Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego w Łodzi na podstawie art. 14a § 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 17.02.2006r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie opodatkowania różnic kursowych powstałych na skutek kompensaty wierzytelności wyrażonych w walutach obcych w świetle ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka prowadząc działalność gospodarczą w zakresie kołowego transportu towarów świadczy między innymi usługi na rzecz podmiotów zagranicznych - przedsiębiorców unijnych. Jednocześnie niekiedy zleca tym samym podmiotom wykonanie usług. Obydwie strony dokonując wzajemnych obciążeń wystawiają dokumenty księgowe - faktury VAT, w których należności opisywane są w walucie EURO. Poza przypadkami zapłaty przez fizyczny przelew należności dochodzi także do wzajemnej kompensaty należności dokonywanej w walucie EURO.

Zdaniem Spółki przewidziana w kodeksie cywilnym możliwość dokonania wzajemnego potrącenia wierzytelności - kompensaty stanowi równorzędną z zapłatą formę wygaśnięcia zobowiązania. Pomimo, że w takich przypadkach nie następuje fizyczny przepływ należności z rachunków bankowych dochodzi do zaspokojenia wierzytelności obydwu stron. Może dojść do powstania różnic kursowych, które zdaniem podatnika stanowić powinny odpowiednio koszt uzyskania przychodu, jak również winny podlegać opodatkowaniu.

Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego w Łodzi informuje, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14 są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym różnice kursowe.
Stosownie do art. 12 ust. 3 ww. ustawy za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Jeżeli przychody wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich uzyskania i dniem faktycznego otrzymania występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna walut z dnia faktycznego otrzymania przychodów, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał uzyskujący przychód, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia uzyskania przychodu.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów s1 koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dnia poniesienia kosztu. Jeżeli koszty wyrażone są w walutach obcych, a miedzy dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztów.
Przy spłacie zobowiązań wyrażonych w walutach obcych własnymi środkami dewizowymi mogą powstać różnice kursowe określone w art. 15 ust. 1a ww. ustawy, zgodnie z którym koszty z tytułu różnic kursowych od własnych środków lub wartości pieniężnych w walutach obcych ustala się jako różnicę między wartością tych środków obliczoną przy zastosowaniu kursu sprzedaży walut z dnia faktycznej zapłaty oraz kursu kupna walut z dnia ich otrzymania albo kursu sprzedaży z dnia nabycia walut, ogłaszanego odpowiednio przez bank, z którego usług korzystał podatnik.

Z powyższych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że różnice kursowe powstają zarówno przy osiąganiu przychodów, jak i ponoszeniu wydatków, ale tylko wówczas, gdy występują różne kursy walut między dniem uzyskania przychodu, a dniem jego faktycznego otrzymania lub - w przypadku kosztów - między dniem zarachowania kosztu, a dniem zapłaty jedynie w przypadku płatności dokonywanych drogą faktycznego transferu środków pieniężnych, co przesądza o kasowym charakterze podatkowych różnic kursowych.

W świetle regulacji zawartych w art. 498 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikiem i wierzycielem każda z nich może potrącić swą wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się do wysokości wierzytelności niższej.
Niewątpliwie potrącenie (kompensata) jest formą likwidacji istniejącego stosunku prawnego, prowadzącą do umorzenia wzajemnych należności i zobowiązań. Jednak zarazem w wyniku potrącenia nie dochodzi do efektywnej zapłaty w pieniądzu, lecz jedynie do dokonania odpowiednich zapisów na kontach księgowych podmiotów.
Z przedstawionych regulacji, art. 12 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 oraz art. 15 ust. 1 i ust. 1a, a w szczególności z użytych sformułowań wynika, że powstanie różnic kursowych skutkujących podwyższeniem lub obniżeniem kosztów podatkowych albo przychodu uzależnione jest każdorazowo od dokonania faktycznego transferu środków pieniężnych. Przez zapłatę należy rozumieć wyłącznie zapłatę w pieniądzu, a nie w jakiejkolwiek formie np. w formie kompensaty z wzajemną wierzytelnością.
Ponadto z powołanych przepisów wynika, że każdorazowo do ich wyliczenia niezbędny jest m.in. odpowiedni kurs waluty ustalony przez bank, z którego usług korzystał podatnik.

W związku z powyższym w sytuacji, gdy rozliczenia następują na zasadach kompensaty wzajemnych zobowiązań i należności nie powstaną różnice kursowe, które miałyby wpływ na podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawce i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania postanowienia.

Interpretacja nie jest wiążąca dla Wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia na podstawie art. 14b § 1 i 2 Ordynacji podatkowej.