UZASADNIENIE

W rozpatrywanym przypadku należy mieć na względzie zapis art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2) eksport towarów;
3) import towarów;
4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Powyższa regulacja ogranicza zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług do czynności wymienionych w tym przepisie.

Zgodnie z art.8 ust.1 w/cyt. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art.5 ust.1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art.7. Zaś stawka podatku VAT zgodnie z art.41 ust.1 w/cyt. ustawy wynosi 22%.

Zarówno ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, jak i wydane na jej podstawie akty wykonawcze nie regulują zagadnienia refakturowania, w tym refakturowania usług ubezpieczeniowych; zwolnionych z mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy od tego podatku. Pojęcie to zostało utrwalone przez doktrynę i praktykę i polega na kupowaniu i odsprzedawaniu w stanie „nieprzetworzonym” usług swojemu kontrahentowi.

Skutki prawne refakturowania zostały uregulowane przez VI Dyrektywę Rady UE z dnia 17 maja 1977r. Zgodnie z art.6(4) VI Dyrektywy, w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rachunek kogo innego bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że sam przyjął i świadczył daną usługę.

Poprzez refakturowanie rozumie się dwa rodzaje stanów faktycznych. Pierwszym z przypadków refakturowania jest tzw. odsprzedaż usług. W takim przypadku refakturujący kupuje usługę na własny rachunek i we własnym imieniu, a następnie usługę tą odsprzedaje ostatecznemu jej nabywcy (który jest zazwyczaj jej konsumentem). Poprzez refakturowanie usług – obok czynności odsprzedaży usług – rozumie się również poniesienie określonych kosztów na rzecz klienta, którymi jest on następnie obciążany.

Refakturowanie nie stanowi odrębnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stanowi ono bowiem przeniesienie kosztu świadczonej usługi na inny podmiot związany z wystawiającym (np. umową dotyczącą poniesionych kosztów użytkowania przedmiotu dzierżawy). W tego rodzaju sytuacjach sam główny sprzedawca (usługodawca) kupuje towar, czy też usługę, ale nie jest ich faktycznym konsumentem. W zasadzie przekazuje te usługi podmiotowi, na rzecz którego świadczy inną usługę. Korzystanie z tej ostatniej usługi (np. usług dzierżawy w przedmiotowej sprawie) ściśle wiąże się z usługami przekazywanymi (usługą ubezpieczenia samochodu).

W przypadku umowy dzierżawy dopuszczalne jest refakturowanie towarzyszącej jej usługi ubezpieczenia samochodu, pod warunkiem jednakże łącznego spełnienia dwóch warunków:
- po pierwsze odrębnego zastrzeżenia w umowie dzierżawy odrębnego rozliczenia kosztów ubezpieczenia samochodu przez wynajmującego,
- po drugie – uwzględnienia przez wynajmującego tej samej stawki podatku od towarów i usług lub zwolnienia od tego podatku, które były określone na fakturze wystawionej przez ubezpieczyciela.

Ponieważ, jak zauważono powyżej – refakturowanie kosztów jest faktycznie odsprzedażą zakupionych usług, przy zachowaniu wartości /bez naliczania marży/ oraz stawki, które obowiązują podmioty bezpośrednio dokonujące sprzedaży, na podstawie zawartej umowy, na refakturze powinny być zamieszczone dane/wartości oraz stawki wynikające z faktury dokumentującej poniesione koszty. W przypadku odsprzedaży zakupionych usług wykonanych przez osoby nie będące podatnikami VAT, refakturujący ma obowiązek naliczyć podatek od towarów i usług wg stawki właściwej dla danej usługi zgodnie z Polską Klasyfikacją Towarów i Usług.

W powyższym przypadku Strona wskazuje, iż odsprzedawana usługa ubezpieczenia samochodu jest klasyfikowana pod symbolem PKWiU 66.03.21. Wobec powyższego wskazać należy, iż usługi te na podstawie art. 43 ust.1 pkt1 ustawy o VAT podlegają zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od towarów i usług (mieszczą się w grupowaniu usług pośrednictwa finansowego wymienionych w pozycji 3 załącznika nr 4 do ustawy).

Inaczej należy natomiast postąpić w przypadku takich kosztów jak podatek od środków transportowych (nie można go uznać za świadczenie usługi). Koszt ten nie jest związany z nabyciem jakiejś usługi. Jako element ściśle związany z przedmiotem najmu stanowi on element kalkulacyjny opłaty za usługę dzierżawy.

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr. 54, poz. 535 ze zm.) podstawą opodatkowania jest obrót, który stanowi kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług.

Odnosząc się do przedstawionego problemu należy wskazać, iż podatek od środków transportowych niezależnie od tego, czy nie został wyodrębniony w umowie jako składnik czynszu z tytułu dzierżawy, czy też wyodrębniono go jako należność związaną z dzierżawą samochodu, stanowi składnik kwoty należnej z tytułu ww. sprzedaży w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stawka podatku od towarów i usług przy dzierżawie samochodu wynosi, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, 22%.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ww. ustawy o VAT powyższa sprzedaż winna być, z zastrzeżeniem ust. 4, stwierdzona fakturą. Zasady wystawiania faktur określa § 9 i 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798).