Postanowienie

Na podstawie:art. 13 § 1 pkt 1, art. 14a § 1, 3 i 4 oraz art. 216 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity - Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późniejszymi zmianami}

postanawiam

udzielić na wniosek podatnika interpretacji art. 3 ust. 3 pkt 2 oraz art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity - Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 z późniejszymi zmianami), stwierdzając, że:

1. grunty oznaczone w geodezyjnej ewidencji gruntów i budynków jako grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi (oznaczone symbolem - Wp) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, z wyjątkiem jezior oraz gruntów zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych,

2. grunty pod zbiornikiem wodnym ............. nie stanowią gruntów pod jeziorami ani gruntów zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych.

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia 14.4.2006 r. (data wpływu 19.4.2006 r.) ........... zwróciła się do Prezydenta Miasta Rybnika o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w trybie art. 14a § 1 i 2 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity - Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późniejszymi zmianami). Podatnik wyczerpująco przedstawił stan faktyczny oraz własne stanowisko w sprawie. Zapewnił także, że w sprawie będącej przedmiotem wniosku nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Zdaniem Spółki, dla potrzeb opodatkowania podatkiem od nieruchomości grunty pod zbiornikiem "........." należy zakwalifikować jako grunty zajęte na zbiornik retencyjny pod wodami płynącymi w rozumieniu art. 2 ust. 3 pkt 2 oraz art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity - Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 z późniejszymi zmianami).

Organ podatkowy nie podzielił stanowiska podatnika z poniżej wskazanych powodów.

Opis stanu faktycznego:

1. Zbiornik położony jest na terenie miasta Rybnika. Utworzony został na rzece Rudzie (prawydopływ Odry). Jego powstanie związane jest z decyzją o budowie elektrowni opalanej węglem kamiennym wydobywanym w kopalniach Rybnickiego Okręgu Węglowego. Na potrzeby technologiczne tej elektrowni wybudowany został sztuczny zbiornik wodny "Rybnik".

2. "Decyzja o rozpoczęciu budowy elektrowni zapadła w drugiej połowie lat sześćdziesiątych. Pierwsze cztery bloki energetyczne uruchomiono w latach 1972 - 1974, a kolejne w roku 1978. Układ chłodzenia zakładu oparty jest o sztuczny zbiornik wody o powierzchni 550 ha i dwie chłodnie kominowe o wysokości 120 m.". Chłodnie kominowe powstały na etapie rozbudowy elektrowni, która miała miejsce w roku 1978.

3. Zbiornik o powierzchni około 570 ha powstał w latach 70-tych jako zbiornik służący schładzaniu bloków energetycznych nowo budowanej elektrowni zawodowej. Stopniowe zwiększanie mocy elektrowni do 1600 MW spowodowało konieczność chłodzenia części bloków przy pomocy chłodni kominowych, ponieważ parametry techniczne zbiornika i jego wielkość były niewystarczające. Jest to jedyny tego rodzaju zbiornik na terenie Polski.

4. Zbiornik posiada tak umieszczone miejsca zrzutu wód podgrzanych, poboru wody schłodzonej oraz takie budowle hydrotechniczne, by następowało jak największe naturalne schładzanie wody. Maksymalne krążenie wody, a tym samym maksymalne jej chłodzenie, w celu otrzymania wody o odpowiednich parametrach termicznych, uzyskiwane jest przy pomocy specjalnej budowli, tzw. kierownicy, wymuszającej cyrkulację wody.

5. W instrukcji eksploatacji zbiornika określony jest on jako zbiornik przemysłowy posiadający kilka funkcji, z których podstawowe to powierzchniowe schładzanie wody zrzutowej z elektrowni, pobór wody dla chłodzenia bloków energetycznych oraz pobór wody dla potrzeb uzupełniania wody chłodzącej w obiegu zamkniętym.

6. Zbiornik posiada dodatkowo inne funkcje, m. in. rekreacyjną, oraz w pewnym zakresie także retencyjną. Dopuszcza się podpiętrzenie zbiornika do rzędnej 221,30 m n.p.m. w okresie przejścia fali powodziowej (o 30 cm), natomiast piętrzenie w granicach 220,00-221,00 m n.p.m. stanowi objętość użytkową zbiornika, której zadaniem jest pokrycie strat parowania naturalnego oraz zwiększonego parowania podgrzanej wody zrzutowej. Przy minimalnym poziomie piętrzenia (rzędna 220,00 m n.p.m.) zbiornik posiada objętość 17,588 mln m3, przy normalnym poziomie(221,00 m n.p.m.) - 22,099 mln m3, a przy maksymalnym (221,30 m n.p.m.) - 23,482 mln m3. Objętość użytkowa zbiornika wynosi 4,511 mln m3, a rezerwa powodziowa - 1,383 mln m3.

7. Zbiornik jest zasilany wodami rzeki Ruda (prawego dopływu Odry). Z powodu zanieczyszczenia termicznego przez wody zrzutowe elektrowni zbiornik ten nie zamarza. Wody naturalnego lewego dopływu Rudy - rzeki Nacyny - z powodu silnego zanieczyszczenia mułem węglowym i ściekami bytowymi oraz silnego zasolenia wodami dołowymi kopalń, są ujmowane i odprowadzane po obrzeżu zbiornika oraz zrzucane do Rudy poniżej zapory czołowej.

8. Zbiornik jest wykorzystywany, obok schładzania bloków energetycznych Elektrowni "Rybnik", także do celów rekreacyjnych (żeglarstwo, wędkarstwo, kąpieliska na zbiornikach bocznych). Pobór wody odbywa się wyłącznie na potrzeby Elektrowni. Pobór i zrzut wód odbywa się na podstawie posiadanych przez Elektrownię pozwoleń wodnoprawnych.

9. W geodezyjnej ewidencji gruntów i budynków grunty pod zbiornikiem wodnym figurują od 3.4.2006 r. jako grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi, oznaczone symbolem - Wp.

Informacje o genezie zbiornika, jego parametrach, sposobie wykorzystywania i funkcji wynikają z:

decyzji w sprawie udzielenia pozwolenia wodno-prawnego na wykonanie zbiornika wodnego oraz na korzystanie z wód - wydanej przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach nr GWOP-I-053/354/1 00/69 z dnia 9.4.1970 roku,

decyzji Wojewody Śląskiego nr ŚR-I-6811/97/04 z dnia 31.12.2004 r. w sprawie wydania pozwolenia wodnoprawnego dla ............. SA,

instrukcji eksploatacji zbiornika elektrowni Rybnik, sporządzonej przez Centralne Biuro Studiów i Projektów Budownictwa Wodnego "Hydroprojekt" Oddział Katowice,

instrukcji eksploatacji zbiornika wodnego ............. SA - sporządzonej w roku 2000 przez "Hydroprojekt Warszawa" sp. z 0.0. - Oddział Sosnowiec,

informacji zawartych na stronie internetowej podatnika (www.elektrownia.rybnik.pl- podstrony: O nas i Ekologia).

Organ podatkowy jest w posiadaniu wyjaśnień Ministerstwa Finansów z dnia 18.2.2005 r. nr LK-1288/LP/04/AP w sprawie opodatkowania gruntów pod wodami. Ministerstwo wskazało, że grunty pod wodami płynącymi nie podlegają w ogóle opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości (poza gruntami pod zbiornikami wodnymi retencyjnymi i zbiornikami elektrowni wodnych), stąd nie są uważane za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przypomniało, że podstawę wymiaru podatków stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. W zakresie definicji zbiornika wodnego retencyjnego i zbiornika elektrowni wodnej odesłało do prawa wodnego oraz definicji językowych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jednolity - Dz.U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027) podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych, stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Konieczność sięgania do zapisów tej ewidencji i jej znaczenie dla wymiaru podatku od nieruchomości i podatku rolnego potwierdza utrwalona linia orzecznictwa (wyroki NSA nr SA/Wr 1703/94 z 11.4.1995 r., nr II SA 1685/93 z 18.5.1994 r., III SA 911/94 z 12.1.1994 r., nr III SA 747/93 z 29.12.1993 r.).

Za wyrokiem NSA nr III SA 911/94 z 12.1.1994 r należy stwierdzić, że: "Ewidencja gruntów i budynków jest urzędowym źródłem informacji faktycznych wykorzystywanych w postępowaniach administracyjnych, w tym i w postępowaniu podatkowym (art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. prawo geodezyjne i kartograficzne - Dz. U. Nr 30, poz. 163). Jeżeli skarżący kwestionuje zawarte tam dane, winien najpierw wystąpić o ich korektę, w trybie określonym w powołanym akcie prawnym.". Uwzględnienie więc stanu faktycznego, nawet jeśli nie odpowiada on rzeczywistości, może nastąpić tylko poprzez zmianę zapisów tej ewidencji, która stanowić winna podstawę wymiaru podatków.

Przyjęcie zapisów geodezyjnej ewidencji gruntów i budynków jako podstawy wymiaru podatków podkreślają także pisma Ministerstwa Finansów nr LK-1839/LP/03/KM z dnia 9.1.2004 r. oraz nr LK1288/LP/04/AP z dnia 18.2.2005 r.

Należy zauważyć, że ani ustawa o podatkach i opłatach lokalnych, ani inne ustawy, w tym prawo wodne, nie zawierają definicji zbiornika retencyjnego. Jak wskazują opinie (prof. L. Etel, pismo Ministerstwa Finansów z dnia 9.1.2004 r. nr LK-1839/LP/03/KM, pismo Ministerstwa Finansów z dnia 18.2.2005 r. nr LK-1288/LP/04/AP) należy w tym zakresie dokonać wykładni językowej tego terminu, sięgając do jego rozumienia językowego. Według części źródeł ("Słownik języka polskiego", PWN, Warszawa 1996, "Encyklopedia Popularna PWN", PWN, Warszawa 1991) "zbiornik retencyjny jest to zbiornik wód naturalnych utworzony w wyniku przegrodzenia cieku wodnego budowlą piętrzącą; stanowi ujęcie wody dla celów energetycznych, żeglugowych, konsumpcyjnych oraz ma na celu przyjmowanie wody w wypadku jej nadmiaru (zabezpieczenie przed powodzią) i oddawanie w okresie suszy (nawadnianie pól)". Definicje te są tak szerokie, że obejmują każdy sztuczny zbiornik wodny niezależnie od celu jego utworzenia lub sposobu korzystania.Inne definicje uznają za zbiorniki retencyjne tylko takie, które mają charakter zbiorników przeciwpowodziowych lub zbiorników dla celów nawadniania. Według internetowej encyklopedii Wikipedia "zbiorniki retencyjne to zbiorniki, których zadaniem jest magazynowanie wody w okresach jej nadmiaru w celu wykorzystania jej w innym okresie. Zbiorniki retencyjne charakteryzują się dużymi różnicami poziomów wody. Wahania stanów zależą od wielkości dopływu wody ze zlewni oraz od potrzeb gospodarczych użytkowników."Z kolei "Nowa encyklopedia powszechna PWN" (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2004 r.) definiuje zbiornik wodny Jezioro zaporowe) jako "zbiornik wód naturalnych utworzony na cieku wodnym (zwykle rzece) w wyniku przegrodzenia doliny cieku budowlą piętrzącą - zaporą lub jazemi wprowadza ich podział na retencyjne i przepływowe. Zbiorniki retencyjne, zw. zaporowymi, znajdują się przy zaporach i służą do przejmowania wody w przypadku jej nadmiaru (powodzi, roztopów wiosennych) oraz oddawania jej w okresach suszy, chronią przed powodzią tereny położone poniżej; zgromadzone masy wody są wykorzystywane do celów energetycznych (do napędu turbin elektrowni wodnych), do nawadniania użytków rolnych, do zaopatrzenia w wodę miast i zakładów przemysłowych, poprawy warunków żeglugi oraz do celów rekreacyjnych". Z kolei "zbiorniki przepływowe, zwane przyjazowymi, znajdują się przy ruchomych jazach i jest w nich utrzymywany stały poziom wody (w danej jednostce czasu ze zbiornika odpływa tyle wody, ile do niego dopływa); duże zbiorniki przepływowe mogą, ze względu na wykorzystanie do celów energetycznych, nieznacznie (o kilkadziesiąt cm) obniżać wieczorami poziom wody; utrzymanie stałego poziomu w zbiornikach wodnych pozwala na łatwe pobieranie wody (dla przemysłu, miast lub celów rolniczych) i umożliwia dobre zagospodarowanie terenów przyległych; wadą zbiorników wodnych przepływowych jest to, że nie mogą magazynować wody na okres suszy; zbiorniki te są budowane głównie na nizinach, gdzie nie ma odpowiednich warunków do magazynowania wody. Utworzenie zbiorników wodnych zawsze pociąga za sobą zmiany w środowisku naturalnym: zatopienie terenu, podniesienie poziomu wód gruntowych, zmiany klimatyczne w promieniu kilku lub kilkunastu kilometrów.Największe zbiorniki wodne w Polsce to zbiornik w Solinie na Sanie (retencyjny 2 o pow. 21,1 km2i pojemności 472 mln m we Włocławku na Wiśle (przepływowy, o pow. 70,4 km i pojemności 408 mln m3) oraz w Jeziorsku na Warcie (retencyjny, o pow. 42,3 km2 i pojemności 203 mln m3)".

Analizując zapis art. 2 ust. 3 pkt 2 i art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych należy zauważyć, że ustawodawca posługuje się obok siebie pojęciami "zbiornik retencyjny" i "zbiornik elektrowni wodnej" (z użyciem łącznika "lub"). Tym samym, stojąc na gruncie racjonalności działania ustawodawcy, należy przyjąć węższą definicję "zbiornika retencyjnego". Przyjęcie bowiem szerszej definicji czyni niezrozumiałym posługiwanie się w ustawie innymi pojęciami niż zbiornik retencyjny. Takie rozumowanie potwierdza także analiza art. 80 ustawy - Prawo wodne, który wskazuje, że ochronę ludzi i mienia przed powodzią oraz suszą realizuje się w szczególności przez budowę i rozbudowę zbiorników retencyjnych.

Stanowisko to potwierdzają także wyjaśnienia Ministerstwa Finansów zawarte w pismach nr LK1839/LP/03/KM z dnia 9.1.2004 r. oraz nr LK-1288/LP/04/AP z dnia 18.2.2005 r. Stwierdzono w nich, że: "Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie zawierają definicji "zbiornika retencyjnego" ani "jeziora", należy zatem, w myśl wykładni językowej, posłużyć się definicją tych pojęć w rozumieniu potocznym. Według "Słownika języka polskiego" (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996) zbiornikiem retencyjnym jest zbiornik wodny utworzony przez wybudowanie zapory przegradzającej dolinę rzeki, służący do gromadzenia wody dla celów racjonalnej gospodarki (np. do przyjmowania nadmiaru wód powodziowych, do zasilania rzeki i nawadniania terenów rolnych w okresach suszy), wykorzystywany także do celów energetycznych. Natomiast "Wielka internetowa encyklopedia multimedialna" określa zbiornik retencyjny: "jako jezioro zaporowe, sztuczne jezioro, akwen utworzony przez człowieka, sztuczny obiekt wodny powstały wskutek przegrodzenia doliny rzecznej zaporą lub podpiętrzenie jeziora. (00) Głównym celem zbiornika retencyjnego jest wyrównywanie odpływu rzecznego i zgromadzenie wody w okresach jej nadmiaru (retencja), w celu wykorzystania w czasie niedoboru".

Odnośnie zbiornika wodnego ............. należy stwierdzić, że zbiornik pełni wiele funkcji: służy do chłodzenia bloków energetycznych elektrowni, jest wykorzystywany jako akwen rekreacyjny (żeglarstwo, wędkarstwo, kąpiele), a także zbiornik retencyjny. Przemieszanie kilku funkcji jest jednak cechą wszystkich sztucznych zbiorników wodnych (Zbiornik Żywiecki - retencja przeciwpowodziowa, rekreacja, elektrownia wodna, Zbiornik Goczałkowicki - zbiornik wody pitnej, retencja przeciwpowodziowa, rekreacja). Charakter takich zbiorników określa się biorąc pod uwagę ich genezę oraz zasadniczą funkcję, jaką spełniają.Na podstawie posiadanego materiału dowodowego należy zgodzić się ze stwierdzeniem prof. L. Etela, że: "Zbiornik wodny elektrowni został wybudowany i jest eksploatowany na potrzeby produkcji energii elektrycznej. Ustalając charakter zbiornika należy brać pod uwagę jego zasadnicze przeznaczenie i cel wybudowania, a nie to, jakie dodatkowo pełni funkcje." (opinia prof. L. Etela).

W uzasadnieniu decyzji w sprawie udzielenia pozwolenia wodno-prawnego na wykonanie zbiornika wodnego oraz na korzystanie z wód - wydanej przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach nr GWOP-I-053/354/100/69 z dnia 9.4.1970 roku - wyjaśniono, że: ".......... w budowie wystąpiła z wnioskiem o uzyskanie pozwolenia wodno-prawnego, przedkładając dokumentację, która została wymieniona w punkcie VII niniejszej decyzji. Projekty przewidują wybudowanie zbiornika wodnego dla celów chłodniczych.............. , który to zbiornik umożliwi chłodzenie wody obiegowej, stanowiąc równocześnie zbiornik przeciwpowodziowy. Zbiornik ten ma gwarantować nie naruszalny przepływ w rzece poniżej zapory, a więc spełnia zadanie retencyjne".

Główna funkcja zbiornika ............ wynika z jego genezy i przeważającego sposobu wykorzystywania. Powstał on i jest głównie wykorzystywany jako zbiornik wody technologicznej dla chłodzenia bloków energetycznych elektrowni zawodowej. Wszystkie inne funkcje poza tą mają znaczenie marginalne. Funkcja retencyjna przejawia się możliwością gromadzenia nadmiaru wód rzecznych (i opadowych) poprzez podpiętrzenie lustra wody ponad normalny poziom piętrzenia oraz możliwością stabilizowania przepływów rzecznych, powstrzymywania fali powodziowej lub ograniczania jej skutków. Jest to jednak funkcja dodatkowa ze względu na skalę możliwej dodatkowej retencji zbiornika w stosunku do jego objętości podstawowej (eksploatacyjnej). Należy także zauważyć, że funkcja retencyjna wynika z cech technologicznych sztucznych zbiorników, m.in. konieczności ochrony budowli hydrotechnicznych (tama) przed uszkodzeniem przez falę powodziową. Niewielkie rzeki Wyżyny Śląskiej nie wymagają ochrony przeciwpowodziowej poprzez budowę specjalnych zbiorników.

Organ podatkowy w pełni podziela ustalenia poczynione w tym względzie w opiniach prof. L. Etela oraz Instytutu Studiów Podatkowych."W opinii ISP w omawianym przypadku mamy do czynienia z taką właśnie sytuacją, tzn. użytkami zajętymi na prowadzenie działalności gospodarczej. Teza powyższa wynika z faktu, iż działalność ta wydaje się mieć przeważające znaczenie, jeśli idzie o genezę, jak i funkcjonowanie przedmiotowego zbiornika. Pozostałe rodzaje występującej działalności (działalność rekreacyjna, retencyjna, gospodarka rybacka) wydają się mieć jedynie znaczenie wtórne w stosunku do tej podstawowej funkcji zbiornika." (z opinii Instytutu Studiów Podatkowych).Zdaniem prof. L. Etela: "Zbiornik elektrowni nie może być uznany za retencyjny. Został on wzniesiony przez przedsiębiorcę i jest wykorzystywany w celach prowadzenia działalności gospodarczej. Wykorzystywanie zbiornika w innych celach nie zmienia jego zasadniczego charakteru" .

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa interpretacja nie jest dla wnioskodawcy wiążąca, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.

PouczenieNa postanowienie służy prawo wniesienia zażalenia do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach za pośrednictwem tutejszego organu podatkowego (Prezydent Miasta Rybnika,ul. B. Chrobrego 2, 44-200 Rybnik) w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia.