W dniu 18 sierpnia 2006r. wnioskodawca zwrócił się z zapytaniem czy sprzedaż oddziału przedsiębiorstwa dokonywana przez spółkę z o. o. (...) wyłączona jest z zakresu opodatkowania podatkiem od towarów i usług , czy też podlega opodatkowaniu jako sprzedaż składników majątkowych.

Z przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, że podmiot dokonujący sprzedaży prowadzi dwa odrębne rodzaje działalności podstawowej: produkcję armatury dla gazownictwa oraz produkcję konstrukcji stalowych.

Produkcją konstrukcji zajmuje się wewnętrznie i organizacyjnie wydzielona część przedsiębiorstwa, zwana oddziałem Z3. Oddział ten jest zespołem składników materialnych i niematerialnych, który stanowi odrębny zakład realizujący kompleksowo określone zadania gospodarcze.

Dla obydwu części przedsiębiorstwa sporządzane są co miesiąc osobne rachunki strat i zysków i częściowe bilanse na potrzeby wewnętrzne.

Do oddziału przypisane są pod względem organizacyjnym i księgowym wszelkie zasoby (grunty, budynki, budowle, maszyny, instalacje, wyposażenie, personel etc.), które są potrzebne do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej.

Oddział nie figuruje w KRS jako oddział przedsiębiorstwa i nie stanowi też oddziału samodzielnie sporządzającego bilans dla celów zewnętrznych, tylko na potrzeby własne oraz grupy kapitałowej, do której należy spółka z o. o. (...).

Spółka (...) chce w ramach reorganizacji swojej działalności podnieść efektywność spółki koncentrując się na działalności w zakresie urządzeń i instalacji dla przemysłu naftowego oraz gazownictwa i dlatego chce sprzedać oddział Z3.

Zdaniem wnioskodawcy, sprzedaż oddziału stanowi sprzedaż przedsiębiorstwa, do którego nie stosuje się przepisów ustawy o podatku od towarów i usług a zatem jest to czynność nie podlegająca opodatkowaniu.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Rawiczu po przeanalizowaniu stanu faktycznego przedstawionego w zapytaniu oraz stanu prawnego uznał przedstawione przez podatnika stanowisko za nieprawidłowe. Wynika to z następujących okoliczności:

Zgodnie z art. 6 pkt. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm. ) przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji pojęcia "przedsiębiorstwo".

Definicję przedsiębiorstwa zawiera art. 55sup1; Kodeksu cywilnego, który stanowi, iż przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub nieruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. orzeczenia sądów.

Jednocześnie stosownie do art. 55sup2; Kodeksu cywilnego czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo przepisów szczególnych.

Podstawową cechą przedsiębiorstwa jest samodzielność. Wyraża się ona w odrębności jego składników majątkowych, samodzielności organizacyjnej, przyporządkowaniu realizacji określonych zadań, indywidualizacji za pomocą własnych oznaczeń i firmy, posiadaniu własnej dokumentacji księgowej, a także byciu podmiotem określonych obowiązków o charakterze publicznym i prywatnym.

Takich cech Oddział Z3 nie posiada - nie stanowi on zatem przedsiębiorstwa lecz jego zorganizowaną część (zakład).

O tym, że sprzedawane składniki majątku nie stanowią przedsiębiorstwa lecz jego część świadczyć może opinia zawarta w Komentarzu "Prawo upadłościowe i naprawcze" - Andrzej Jakubecki, Feliks Zelder (Kantor wydawniczy Zamykacze 2003). Autor tej opinii - Andrzej Jakubecki - wywodzi, że "Sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy odróżnić od sprzedaży przedsiębiorstwa (...). Ze sprzedażą zorganizowanej części przedsiębiorstwa mamy do czynienia, gdy pozostała reszta sama w sobie nadal stanowi przedsiębiorstwo."

Ponieważ art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług bezwarunkowo wyłącza z opodatkowania zbycie całego przedsiębiorstwa, zatem brak jest podstaw do takiego wyłączenia w każdym przypadku, gdy przedmiotem zbycia jest jego zorganizowana część.

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania - obok zbycia całego przedsiębiorstwa - jedynie transakcję mającą za przedmiot jego część, będącą zakładem (oddziałem) samodzielnie sporządzającym bilans.

W przypadku zbycia części majątku przedsiębiorstwa wyłączenie z VAT będzie miało miejsce tylko wówczas, kiedy spełnione będą łącznie następujące warunki:

- całe przedsiębiorstwo podlega przepisom ustawy o rachunkowości,

- przedmiotem zbycia jest jego zakład (oddział) inny niż zakład główny oraz

- zakład (oddział) ten samodzielnie sporządza bilans.

Do tego, jak rozumieć wymóg samodzielnego sporządzania bilansu odniósł się NSA w wyroku z 6 listopada 2003r. (III S.A. 30/02, Monitor Podatkowy 5/2004). W wyroku tym skład orzekający stwierdził, że : "Bilans, o którym mowa w art. 3 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT (obecnie art. 6 pkt 1 nowej ustawy) jest bilansem sporządzonym zgodnie z przepisami o rachunkowości i wchodzącym w skład sprawozdania finansowego. Miesięczne zestawienie (bilans wewnętrzny) nie spełnia pojęcia bilansu, o którym mowa w tym przepisie."

Jak wynika z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002r. nr 76, poz. 694 ze zm.) jednostka, w skład której wchodzą jednostki organizacyjne samodzielnie sporządzające sprawozdania finansowe, sporządza łączne sprawozdanie finansowe będące sumą sprawozdania finansowego jednostki i wszystkich jej oddziałów (zakładów). Zgodnie z art. 45 ust. 2 ustawy sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg (najczęściej na dzień kończący rok obrotowy). Składa się ono z:

1. bilansu,

2. rachunku zysku i strat,

3. informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.

Zgodnie z art. 48 ust. 2 ustawy, w związku z treścią zał. nr 1 do ustawy, w przypadku gdy w skład przedsiębiorstwa wchodzą wewnętrzne jednostki organizacyjne sporządzające samodzielnie sprawozdania finansowe, we wprowadzeniu do sprawozdania powinna być zawarta informacja, że zawiera ono dane łączne.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Oddział Z3, który ma być przedmiotem sprzedaży nie figuruje w KRS jako oddział przedsiębiorstwa i nie sporządza samodzielnie bilansu. Sporządza tylko osobne rachunki strat i zysków i częściowe bilanse na potrzeby wewnętrzne i grupy kapitałowej, do której należy, na podstawie ksiąg rachunkowych całego przedsiębiorstwa. Jeżeli bilans sporządzany jest częściowo i ma charakter informacji wewnętrznej, to sporządzane przez jednostkę na ostatni dzień roku obrotowego sprawozdanie finansowe nie jest sumą sprawozdania finansowego jednostki i jej oddziału a wprowadzenie do sprawozdania nie zawiera informacji, że wchodzące w skład jednostki oddziały samodzielnie sporządzają sprawozdania i że zawiera ono dane łączne jednostki i oddziału.

Jak wynika z powyższego przy sprzedaży Oddziału Z3 spółka z o. o (...) nie będzie mogła skorzystać z regulacji zawartej w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ nie zostały spełnione przesłanki stanowiące, że przedmiotem zbycia (sprzedaży) jest przedsiębiorstwo lub zakład (oddział) samodzielnie sporządzający bilans. Wyłączenie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotyczy bowiem zakładów (oddziałów) samodzielnie sporządzających sprawozdanie finansowe, a nie wszystkich, które sporządzają bilans cząstkowy na podstawie ksiąg rachunkowych całego przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W przedstawionym stanie faktycznym dojdzie do wykonania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem:

- nastąpi dostawa towarów (przeniesienia prawa do dysponowania towarami jak właściciel),

- dostawa będzie miała charakter odpłatny,

- jej przedmiotem będą towary w rozumieniu ustawy.

Opodatkowaniu podlegać będą poszczególne składniki materialne i niematerialne składające się na transakcję.

Dostawa towarów - co do zasady - podlegać będzie opodatkowaniu według stawki podstawowej czyli 22% - zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy. Wyjątkiem będą towary spełniające kryteria "towarów używanych" określone w art.. 43 ust 2 ustawy oraz warunki określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 i ust. 6 ustawy, te bowiem korzystać będą ze zwolnienia z podatki od towarów i usług.

W związku z powyższym postanowiono jak w sentencji

Interpretacja powyższa została wydana w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku podatnika oraz stan prawny obowiązujący w dniu jej wydania.