Działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. Nr 8, poz. 60 ze zm.), art. 19 ust. 1, ust. 4 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), § 13 ust. 1 rozporządzenia ministra Finansów z dnia 25.05.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2005 r. Nr 95, poz. 798 - sprostowanie Dz. U. z 2005 r., Nr 102, poz. 860), w odpowiedzi na zapytanie Podatnika z dnia 24.03.2006 r. (bez znaku z datą wpływu 27.03.2006 r.) uzupełnione pismem z dnia 24.04.2005 r., dotyczące udzielenia informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do podatku od towarów i usług, Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, postanawia uznać stanowisko Podatnika zawarte w przedmiotowej sprawie za nieprawidłowe.

W dniu 27.03.2006 r. Podatnik w tut. Urzędzie złożył wniosek o interpretację przepisów prawa podatkowego z zakresu podatku od towarów i usług. Z opisanego w zapytaniu stanu faktycznego wynika, że Podatnik posiada w stosunku do dłużnika wierzytelność z tytułu robót elektrycznych, instalacyjnych oraz budowlanych. W stosunku do tej wierzytelności Sąd w postępowaniu nakazowym wydał nakaz zapłaty i nadał mu klauzulę wykonalności. W postępowaniu egzekucyjnym komornik w celu wyegzekwowania należnej Spółce kwoty dokonał zajęcia wierzytelności jaka przysługuje dłużnikowi Podatnika w stosunku do innego kontrahenta z tytułu robót budowlanych. W związku z tym komornik wydał Spółce zaświadczenie o wstąpieniu przez Podatnika w prawa dłużnika oraz możności wykonywania z tego tytułu wszelkich praw i roszczeń dłużnika wynikających z zajętej wierzytelności. Z dalszej części pisma wynika, że dłużnik (wierzyciel zajętej przez Spółkę wierzytelności) w celu uniemożliwienia skutecznej egzekucji nie wystawia faktur VAT za roboty budowlane, przez co powoduje, że wierzytelność nie staje się wymagalna (w umowie pomiędzy kontrahentem, a dłużnikiem Podatnika zastrzeżono, że płatność za roboty budowlane nastąpi w określonym terminie po wystawieniu faktury).

Wątpliwości Podatnika dotyczą kwestii czy wstępując w prawa wierzyciela z tytułu zajęcia wierzytelności Spółka może w imieniu dłużnika wystawić fakturę VAT na kwotę wierzytelności za wykonane przez niego na rzecz kontrahenta roboty budowlane. Zdaniem Spółki, wstępując w prawa wierzyciela do stosunku zobowiązaniowego łączącego jego dłużnika (w tym wypadku jest on wierzycielem) z kontrahentem (dłużnik) może wystawiać w imieniu dłużnika faktury VAT.

Mając powyższe na uwadze, Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie uprzejmie wyjaśnia, iż:

Z pisma Podatnika wynika, że z tytułu zajęcia wierzytelności dłużnika z mocy art. 887 § 1 Kodeksu cywilnego, Spółka może wykonywać wszelkie prawa oraz roszczenia z zajętej wierzytelności. Odnosząc się do kwestii uprawnienia do wystawienia w imieniu dłużnika faktury VAT w związku z przejęciem praw i roszczeń dłużnika stwierdzić należy, iż ustawa o podatku od towarów i usług jak również wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze nie przewidują możliwości wystawiania faktur VAT w imieniu podatnika podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa towarów wykonywana w trybie egzekucji, gdzie płatnikami podatku od towarów i usług są organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi (art. 18 ustawy).

Ponadto Spółka na mocy przepisów prawa cywilnego może wykonywać w stosunku do zajętej wierzytelności prawa i roszczenia z nią związane, natomiast wystawienie faktury VAT tj. udokumentowanie dla celów podatku transakcji sprzedaży stanowi nie uprawnienie lecz obowiązek, który wynika z przepisów prawa podatkowego.

Stosownie bowiem do art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług - zwanej dalej ustawą, podatnicy o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4, i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Z przepisu tego wynika, iż wystawienie faktury VAT przez podatnika nie wchodzi w zakres jego uprawnień , lecz jest jego obowiązkiem.

Odnosząc powyższe do treści zapytania stwierdzić należy, iż Spółka jest uprawniona do wykonywania praw dłużnika, a zatem nie może wykonać w jego imieniu obowiązku w postaci wystawienia faktury VAT. W związku z powyższym stanowisko Podatnika polegające na tym, że spółka jest uprawniona do wystawienia faktury VAT w imieniu dłużnika należy uznać za nieprawidłowy.

Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego zauważa jednakże, iż dłużnik Podatnika z tytułu wykonania robót budowlanych w związku z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT.

Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy z tytułu robót budowlanych i montażowych powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 30 dnia licząc od dnia wykonania tych usług. Stosownie natomiast do § 15 ust. 1 rozporządzenia ministra Finansów z dnia 25.05.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - zwanego dalej rozporządzeniem w powyższym przypadku fakturę VAT wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego.

Przepisy powyższe oznaczają, że w przypadku gdy nie otrzymano zapłaty przed wykonaniem usługi budowlanej to fakturę VAT można wystawić do 30 dnia od wykonania usługi, a 30 dzień jest ostatnim dniem jej wystawienia. Obowiązek podatkowy powstanie w terminie 30 dni od jej wykonania, chyba, że w okresie pomiędzy wykonaniem usługi a 30 dniem, nastąpiła zapłata, która spowoduje powstanie obowiązku podatkowego z tym dniem w części otrzymanej zapłaty.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku z którego wynika, że dłużnik nie wystawia faktur VAT za wykonane roboty budowlane stwierdzić należy, iż niezależnie od sposobu określenia przez strony płatności (w umowie zastrzeżono, że płatność za roboty budowlane nastąpi dopiero po wystawieniu faktury) 30 dnia od wykonania usługi w związku z powstaniem z tego tytułu obowiązku podatkowego Usługodawca jest zobowiązany wystawić fakturę VAT.