D E C Y Z J A

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie na podstawie art.233 § 1 pkt 2) lit.a) w związku z art. 14b § 5 pkt 1) Ordynacji podatkowej (Dz.U. z 2005r. nr 8 poz.60 z późn zm.) art. 3 ust.1 ustawy z dnia 6.07.1982r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2001r. nr 124, poz.1361 ze zm.), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 31.03.2006r. S.A. "R", reprezentowanej przez doradcę podatkowego (...) , na postanowienie Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 21 marca 2006 nr 1472/ROP1/423-6-93/06/AJ uznające stanowisko Podatnika za nieprawidłowe w części dotyczącej powstania przychodu a tytułu dokonanego na podstawie aktów notarialnych oddania Spółce gruntów w użytkowanie wieczyste oraz nieodpłatnego przeniesienia własności urządzeń i budynków znajdujących się na tych gruntach na rzecz Spółki,

o r z e k a

• uchylić postanowienie Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 21 marca 2006 nr 1472/ROP1/423-6-93/06/AJ
• uznać za prawidłowe stanowisko S.A. "R" przedstawione we wniosku z dnia 6.01.2006r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

U z a s a d n i e n i e

S.A. "R" pismem z dnia 6.01.2006r. zwrócił się do Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Spółka przedstawiła następujący stan faktyczny :
Przedsiębiorstwo "K-H-R (zwane dalej Przedsiębiorstwem) utworzono mocą zarządzenia 177 Ministra Przemysłu z dnia 29.04.1991r, którego podstawę prawną stanowił art.7 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 25 września 1981r. o przedsiębiorstwach państwowych. Zgodnie ze znowelizowanym, zarządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 20.01.1992r. zarządzenia 177 "Nowo powstałe przedsiębiorstwa wyposaża się w składniki niezbędne do prowadzenia działalności określonej w § 5 zarządzenia". Na mocy tego zarządzenia, przedsiębiorstwo przejęło składniki majątku byłego pionu kolportażowo-handlowego określonego w załączniku do uchwały nr 172 Rady Ministrów (...) w części V. Zgodnie z przepisem § 2 ust.7 zarządzenia 177 "Przedsiębiorstwo wyposaża się nieodpłatnie w nieruchomości zgodnie z załącznikiem nr 3 (do zarządzenia 17a) w ten sposób, że grunty są oddane w użytkowanie wieczyste a budynki na własność przedsiębiorstwa". Podstawę prawną ww. zarządzenia nr 17a stanowił także art.46 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.
24.03.1992 Przedsiębiorstwo, zgodnie z zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 24.01.1992r. zostało przekształcone w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa, działającą pod firmą "R" S.A.
Do końca września 2005r. ani Przedsiębiorstwo, ani Spółka nie zawarły ze Skarbem Państwa umów dotyczących oddania w użytkowanie wieczyste oraz przeniesienia własności nieruchomości przejętych na podstawie ww. zarządzenia w 1992r.
Spółka w swym stanowisku zaznacza, iż uważała się za właściciela nieruchomości swojego poprzednika prawnego tj. Przedsiębiorstwa. W księgach wieczystych, prowadzonych dla ww. nieruchomości, Przedsiębiorstwo a następnie Spółka były ujawnione jako użytkownik wieczysty oraz właściciel.
W dniu 6 października 2005r. zostały zawarte pomiędzy Spółką a Skarbem Państwa umowy w formie aktu notarialnego o oddaniu w użytkowanie wieczyste nieruchomości wskazanych w załączniku nr 3 do zarządzenia 17a i przeniesienia własności budynków i urządzeń posadowionych na tych gruntach. W zakresie oceny istniejącego stanu faktycznego Strony, w treści umów oświadczyły, iż właścicielem nieruchomości jest Skarb Państwa, a ujawnienie Spółki jako właściciela jest niezgodne z rzeczywistym stanem prawnym. Jako cel zawartych umów strony wskazały uregulowanie stanu prawnego nieruchomości, poprzez wykonanie ustaleń zawartych w akcie o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego. Strony oświadczyły również, że prawo użytkowania wieczystego i prawo własności nie stanowią wkładu niepieniężnego do Spółki.
W oparciu o przedstawiony stan faktyczny Spółka postawiła pytania :

1. czy należy uznać za koszt uzyskania przychodu odpisy amortyzacyjne od nieruchomości wskazanych w aktach notarialnych naliczone przez Spółkę przed podpisaniem umów,
2. czy dokonane na podstawie aktów notarialnych oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz nieodpłatne przeniesienie własności na rzecz Spółki skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwanej dalej ustawą).

Przedstawiając swoje stanowisko do drugiego z postawionych pytań Spółka argumentowała, że przychód podatkowy w tym przypadku nie wystąpi.
Zgodnie z przepisem art.46 ust.1 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych organ założycielski miał obowiązek wyposażyć przedsiębiorstwo w środki niezbędne do prowadzenia działalności. Przepis ten stanowił podstawę prawną przeniesienia własności nieruchomości na przedsiębiorstwo państwowe. Forma aktu notarialnego nie była w tamtym stanie prawnym wymagana.
Przy przekształceniu przedsiębiorstwa w spółkę sporządzenie aktów notarialnych nie było konieczne, gdyż Spółka nabyła prawo własności z mocy prawa jako następca prawny Przedsiębiorstwa (art.8 ust.2 i art.11 ustawy o prywatyzacji).
Sporządzone w 2005r. akty notarialne nie zmieniły wpisu w księgach wieczystych, w których Przedsiębiorstwo i Spółka od początku wskazane były jako właściciel.
Skoro zatem miało miejsce następstwo prawne i Minister Skarbu Państwa działał w wykonaniu zarządzeń o utworzeniu Przedsiębiorstwa, to skutki podatkowe zawarcia aktów notarialnych muszą dotyczyć Spółki tak, jakby akty te zostały zawarte zanim powstała Spółka. Zwłoka nawet znaczna, w dokonaniu określonej czynności prawnej nie może zmieniać charakteru tej czynności ani jej skutków w stosunku do podmiotu otrzymującego przysporzenie majątkowe. W przedmiotowej sprawie nie można mówić o dokonaniu darowizny na rzecz Spółki, gdyż darowizna jest zupełnie inną niż wyposażenie przedsiębiorstwa państwowego formą gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa.
W opinii Spółki, skoro nie obniżono kapitału zakładowego i nie wniesiono nieruchomości wskazanych w aktach notarialnych jako aport, to są przesłanki do uznania, że doszło do spełnienia obowiązku Skarbu Państwa wyposażania Przedsiębiorstwa w nieruchomości niezbędne do prowadzenia działalności jak i do zapewnienia realnego pokrycia kapitału zakładowego Spółki. Nie skutkuje to powstaniem przychodu podatkowego w 2005r.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 21.03.2006r. nr 1472/ROP1/423-6/93/06/AJ uznał stanowisko Podatnika za nieprawidłowe w części dotyczącej powstania przychodu z tytułu dokonanego na podstawie aktów notarialnych oddania Spółce gruntów w użytkowanie wieczyste oraz nieodpłatnego przeniesienia własności urządzeń i budynków znajdujących się na tych gruntach na rzecz Spółki.
Powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 9.06.1995r. sygn. III CZP 70/95 stwierdzono, że nie jest prawidłowym wniosek Spółki, że wystarczającą podstawą przeniesienia własności nieruchomości na Przedsiębiorstwo stanowił art.46 ust.1 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. Przywołany został również wyrok NSA z dnia 26.06.1998r. sygn. I S.A. 1768/96 w którym Sąd stwierdził m.in., że akt erekcyjny przedsiębiorstwa nie może być równoznaczny z oddaniem w zarząd nieruchomości gruntowej. W tej sytuacji, skoro akt erekcyjny nie może zastąpić decyzji, to powstałej Spółki Akcyjnej "R" w tym zakresie nie można uznać za następcę prawnego zlikwidowanej Spółdzielni RSW "P-K-R". Przysługujące Spółdzielni prawo zarządu do nieruchomości nie przekształciło się na mocy zarządzeń Ministra Przemysłu i Handlu w prawo użytkowania wieczystego gruntu i własność budynków.
W opinii Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego, dokonane na podstawie aktów notarialnych oddanie Spółce gruntu w użytkowanie wieczyste oraz nieodpłatne przeniesienie własności na rzecz Spółki, skutkuje powstaniem przychodu w postaci nieodpłatnie otrzymanych praw w świetle art.12 ust.1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nie będzie miał natomiast zastosowania przepis art.12 ust.4 pkt 4 tej ustawy. Nie będzie miała też miejsca rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, gdyż nie chroni ona rozporządzeń nieodpłatnych (art.6 ust.1 ustawy z dnia 6.07.1982r. o księgach wieczystych i hipotece Dz.U. z 2001r. Nr 124, poz,.1361 ze zm.).

Spółka pismem z dnia 31.03.2006r. wniosła zażalenie na wyżej opisane postanowienie, zarzucając naruszenie art.12 ust.1 pkt 2 i art.12 ust.4 pkt 4 ustawy oraz przepisu art.121 § 1 Ordynacji podatkowej.
Zdaniem Spółki stanowisko Naczelnika jest oderwane od stanu prawnego i faktycznego sprawy, a także praktyki przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Pominięta też została zasada zaufania podatnika do organów państwa. Oprócz argumentów przedstawionych już we wniosku, Spółka wskazała na wyrażoną w art.12 ust.3 pkt 4 ustawy zasadę neutralności podatkowej majątku osoby prawnej otrzymanego od jej założycieli. Stwierdziła, że skoro nie obniżono kapitału zakładowego i nie wniesiono nieruchomości wskazanych w aktach jako aport to są przesłanki do uznania, że doszło do spełnienia obowiązku Skarbu Państwa wyposażenia Przedsiębiorstwa w nieruchomości niezbędne do prowadzenia działalności jak i do zapewnienia realnego pokrycia kapitału zakładowego Spółki.
Jako argument przeciw postanowieniu podniesiono także zasadę rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Spółka nie zgadza się z przedstawioną w postanowieniu wykładnią art.6 ust.1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa nie może być rozumiane jako nieodpłatne rozporządzenie majątkiem przekształcanego podmiotu. Zgodnie z ustawą o prywatyzacji Spółka wstąpiła w ogół praw i obowiązków Przedsiębiorstwa. Tym samym żaden podmiot nie dokonał tu jakiegokolwiek rozporządzenia prawami majątkowymi.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie po rozważeniu zarzutów zażalenia zauważa co następuje :

Zgodnie z przepisem art.158 Kodeksu cywilnego, w przypadku umowy przeniesienia własności nieruchomości, obowiązuje forma aktu notarialnego (ewentualnie prawomocne orzeczenie sądu na podst. art.64 Kodeksu cywilnego).
Ani Kodeks cywilny ani ustawa o przedsiębiorstwach państwowych nie przewidywały odmiennych, szczególnych uregulowań w przypadku wyposażania przedsiębiorstwa państwowego w nieruchomości niezbędne do prowadzenia działalności. Wykonanie przepisów ustawy o przedsiębiorstwach państwowych związane z przeniesieniem majątku w przypadku przeniesienia własności nieruchomości winno zatem nastąpić także przy zachowaniu tej szczególnej formy zawarcia umowy.
Zarządzenie Ministra Przemysłu z dnia 29.04.1991r, na mocy którego utworzono Przedsiębiorstwo K-H-R i na mocy którego przedsiębiorstwo przejęło składniki majątku pionu kolportażowo-handlowego, jako akt niższej rangi w stosunku do wymogów wynikających z ustawy nie mogło modyfikować obowiązku nałożonego ustawą.
Mając powyższe na uwadze uzasadnione są wątpliwości co do formy przeniesienia praw do nieruchomości zarówno ze Spółdzielni na Przedsiębiorstwo Państwowe, jak i z Przedsiębiorstwa na Spółkę.
W sprawie szczególnie ważną okolicznością jest jednakże, że - jak zaznaczono w zażaleniu - w księgach wieczystych ujawniono, że Spółka nabyła te nieruchomości w drodze sukcesji uniwersalnej, zgodnie z przepisami art. 11 i 8 ust 2 ustawy o prywatyzacji a poprzednik prawny Spółki nabył przedmiotowe nieruchomości na podstawie zarządzenia 177 i przepisu art.46 ust.1 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.
Zgodnie z art. 3 ust.1 ustawy z dnia 6.07.1982r. o księgach wieczystych i hipotece, domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym.
W rozpatrywanej sprawie domniemanie zgodności wpisu ze stanem rzeczywistym wynikające z wpisu do księgi wieczystej nie zostało wzruszone i w związku z tym Spółka korzysta z domniemania, iż jest właścicielem nieruchomości w takim zakresie, na jaki opiewa treść wpisu do księgi wieczystej.
Zawarcie zatem aktu notarialnego przenoszącego własność nieruchomości na Spółkę w 2005r. w sytuacji gdy Spółka od 1992r. korzystała z domniemania wynikającego z wpisu do księgi wieczystej i gdy wpis będący następstwem zawarcia aktu notarialnego ma taką samą treść jak wpis istniejący przed zawarciem aktu, dla celów podatkowych nie ma znaczenia, bowiem przez cały okres obowiązuje domniemanie, iż właścicielem nieruchomości jest Spółka. Jest ona podmiotem wszelkich praw i obowiązków związanych z tą nieruchomością.
Należy również zauważyć, że Podatnik (najpierw Przedsiębiorstwo potem Spółka) nieprzerwanie dysponował przedmiotowymi nieruchomościami od roku 1992. Abstrahując od podanej argumentacji uznać zatem należy, że przychód z tytułu uzyskania nieodpłatnego świadczenia wystąpiłby w roku 1992, a nie w roku 2005. Zobowiązania podatkowe za rok 1992 uległy już przedawnieniu
Mając powyższe na uwadze Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdza, że nie ma podstaw do stwierdzenia uzyskania przez Spółkę w roku 2005 nieodpłatnego świadczenia z tytułu podpisanych 6.10.2005r. umów ze Skarbem Państwa o oddaniu w użytkowanie wieczyste 73 nieruchomości wskazanych w załączniku nr 3 do zarządzenia 17a i przeniesienia własności budynków i urządzeń posadowionych na tych gruntach.
Decyzja jest ostateczna w administracyjnym toku instancji.