INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 7 listopada 2007 r. (data wpływu: 12 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie przedmiotu opodatkowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie przedmiotu opodatkowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe (stan faktyczny).

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek. Wnioskodawca w dniu 22 grudnia 2006 r. zakupił jako towar handlowy z zamiarem odsprzedaży nieruchomość gruntową i w listopadzie 2007 r. zamierzał podpisać umowę z S.A. zawierającą zgodę na:

• założenie i poprowadzenie przez nieruchomość wielotorowej napowietrznej linii elektroenergetycznej wraz z wszelkimi obiektami i urządzeniami niezbędnymi do jej eksploatacji – poprzez wybudowanie na nieruchomości słupów linii, podwieszenie napowietrznych przewodów linii, funkcjonowanie linii po wybudowaniu;
• wykonywanie przebudów istniejących linii elektroenergetycznych oraz istniejących linii telekomunikacyjnych, rurociągów do przesyłu gazów i cieczy, krzyżowanych przez linię, przebiegających przez nieruchomość;
• udostępnianie nieruchomości w celu wykonania niezbędnych robót, związanych z budową, eksploatacją, konserwacją, naprawą i remontem linii, a w szczególności na wejście i dojazd na teren nieruchomości sprzętem niezbędnym do wykonania prac;
• ustanowienie na rzecz S.A. (i każdorazowo jej następców prawnych) na nieruchomości służebności gruntowej czynnej dla nieruchomości władnącej wskazanej przez inwestora lub umocowany podmiot działający w jego imieniu, obejmującej opisane wyżej uprawnienia S.A. (i każdorazowo jej następców prawnych) oraz zobowiązanie do niewznoszenia jakichkolwiek obiektów budowlanych w pasie technologicznym linii.

Za należyte wykonanie zobowiązań umownych przewidziano jednorazowe odszkodowanie, płatne w dwóch ratach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 poz. 535 ze zm.) jednorazowe odszkodowanie podlega opodatkowaniu VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy w świetle przepisów art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług otrzymane odszkodowanie, stanowiące rekompensatę za szkodę w składniku przedsiębiorstwa, nie podlega opodatkowaniu VAT. Nie chodzi tu bowiem ani o dostawę towarów, ani o świadczenie usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego (stanu faktycznego) uznano za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 , poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu VAT podlegają:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
• eksport towarów;
• import towarów;
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast przez świadczenie usług, stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy – każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów. To pozwala stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Według art. 285 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Z punktu widzenia treści wyróżnia się:

• służebności gruntowe czynne – „właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej” (art. 285 § 1 in principio k.c.);
• służebności gruntowe bierne – „właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań” (art. 285 § 1 in medio k.c.) lub „właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (art. 285 § 1 in fine k.c.).

Przy definiowaniu świadczenia należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego, w szczególności do art. 353 § 2 k.c. stanowiącego, że świadczenie może polegać na działaniu (facere) albo na zaniechaniu (non facere). Świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług powinno wynikać z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego oraz powinien występować bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść majątkową (K. Kossakowski K. Sachs (red.), „VI Dyrektywa VAT”, C.H. Beck 2004, s. 132). Do czynności stanowiących świadczenie usług zalicza się m.in. służebności gruntowe czynne (zobowiązanie do tolerowania czynności lub sytuacji) oraz służebności gruntowe bierne (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności), w których osoby wierzyciela oraz dłużnika wyznacza stosunek prawnorzeczowy.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Podatnikami w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności.

Działalność gospodarcza na mocy art. 15 ust. 2 cyt. ustawy obejmuje:

• wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wtedy, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy;
• czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zasady wykładni językowej i funkcjonalnej definicji działalności gospodarczej prowadzą do wniosku, że działalność gospodarczą stanowi nie tylko działalność częstotliwa, czyli stała i powtarzalna, ale także jednorazowa czynność, jeżeli wiąże się z nią zamiar częstotliwości, przy czym czynność powinna być wykonana przez producenta, handlowca, usługodawcę, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika lub wykonującego wolny zawód.

Z przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) wynika, że Wnioskodawca w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zamierzał wyrazić zgodę na korzystanie z nieruchomości i ustanowić służebność gruntową czynną obejmującą uprawienia do:

• założenia i poprowadzenia przez nieruchomość wielotorowej napowietrznej linii elektroenergetycznej wraz z wszelkimi obiektami i urządzeniami niezbędnymi do jej eksploatacji – poprzez wybudowanie na nieruchomości słupów linii, podwieszenie napowietrznych przewodów linii, funkcjonowanie linii po wybudowaniu;
• wykonywania przebudów istniejących linii elektroenergetycznych oraz istniejących linii telekomunikacyjnych, rurociągów do przesyłu gazów i cieczy, krzyżowanych przez linię, przebiegających przez nieruchomość;
• udostępniania nieruchomości w celu wykonania niezbędnych robót, związanych z budową, eksploatacją, konserwacją, naprawą i remontem linii, a w szczególności na wejście i dojazd na teren nieruchomości sprzętem niezbędnym do wykonania prac.

Za należyte wykonanie zobowiązań umownych przewidziano jednorazowe odszkodowanie.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, że Wnioskodawca, posiadający status podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zamierza świadczyć usługi polegające na „zobowiązaniu do tolerowania czynności lub sytuacji” za wynagrodzeniem.

Reasumując, w analizowanym przypadku zgoda na korzystanie z nieruchomości i ustanowienie służebności gruntowej podlegają opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług, a otrzymane „odszkodowanie” należy traktować jako wynagrodzenie za świadczenie usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno