Gmina na wniosek najemcy lokalu mieszkalnego, który jest w trudnej sytuacji materialnej, sporadycznie umarza mu nie uregulowany czynsz. Właścicielem zasobów mieszkaniowych jest gmina, a umorzenie czynszu dokonywane jest na podstawie uchwały Rady Miejskiej. Ponadto na wnioski podatników gmina udziela umorzeń w podatkach i opłatach lokalnych (podatek rolny, od nieruchomości, od środków transportowych).

Zdaniem wnioskodawcy, umorzony czynsz nie powinien stanowić dochodu najemcy, od którego powinien uregulować podatek, gdyż umorzenie dokonywane jest osobom w bardzo trudnej sytuacji materialnej, bądź w przypadkach nieskutecznej egzekucji komorniczej po wyrokach sądowych. Ponadto wnioskodawca twierdzi, iż umorzona kwota podatków i opłat lokalnych nie stanowi dochodu dla osoby, której umorzenie dotyczy, zatem gmina nie wystawia PIT11/8B.
Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu uznaje stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe w części dotyczącej opodatkowania umorzonego czynszu natomiast w pozostałych kwestiach uznaje zajęte stanowisko za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52 a i 52 c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano podatku. W myśl art. 11 ust. 1 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 - 16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przychodem jest zatem również wszystko to, z czym się wiąże uzyskanie nieodpłatnego świadczenia. Nie można uznać natomiast za przychód takich umorzeń należności, z którymi nie można wiązać uzyskania nieodpłatnego świadczenia. O ile np. przychód powstanie w wyniku umorzenia kredytu, nie powstanie w następstwie umorzenia odsetek od kredytu. Analogicznie nie można uznać, iż przychód powstanie w momencie umorzenia kar, grzywien itp.W rozpatrywanym przypadku najemcy lokalu mieszkalnego, którym gmina umorzyła czynsz uzyskali przysporzenie majątkowe w postaci bezpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego. Zatem dokonanie przez gminę umorzeń czynszu, stanowi dla lokatorów nieodpłatne świadczenie. W tej sytuacji przychodem lokatora-najemcy będzie kwota umorzonego czynszu. Momentem uzyskania przychodu, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy jest moment dokonania umorzenia. Będzie to przychód z innych źródeł, zgodnie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Przepis art. 20 ust. 1 ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12 - 14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.
Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.
Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że przychód najemców z tytułu umorzonych zaległości czynszowych jest przychodem z innych źródeł. Zatem wartość takich świadczeń stanowi przychód dla celów podatkowych. Stosownie do art. 42a ustawy, osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek – mają obowiązek sporządzić informacje wg ustalonego wzoru PIT-8C o wysokości osiągniętego przychodu w terminie do 28 lutego następnego roku podatkowego.
Kwoty przychodów wskazane w informacji PIT-8C należy wykazać w zeznaniu rocznym, zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, iż kwota przychodu odpowiadająca kwocie umorzonego czynszu powinna być doliczona do pozostałych przychodów uzyskanych w roku podatkowym przez osobę, której czynsz umorzono i opodatkowana w zeznaniu rocznym.
W związku z powyższym lokatorzy, którym umorzono czynsz, winni zaliczyć umorzone kwoty do przychodów z „innych źródeł” i wykazać je w zeznaniu podatkowym za dany rok.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania umorzonych kwot podatków i opłat lokalnych stwierdzić należy iż, zajęte przez wnioskodawcę stanowisko jest prawidłowe.
W przedmiotowej sprawie podatnik, któremu umorzono podatki lub opłaty lokalne nie uzyskał żadnego nieodpłatnego świadczenia. Umorzenie podatku od nieruchomości, podatku rolnego, czy podatku od środków transportowych jest jedynie zmniejszeniem zobowiązań podatnika.
Z punktu widzenia przepisów prawa podatkowego po stronie dłużnika wartość umorzonych zobowiązań podatkowych nie stanowi przychodu. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie wymieniają umorzonych zobowiązań podatkowych.
Skoro zwolnienie podatnika z długu wobec budżetu państwa czy budżetu jednostki samorządu terytorialnego, nie oznacza, iż podatnik uzyskał świadczenie, tym samym nie powstał przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Niniejsza interpretacja jest aktualna według stanu prawnego na dzień jej dokonywania i do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez pytającego.