Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że podatnik, jako jeden z trzech akcjonariuszy nabył od akcjonariusza większościowego 200.000 akcji w cenie 0,01zł za sztukę. Zgodnie z umową sprzedaży zapłacił sprzedawcy 2.000,00zł. Jednocześnie wyjaśnił, iż akcje spółki nie znajdują się w obrocie i w związku z tym, nie można określić ich wartości rynkowej, zaś wartość księgowa akcji na dzień zakupu wynosiła 1,26zł za sztukę. Zdaniem podatnika w przypadku, gdy nie można określić wartości rynkowej akcji - taką wartość stanowi cena wynikająca z umowy sprzedaży zawartej pomiędzy stronami.

Oceniając powyższe stanowisko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, że nie jest ono prawidłowe.

Umowa sprzedaży zarówno rzeczy, jak i praw majątkowych objęta została zakresem przedmiotowym ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych ( tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 41, poz. 399 ze zm.), zwanej dalej ustawą o PCC.

Art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o PCC stanowi, że podatkowi podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, w związku z czym sprzedaż akcji w spółce akcyjnej, jako praw majątkowych podlega ww. podatkowi. Stawka podatku w takim przypadku wynosi, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b cytowanej wyżej ustawy, 1% a podstawę opodatkowania zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c tejże ustawy stanowi wartość rynkowa.

Z treści art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny ( Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) wynika swoboda kontraktowania, pozwalająca na ułożenie stosunku prawnego przez strony według uznania. Oznacza to, iż cena sprzedaży może być swobodnie kształtowana przez strony transakcji, lecz postanowienia stron umowy wywierają skutek prawny jedynie na gruncie prawa cywilnego. Dla organów podatkowych ustalenia te nie mają charakteru wiążącego. Organ podatkowy ma prawo zakwestionować wartość przedmiotu czynności cywilnoprawnej podanej przez strony takiej czynności i wezwać strony do podwyższenia wartości.

Zgodnie z postanowieniami art. 6 ust. 1 ustawy o PCC podstawę opodatkowania stanowi:- przy umowie sprzedaży rzeczy ruchomych nabywanych do przerobu lub odsprzedaży - cena sprzedaży,- przy umowie sprzedaży zawieranej przez nierezydentów - równowartość w złotych kwoty zagranicznych środków płatniczych, określonych w zezwoleniu dewizowym, przeznaczonych do zapłacenia ceny,- w pozostałych przypadkach - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnej określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju z dnia dokonania tej czynności bez odliczenia długów i ciężarów (art. 6 ust. 2 ustawy o PCC). Cena przeciętna to wypadkowa między cenami najwyższymi a cenami najniższymi. Przy określeniu wartości rynkowej przedmiotu czynności cywilnoprawnej należy uwzględnić ceny rzeczywiste. Pojęcie wartości rynkowej odnosi się do rzeczywistego obrotu prawami majątkowymi, tj. do cen, jakie na danym terenie można uzyskać w przypadku sprzedaży prawa tego rodzaju.

Zgodnie z ustawą z dnia 15 września 2000r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) akcja jest częścią kapitału zakładowego spółki akcyjnej, która jako prawo obligatoryjne może być przedmiotem obrotu. Rozumiana jako kompleks praw i obowiązków akcjonariusza może być przenoszona na inną osobę. Wraz z przeniesienim tych praw i obowiązków dochodzi do przeniesienia pewnych wartości majątkowych wynikających z bilansu spółki, a przypadających na wartość akcji. Kwoty otrzymywane za akcję mogą odpowiadać jej wartości nominalnej, ale mogą również zupełnie się z nią "rozmijać". W szczególności wartość zbywcza akcji może być wyższa od wartości nominalnej, jeżeli stan majątku spółki uzasadnia taką cenę. O cenie akcji decyduje zbywca i nabywca, jednak podstawą obliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych jest warość rynkowa akcji. Wartość rynkowa akcji spółek handlowych prowadzących działalność gospodarczą zwykle jest różna od ich wartości nominalnej. Wynika to z faktu, że spółki prowadząc działalność gospodarczą gromadzą kapitały zapasowe, zdobywając pozycję rynkową i są zdolne do generowania zysków. W takich sytuacjach wartość bilansowa akcji (rozumiana jako suma kapitałów własnych spółki przypadających na jedną akcję), czy wartość zbywcza (rozumiana jako cena, jaką można osiągnąć za akcję na rynku) jest wyższa od nominalnej. Nie są też wykluczone sytuacje odwrotne, jeżeli spółka ponosi straty.

Zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy o PCC, w sytuacji gdy strony czynności cywilnoprawnej nie określiły wartości przedmiotu tej czynności lub wartość określona przez strony nie odpowiada - według oceny organu podatkowego -jej wartości rynkowej, organ podatkowy może wezwać strony do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia wartości w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręcznia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej wstępnej oceny. Tylko organ podatkowy ma możliwość kwestionowania wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej podanej przez strony takiej czynności. Z cytowanego przepisu wynika określony tryb postępowania organu podatkowego stosowany w przypadku, gdy strony nie określiły wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub podały wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, według zasad ustalonych w ustawie o PCC. Rozpoczęcie tego postępowania następuje po bezskutecznym upływie terminu 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Organ powołuje biegłego i określa wartość na podstawie jego opinii. Przepis art. 6 ust. 4 cytowanej wyżej ustawy jest przepisem szczególnym w stosunku do postanowień art. 197 ustawy - Ordynacja podatkowa regulujących udział biegłego w postępowaniu podatkowym. We wszystkich przypadkach, w których przepisy szczególne dopuszczają powołanie biegłego organ podatkowy, po wyczerpaniu normatywnie określonych przesłanek, jest zobowiązany go powołać, na co wskazuje wyraźnie art. 197 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, według którego powołanie biegłego następuje z urzędu, jeżeli opinii biegłego wymagają przepisy prawa podatkowego.