W dniu 20.10.2005 r. Spółka prowadząca działalność transportową wystąpiła do Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z wnioskiem o interpretację przepisów prawnych dotyczących zwolnienia od opodatkowania diet otrzymywanych przez kierowców / pracowników / w związku z trwającymi zazwyczaj dłużej niż jeden dzień wyjazdami poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy.

Zdaniem pytającej powyższe wyjazdy stanowią podróże służbowe w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, w związku z czym wypłacone pracownikom diety korzystają ze zwolnienia od opodatkowania określonego w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Postanowieniem z dnia 19.01.2006 r. Naczelnik Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu wyjaśnił, że stanowisko Spółki jest nieprawidłowe bowiem istotą pracy kierowców jest przemieszczanie się po kraju i za granicą, zatem ich wyjazdy nie mają charakteru podróży służbowych, a co za tym idzie do otrzymanych świadczeń nazwanych dietą nie ma zastosowania zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na postanowienie to Spółka złożyła zażalenie zarzucając naruszenie w/w przepisów ustawy podatkowej poprzez nie uznanie przez organ podatkowy pierwszej instancji wyjazdów kierowców poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy za podróże służbowe, w związku z czym wypłacone diety nie korzystają ze zwolnienia od podatku.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:

Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych /t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm./ wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Kwestie podróży służbowej pracowników należy rozpatrywać na tle postanowień art. 29 i 77<5> Kodeksu pracy.

W myśl art. 77<5> § 1 Kodeksu pracy pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.Przepis ten nie przesądza, czy pracownicy, którzy świadczą pracę stale lub czasowo poza miejscowością , w której znajduje się siedziba pracodawcy za każdym razem odbywają podróż służbową, czy też dopiero wówczas, gdy jest to wyjazd poza tzw. stałe miejsce pracy.

Miejsce pracy, zgodnie z art. 29 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy powinna określać umowa o pracę. Strony zawierające umowę o pracę mają dużą swobodę w określaniu miejsca pracy. Pod pojęciem miejsca pracy rozumie się- w świetle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 1985 r. / I RP 19)85 / - bądź stały punkt w znaczeniu geograficznym, bądź pewien obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym ma nastąpić świadczenie pracy. W orzeczeniu tym Sąd podkreśla konieczność odróżnienia "miejsca pracy" od "siedziby pracodawcy"; pojęcia te nie mogą być ze sobą utożsamiane, jakkolwiek w praktyce, w określonych sytuacjach, mogą się one pokrywać. Sposób określenia miejsca wykonywania pracy w umowie o pracę jest uzależniony zwłaszcza od charakteru prowadzonej przez pracodawcę działalności, rodzaju powierzonej pracy, a także specyfiki świadczenia pracy określonej rodzajowo. Jako miejsce pracy może być wskazany obszar całego kraju, pod warunkiem, że potrzeba takiego określenia wynika z rodzaju bądź charakteru świadczonej pracy, jak np. w przypadku kierowców lub przedstawicieli handlowych.

Określenie w umowie o pracę miejsca jej wykonywania nie może być jednak ogólnikowe, lecz musi być precyzyjne i skonkretyzowane. Winno być zgodne ze stanem faktycznym i nie może zmierzać do naruszenia norm zarówno prawa pracy jak i prawa podatkowego.

Praca kierowcy w firmie transportowej, w ocenie organu odwoławczego, nie może być identyfikowana z odbywaniem podróży służbowych czyli z wykonywaniem zadania w terminie i miejscu określonym przez zakład pracy. Jak słusznie zauważył w zaskarżonym postanowieniu organ podatkowy pierwszej instancji, podróż służbowa charakteryzuje się tym, że stanowi pewnego rodzaju wyjątek od codziennych obowiązków pracownika wynikających z umowy o pracę, odbywając podróż służbową pracownik ma swobodę wyboru m.in. godziny wyjazdu, środka lokomocji, trasy. W pojęciu tym nie mieści się, zdaniem organów podatkowych, wykonywanie przez pracowników codziennych zadań transportowych. Wyjazdy kierowców, przemieszczanie się po terenie kraju i za granicą nie ma charakteru podróży służbowej wobec czego osoby te nie nabywają uprawnień do diet, o których mowa w przywołanych wyżej przepisach o należnościach z tytułu podróży służbowych.

W konsekwencji wypłacane przez pracodawcę świadczenia, nazwane dietami nie podlegają zwolnieniu od opodatkowania, o którym mowa w cyt. art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niniejsza interpretacja prawa podatkowego została wydana w oparciu o przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujący w dniu jej wydania stan prawny.