P O S T A N O W I E N I E

Na podstawie art. 14a § 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, udzielając pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych w indywidualnej sprawie Podatnika przedstawionej w piśmie z dnia 23.03.2006 r. (wpływ do tutejszego Urzędu 28.03.2006.), uzupełnionym o oświadczenie dotyczące postępowania podatkowego, kontroli podatkowej i postępowania przed sądem administracyjnym w dniu 15.05.2006 r.

p o s t a n a w i a

uznać za prawidłowe stanowisko Podatnika w kwestii zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów "Premii Wykupu" w dacie wcześniejszego wykupu obligacji w celu ich umorzenia (pytanie nr 2 Podatnika).

U Z A S A D N I E N I E

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Spółka dokonała emisji 140.000 (sto czterdzieści tysięcy) sztuk Obligacji Serii A o wartości nominalnej 100 (sto) złotych każda i łącznej wartości 14.000.000 (czternaście milionów) złotych, wyemitowanych na podstawie Uchwały nr 1 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki z dnia 7 marca 2003 r. Obligacje te zostały dopuszczone do obrotu na rynku CeTO. W stosunku do przedmiotowych obligacji określono:

- Dzień Wykupu: 30 czerwca 2008 roku,

- Stopa Procentowa: Stała Stopa Procentowa 10% w stosunku rocznym,

- Cena kupna przez Obligatariuszy: 99,50 (dziewięćdziesiąt dziewięć 50/100) złotych,

- Kwoty odsetek od jednej obligacji w poszczególnych Dniach Płatności Odsetek: 30 czerwca 2004 r. - 11,26 PLN

30 czerwca 2005 r. - 10,00 PLN

30 czerwca 2006 r. - 10,00 PLN

30 czerwca 2007 r. - 10,00 PLN

30 czerwca 2008 r. - 10,03 PLN.

Cena emisyjna po jakiej inwestorzy objęli Obligacje Serii A wynosiła 99,50 (dziewięćdziesiąt dziewięć 50/100) złotych za jedną Obligację. Tym samym Spółka udzieliła dyskonta obligatariuszom w kwocie 70.000 (siedemdziesiąt tysięcy) zł, zwane dalej Dyskontem. Jednocześnie w wymienionych powyżej Dniach Płatności, Spółka zobowiązana była wypłacać Obligatariuszom odsetki za korzystanie z kapitału (zwane dalej Odsetkami).

Celem emisji przedmiotowych obligacji było finansowanie działalności gospodarczej Spółki, a w szczególności finansowanie budowy nowych kawiarni.

Pomimo że dzień wykupu Obligacji wyznaczono na 30 czerwca 2008 r., w grudniu 2005 r. Spółka skupiła przedmiotowe Obligacje celem ich wcześniejszego umorzenia. Obligacje zostały skupione w cenie 108 (sto osiem) zł każda. Tak więc różnica pomiędzy ceną nominalną (100 zł) a ceną wykupu w celu wcześniejszego umorzenia (108 zł), zwana dalej Premią Wykupu, wyniosła 8 zł (osiem złotych). Ponadto Spółka poniosła koszty związane z obsługą transakcji wykupu, w szczególności koszty obsługi prawnej, prowizje bankowe, prowizje biura maklerskiego, zwane dalej Kosztami Wykupu.

Na tle wyżej przedstawionego stanu faktycznego, Spółka zapytuje, czy opisana powyżej Premia Wykupu (pytanie nr 2) jest kosztem uzyskania przychodów w dacie wcześniejszego wykupu obligacji w celu ich umorzenia?

Zdaniem Podatnika, opisane i zdefiniowane powyżej wydatki, tj. Dyskonto, Premia Wykupu i Koszty Wykupu stanowią koszt uzyskania przychodów. Należy bowiem podkreślić, że emisja obligacji jest z ekonomicznego punktu widzenia podobnym źródłem pozyskania kapitału jak pożyczka czy kredyt. Dlatego też należy wywodzić skutki podatkowe dla wykupu obligacji analogicznie jak w przypadku kredytu czy pożyczki, na co wprost wskazują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop). Otóż zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) updop nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od pożyczek (kredytów). Powyższa regulacja wprost wynika z ekonomicznej istoty pożyczki, będącej jedynie czasowym zwrotnym przysporzeniem, które nie stanowi przychodu podatkowego, stąd też jej spłata nie stanowi kosztu uzyskania przychodu (analogicznie w przypadku kredytu). Kosztem podatkowym są odsetki, stanowiące wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału, niezależnie od tego jaką przyjmą formę. Nie sposób nie zauważyć, że podobnie przedstawia się sytuacja w przypadku emisji obligacji - wykup obligacji jest niczym innym jak zwrotem pożyczki (kredytu), zaś dyskonto (oprocentowanie) - wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału. Z tego też względu ustawodawca nie uznaje za koszt uzyskania przychodów wydatków na wykup obligacji, pomniejszonych o kwotę dyskonta (art. 16 ust. 1 pkt 23 updop), traktuje bowiem wartość obligacji jako swego rodzaju kwotę pożyczki, zaś dyskonto - jako kwotę odsetek. Wcześniejszy zakup obligacji w celu ich umorzenia jest w sensie ekonomicznym zwrotem pozyskanego kapitału (wartość nominalna zakupionych obligacji) oraz zapłatą wynagrodzenia za korzystanie z kapitału (nadwyżka ceny wykupu nad wartością nominalną). Nie ulega zatem wątpliwości, że wydatek odpowiadający zapłacie za korzystanie z kapitału stanowi koszt uzyskania przychodu. W omawianym przypadku zarówno Dyskonto, jak i Odsetki stanowią właśnie wynagrodzenie za korzystanie ze środków pieniężnych należących do Obligatariuszy. Jednakże warunki emisji, jak i specyfika obrotu papierami wartościowymi, pozwala na dokonywanie czynności, które mogą ograniczać wielkość tak rozumianego wynagrodzenia. Taką możliwością był wcześniejszy wykup obligacji, a następnie ich umorzenie. Spółka wykupiła Obligacje, płacąc za nie cenę rynkową, na którą składała się wartość nominalna Obligacji i Premia Wykupu. Podstawą do podjęcia działania była świadomość, że zapłata ceny rynkowej będzie dla Spółki mniejszym obciążeniem niż konieczność zapłaty zdefiniowanych na wstępie Odsetek. Dlatego też - aby zminimalizować koszty pozyskania kapitału - Spółka zdecydowała się na zapłatę Premii Wykupu zamiast Odsetek. Innymi słowy wydatek został poniesiony po to, by uniknąć znacznie większego wydatku w najbliższej przyszłości. Nie ma zatem wątpliwości zdaniem Podatnika, że zapłata Premii Wykupu winna stanowić koszt uzyskania przychodów, bowiem wydatek ten został poniesiony w celu ograniczenia kosztów pozyskania kapitału w przyszłości, będąc zarazem wydatkiem ekonomicznie tożsamym z odsetkami od pożyczek (kredytów), co do których nie ma wątpliwości, że stanowią koszty uzyskania przychodów.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego informuje co następuje:

Zasady emisji, zbywania, nabywania i wykupu obligacji określa ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300 ze zm.). Stosownie do przepisu art. 4 ust. 1 tej ustawy obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Świadczeniem tym jest wykup obligacji, który w przypadku gdy ma charakter pieniężny polega na zapłacie należności głównej wraz z odsetkami.

W wyniku emisji obligacji emitent uzyskuje od obligatariuszy środki pieniężne do korzystania przez określony czas. Zatem emisję obligacji należy traktować jak zaciągnięcie pożyczki. Zgodnie bowiem z przepisem art. 270 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Jednocześnie kodeks cywilny nie przesądza form dokonania tej czynności prawnej. Kodeksowe (cywilistyczne), a także ekonomiczne rozumienie pojęcia "pożyczka" obejmuje więc wszelkie formy przekazania przez jeden podmiot pieniędzy drugiemu podmiotowi do korzystania przez określony czas.

Również w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przez pojęcie "pożyczka" należy rozumieć różne formy pozyskiwania kapitału na określony okres czasu. Formą pożyczki jest emisja obligacji, w związku z czym należy do niej stosować przepis art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się (...) otrzymanych pożyczek (kredytów). W konsekwencji, uzyskana przez emitenta kwota z tytułu emisji obligacji nie stanowi dla niego przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

W sytuacji opisanej we wniosku Podatnik dokonał na podstawie uchwały nr 1 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia z dnia 7 marca 2003 r. emisji 140.000 sztuk Obligacji Serii A o wartości nominalnej 100 zł, określając Dzień Wykupu obligacji na 30 czerwca 2008 r. Cena emisyjna wyniosła 99,50 zł za jedną Obligację. Kwoty odsetek od jednej obligacji w poszczególnych dniach płatności odsetek określono:

30 czerwca 2004 r. - 11,26 PLN

30 czerwca 2005 r. - 10,00 PLN

30 czerwca 2006 r. - 10,00 PLN

30 czerwca 2007 r. - 10,00 PLN

30 czerwca 2008 r. - 10,03 PLN.

W grudniu 2005 r. Spółka skupiła przedmiotowe Obligacje celem ich wcześniejszego umorzenia. Obligacje zostały skupione w cenie 108 (sto osiem) zł każda. Tak więc różnica pomiędzy ceną nominalną (100 zł) a ceną wykupu obligacji w celu ich wcześniejszego umorzenia (108 zł), nazwana przez Spółkę Premią Wykupu, wyniosła 8 (osiem) zł.

Kwestię podatkowego rozliczania odsetek od zobowiązań jako kosztów uzyskania przychodów reguluje przepis art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Stosownie do tego przepisu odsetki od wyemitowanych obligacji stanowią koszt uzyskania przychodu w dacie ich faktycznej zapłaty.

W przedmiotowym stanie faktycznym, w celu ograniczenia wynagrodzenia obligatariuszy z tytułu odsetek, Spółka podjęła decyzję o wcześniejszym wykupie obligacji celu ich umorzenia. Spółka wykupiła Obligacje płacąc cenę, na którą składała się wartość nominalna Obligacji i Premia Wykupu. Podstawą do podjęcia działania była świadomość, że zapłata ceny za wcześniejszy wykup obligacji będzie dla Spółki mniejszym obciążeniem niż konieczność zapłaty Odsetek. Dlatego Spółka zapłaciła Premię Wykupu zamiast Odsetek. Wydatek został poniesiony po to, by uniknąć znacznie większego wydatku w najbliższej przyszłości.

W ocenie tutejszego organu podatkowego, w przypadku wcześniejszego wykupu obligacji w celu ich umorzenia Podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów - na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - różnicę w kwocie 8 zł pomiędzy ceną nominalną obligacji a ceną ich wcześniejszego wykupu od obligatariuszy, pomnożoną przez ilość obligacji, nazwaną przez Spółkę Premią Wykupu, w dacie wcześniejszego wykupu obligacji. Rozumianą w powyższy sposób Premię Wykupu należy bowiem potraktować jak rekompensatę za wcześniejszą spłatę odsetek z tytułu emisji obligacji.

W opisanej we wniosku sytuacji celem emisji obligacji było finansowanie działalności gospodarczej Spółki, a w szczególności finansowanie budowy nowych kawiarni. Tutejszy organ podatkowy nadmienia, że sposób rozliczania wydatków poniesionych tytułem prowadzonych przez podatników inwestycji reguluje przepis art. 16 ust. 1 pkt 12 ustawy, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji. Ponieważ jednakże w przedstawionej sytuacji nie mamy do czynienia z odsetkami od pożyczki sensu stricte tego pojęcia, przepis ten nie będzie miał zastosowania.

Tutejszy organ podatkowy nadmienia, że przedmiotem niniejszej interpretacji nie jest wyjaśnienie, czy wypłata tzw. Premii Wykupu jest zgodna z przepisami prawa dotyczącymi instytucji obligacji.

Biorąc pod uwagę powyższe, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie postanowił jak w sentencji.

Interpretacje co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie Podatnika przedstawionej we wniosku z dnia 23.03.2006 r. w części dotyczącej pozostałych pytań zostaną udzielone w odrębnych postanowieniach.