Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dn. 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity z 2005r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 22.06.2006r., stwierdza, iż podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, przy zawarciu umowy spółki cywilnej, jest wartość rynkowa wnoszonego do spółki jako wkład przedsiębiorstwa bez odliczenia długów i ciężarów.

U Z A S A D N I E N I E

Pismem z dnia 22.06.2006r. (data wpływu 12.07.2006r.), uzupełnionym w dniu 21.07.2006r., zwróciła się Pani z prośbą o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, przedstawiając następujący stan faktyczny:

Pani ojciec, jako jedyny właściciel firmy budowlanej, zamierza przekazać tytułem darowizny Pani i Pani siostrze zorganizowane przedsiębiorstwo obejmujące składniki majątku trwałego, obrotowego, zobowiązania i kapitały własne. Ojciec prowadzi wyłącznie sprzedaż opodatkowaną. Darowizna dokonana będzie na rzecz dwóch córek pozostających w I grupie podatkowej i chcą Panie skorzystać ze zwolnienia zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od spadków i darowizn, składając oświadczenie, że zakład ten będzie prowadzony przez Panie w stanie niepogorszonym przez okres co najmniej 5 lat od dnia przyjęcia darowizny. Zamierzają Panie założyć spółkę cywilną, by w tej formie prowadzić zakład.

W związku z powyższym zwraca się Pani z pytaniem: W jaki sposób powinna być ustalona wartość kapitału spółki cywilnej do opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Sformułowała Pani także własne stanowisko w sprawie stwierdzając, iż: Zamierzają Panie w chwili przyjęcia darowizny podpisać umowę spółki cywilnej i jako kapitał założycielski wnieść wartość otrzymanego przedsiębiorstw. W jego skład będzie wchodził po stronie aktywów majątek trwały i majątek obrotowy, a po stronie pasywów zobowiązania i kapitał podstawowy, jako różnica pomiędzy wartością aktywów a zobowiązaniami. Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy spółki (akty założycielskie). Pani zdaniem wartością kapitału spółki cywilnej podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych powinna być różnica pomiędzy wartością aktywów a zobowiązaniami. Nie należy opodatkowywać całej wartości aktywów, ponieważ przy umowie darowizny zostanie pobrany podatek od czynności cywilnoprawnych - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanych zobowiązań darczyńcy (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005r. Nr 41, poz. 399 ze zm.).

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku, mając na uwadze przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny i stan prawny obowiązujący w dacie zaistnienia tego zdarzenia, postanawia udzielić następującej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy spółki (akty założycielskie).

Natomiast stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. a) powołanej ustawy podstawę opodatkowania przy zawarciu umowy spółki stanowi wartość wkładów wniesionych do majątku spółki albo wartość kapitału zakładowego. W świetle art. 6 ust. 2 cyt. wyżej ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnej określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczenia długów i ciężarów. Zgodnie z ust. 3 cyt. wyżej artykułu jeżeli strony czynności cywilnoprawnej nie określiły wartości przedmiotu tej czynności lub wartość określona przez strony nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, jej wartości rynkowej, organ ten wezwie strony do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Natomiast w myśl ust. 4 cyt. artykułu jeżeli strony, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określiły wartości lub podały wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia na podstawie opinii biegłego. Jeżeli wartość określona w ten sposób przekroczy o 33 % wartość podaną przez strony, koszty opinii ponoszą solidarnie strony czynności cywilnoprawnej.

W przedstawionym stanie faktycznym Pani ojciec zamierza w drodze darowizny przekazać Pani i Pani siostrze przedsiębiorstwo budowlane, a Panie planują założenie spółki cywilnej i wniesienie doń przedsiębiorstwa jako wkładu.

Z uwagi na brak definicji pojęcia przedsiębiorstwa w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy odwołać się do definicji przedsiębiorstwa zawartej w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W myśl tego przepisu przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: 1.oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); 2.własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; 3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; 4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; 5.koncesje, licencje i zezwolenia; 6.patenty i inne prawa własności przemysłowej; 7.majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; 8.tajemnice przedsiębiorstwa; 9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W świetle cyt. wyżej przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podlega zawarcie umowy spółki cywilnej, a podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku wartość rynkowa wnoszonych do spółki wkładów, tj. w przedstawionym stanie faktycznym wartość rynkowa przedsiębiorstwa. Wartość rynkową, będącą podstawą opodatkowania, określają strony czynności cywilnoprawnej. Wartość tę określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia zawarcia umowy spółki, jednakże bez odliczenia długów i ciężarów. Powyższe oznacza, iż podstawą opodatkowania w rozpatrywanym stanie faktycznym będzie wartość rynkowa przedsiębiorstwa nie pomniejszona o ciężary i długi, tj. suma wartości rynkowej składników materialnych i niematerialnych tego przedsiębiorstwa, jednakże bez uwzględniania wartości obciążających przedsiębiorstwo zobowiązań.

Odliczeniu od podstawy opodatkowania w omawianej sytuacji podlegać będą jedynie kwota wynagrodzenia wraz z podatkiem od towarów i usług, pobraną przez notariusza za sporządzenie aktu notarialnego umowy spółki cywilnej (art. 6 ust. 9 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Natomiast odnosząc się do Pani argumentu, iż przy umowie darowizny zostanie pobrany podatek od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanych zobowiązań darczyńcy (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych), należy stwierdzić, iż zawarcie umowy spółki i zawarcie umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanych zobowiązań darczyńcy stanowią samodzielne zdarzenia prawne, będące odrębnymi przedmiotami opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.