobie nie stanowią dostatecznej podstawy do ich opodatkowania, nie są bowiem związane z czynnością, dla której powstał obowiązek w podatku VAT.

W przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z odpłatną dostawą towarów, bowiem w wyniku dokonania przez członka Spółdzielni wpłaty nie zostanie na jego rzecz przeniesione prawo do rozporządzania nieruchomością jak właściciel. Przekształcenie prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nastąpi na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej, która jest użytkownikiem wieczystym i przysługuje jej prawo do złożenia żądania w tym zakresie. Dokonane wpłaty nie stanowią też wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług, gdyż Spółdzielnia nie wykonuje na rzecz członka żadnych czynności. W wyniku otrzymania wpłaty nie powstrzymuje się także od dokonywania określonych czynności, w wyniku których członek Spółdzielni odniósłby jakąkolwiek korzyść. Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że dokonywane przez członków Spółdzielni wpłaty wkładu budowlanego w związku z przekształceniem przysługującego Spółdzielni, prawa wieczystego użytkowania gruntu w prawo własności, nie są związane z czynnościami powodującymi powstanie obowiązku podatkowego.

Zatem w świetle przytoczonych przepisów, wkłady budowlane i opłaty wniesione przez członków spółdzielni po dniu 1 maja 2004 r. na poczet lokalu dla którego ustanowiono spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przed dniem 1 maja 2004 r., nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, Naczelnik Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej uznaje, że stanowisko wyrażone w piśmie jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego według stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania postanowienia.

Zgodnie z art. 14b § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.