POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14a §1 i §4 ustawy z dnia 29.08.1997r Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: z 2005r Dz.U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie stawki VAT oraz miejsca świadczenia w przypadku usług służących bezpośrednim potrzebom statków oraz usług związanych z ochroną środowiska morskiego

stwierdzam, że

stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Spółka otrzymała od polskiego armatora statku morskiego ofertę na usługę o symbolu PKWiU 74.20.10.-00.19 tj. na opracowanie dokumentu - "Planu postępowania z wodami balastowymi tegoż statku przed jego wpłynięciem do portów Brazylii i Argentyny oraz portów innych wyspecyfikowanych w Planie krajów". Plan będzie zawierał:

1. wymagania IMO dotyczące sposobów postępowania z wodami balastowymi na statkach, a w szczególności przed ich wejściem do portów,
2. wytyczne państw wymagających szczególnego postępowania z wodami balastowymi przed wejściem statków do ich portów (Brazylia, Argentyna, USA, Kanada, Australia),
3. szczegółowe przepisy brazylijskie dotyczące postępowania z wodami balastowymi statków przed ich wejściem do portów Brazylii,
4. niezbędną dokumentację systemu wód balastowych,
5. sposób postępowania z wodami balastowymi statków uwzględniający ograniczenia ze względu na występujące w trakcie wymiany balastów naprężenia, momenty gnące, siły tnące, przegłębienia, parametry statecznościowe ze szczególnym uwzględnieniem występujących swobodnych powierzchni, obliczenia wytrzymałościowe i ewentualne analizy statecznościowe,6. formularze zgłoszeniowe dotyczące wymiany wód balastowych.

Zdaniem podatnika powyższy dokument służy bezpośrednim potrzebom statku morskiego przeznaczonego do przewozu towarów (PKWiU 35.11.24), gdyż bez tego dokumentu statek nie uzyska zgody na wejście do wymienionych w nim portów, a w przyszłości do żadnego portu na świecie. W konsekwencji jego zdaniem usługa podlega opodatkowaniu stawką VAT 0% na podstawie art. 83 pkt.17 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pytający otrzymał również zapytania ofertowe od polskich armatorów statków morskich dotyczące wykonania opracowania dokumentacji technicznej o symbolu PKWiU 74.20.10.-00.19, związanej bezpośrednio z ochroną środowiska morskiego, która to dokumentacja podaje szczegółowe wytyczne dotyczące zapobieganiu rozlewom olejowym ze statków oraz zawiera instrukcje postępowania na wypadek takiego rozlewu i jest zgodnie z wymaganiami IMO nieodzowna na statku.

Zdaniem podatnika w/w usługa podlega opodatkowaniu stawką VAT 0% na podstawie art. 83 pkt.11 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podatnik prosi ponadto o potwierdzenie, stanowiska zgodnie z którym w przypadku usług sklasyfikowanych w PKWiU 74.20.10.-00.19:

1. świadczonych dla kontrahenta z UE, który podał swój numer NIP - w wystawionej fakturze należy napisać, że usługa nie podlega podatkowi VAT. Zleceniodawca rozlicza podatek VAT w kraju gdzie ma siedzibę,
2. świadczonych dla spółki o polskim kapitale, ale mającej siedzibę w UE (np. na Cyprze) - należy postąpić jak w punkcie 1,
3. świadczonych dla kontrahenta, który jest armatorem morskim, a zlecenie dotyczy jego statku

• fakturę należy wystawić odpowiednio jak w punkcie 1 lub 2. Nie ma tutaj znaczenia kraj rejestracji statku (bandera), a jedynie kraj siedziby armatora.

Biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny należy stwierdzić, że:

Zgodnie z art. 5 ust.1 ustawy z dnia 11.03.2004r o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 8 ust.1 pkt.1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust.1 pkt.1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 <...>.

Na podstawie art. 8 ust.3 ustawy - usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych. Obowiązek prawidłowego zaklasyfikowania świadczonej usługi do właściwego grupowania statystycznego spoczywa wyłącznie na wykonawcy usługi. W przypadku wystąpienia trudności w ustaleniu właściwego grupowania podatnik może zwrócić się o pomoc do uprawnionego organu statystycznego - Ośrodka Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi (93-176 Łódź, ul. Suwalska 29). Biorąc powyższe pod uwagę udzielając interpretacji odniesiono się do klasyfikacji statystycznej podanej przez podatnika.

Ad 1.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt. 17 ustawy stawkę podatku VAT 0% stosuje się do pozostałych usług służących bezpośrednim potrzebom środków transportu morskiego i ich ładunkom, o których mowa w pkt. 1.

Powyższe czynności podlegają opodatkowaniu stawką VAT 0% w przypadku prowadzenia przez podatnika dokumentacji, z której jednoznacznie wynika, że czynności te zostały wykonane przy zachowaniu warunków określonych w tym przepisie (art.83 ust.2 ustawy).

Za usługi mające na celu zaspokojenie bezpośrednich potrzeb statków morskich mogą być uznane jedynie usługi konieczne dla ich funkcjonowania.

We wniosku o udzielenie interpretacji Pytający podaje, że opracowywany przez niego plan postępowania z wodami balastowymi jest niezbędny aby możliwe było zawinięcie statku do wymienionych w nim portów. Plan ten stanowi zatem dokument konieczny dla uprawiania żeglugi przez statek.

Jeżeli zatem usługa polegająca na opracowaniu zgodnie z instrukcjami i wytycznymi IMO planu postępowania z wodami balastowymi została wykonana dla armatora morskiego statku wymienionego w art. 83 ust.1 pkt.1 ustawy, to usługa ta podlega opodatkowaniu stawką VAT 0%, przy zachowaniu warunków określonych w art. 83 ust.2.

Ad 2.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt. 11 ustawy stawkę podatku VAT 0% stosuje się do usług ratownictwa morskiego, nadzoru nad bezpieczeństwem żeglugi morskiej i śródlądowej oraz usług związanych z ochroną środowiska morskiego i utrzymaniem akwenów portowych i torów podejściowych.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem "ochrona środowiska". Według Słownika Języka Polskiego PWN ochrona oznacza zabezpieczenie, opiekę, osłonę przed zanieczyszczeniem, szkodą, skrzywdzeniem, niebezpieczeństwem. Zgodnie natomiast z ustawą z dnia 27.04.2001r - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.) przez ochronę środowiska rozumie się podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona polega w szczególności na:

1. racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
2. przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,
3. przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego.

Przez usługi związane z ochroną środowiska morskiego należy zatem rozumieć m.in. działania mające na celu zabezpieczenie go przed zanieczyszczeniem. Wszystkie usługi, których wykonanie nie jest niezbędne dla zachowania w stanie nie zmienionym środowiska morskiego, akwenów portowych i torów podejściowych nie korzystają z opodatkowania preferencyjną stawką podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem ze względu na ochronę środowiska morskiego wymagane jest aby statek posiadał dokumentację zawierającą szczegółowe wytyczne dotyczące zapobieganiu rozlewom olejowym oraz zawierającą instrukcje postępowania na wypadek takiego rozlewu to usługa polegająca na opracowaniu w/w dokumentacji na podstawie art. 83 ust.1 pkt.11 ustawy podlega opodatkowaniu stawką VAT 0%, przy zachowaniu warunków określonych w art. 83 ust.2.

Do powyższej usługi możliwe jest zastosowanie stawki VAT 0% również na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 17 ustawy, gdyż zgodnie z wytycznymi IMO i art. 9 ustawy z dnia 16.03.1995r o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki (tekst jednolity: z 2006r Dz.U. Nr 99, poz. 692) plan zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem morza jest dokumentem koniecznym dla normalnej eksploatacji statku.

Jak wskazano wyżej zastosowanie stawki podatku od towarów i usług w wysokości 0% będzie miało miejsce dopiero w przypadku wystąpienia zdarzeń prawnych wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy, a więc dopiero przy świadczeniu usług i tylko wówczas jeśli podatnik spełni wymóg posiadania dokumentacji, o której mowa w art. 83 ust.2.

Sytuacje poprzedzające świadczenie usług, takie jak odpowiedź na zapytanie ofertowe, nie są regulowane przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. W szczególności nie ma przepisów wskazujących warunki podania w ofercie ceny z uwzględnieniem podatku VAT w takiej wysokości, której zastosowanie zależy od spełnienia wymogów wskazanych w ustawie. Jednocześnie na podstawie art. 66 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 3 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 5 lipca 2001r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm.) osoba składająca ofertę ma obowiązek uwzględnić w wskazanej cenie podatek od towarów i usług. Należy więc przyjąć, iż jeśli świadczenie usług podlega opodatkowaniu obniżoną stawką podatku VAT Podatnik może wskazać stawkę preferencyjną w swojej ofercie.

Ad 3.

Jak wskazano na wstępie świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie w przypadku, gdy dokonywane jest na terytorium kraju, a więc zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt.1 ustawy o podatku od towarów i usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W celu ustalenia czy dana czynność podlega opodatkowaniu na terytorium kraju należy ustalić miejsce świadczenia. Określone w ustawie miejsce świadczenia nie musi przy tym pokrywać się z faktycznym miejscem wykonywania czynności.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy miejscem świadczenia usług jest co do zasady miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Od tej ogólnej zasady zostały wprowadzone pewne odstępstwa. I tak na podstawie art. 27 ust.3 i ust. 4 pkt. 3 ustawy w przypadku świadczenia usług inżynierskich (PKWiU 74.2), które nie są związane z nieruchomościami, na rzecz:

1. osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub
2. podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę

- miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Biorąc powyższe pod uwagę w przypadku usług świadczonych przez Spółkę dla kontrahentów wymienionych w pkt.1 i pkt.2 wniosku, tj. podatników mających siedzibę w Unii Europejskiej - miejscem opodatkowania tych usług będzie kraj siedziby zleceniodawcy. Powyższe dotyczy również zleceniodawcy, który jest armatorem morskim, a zlecenie dotyczy statku zarejestrowanego w innym kraju niż ten, w którym armator ma siedzibę.

Zgodnie z art. 106 ust.2 ustawy o VAT oraz §27 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25.05.2005r w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798), w przypadku świadczenia usług, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, podatnicy VAT, jeżeli nie są dla tych czynności zarejestrowanymi podatnikami podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, wystawiają dla nabywcy zagranicznego fakturę, w której zamiast danych dotyczących stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem dokonują adnotacji, iż podatek rozlicza nabywca.