Zgodnie z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie zbierania i przetwarzania odpadów. Działalność ta prowadzona jest na podstawie zezwoleń wydanych przez właściwe organy. Uzyskiwane przez podatnika dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych przy zastosowaniu jednolitej stawki podatkowej w wysokości 19% podstawy obliczenia podatku, a także podatkiem od towarów i usług. Nabycie przez podatnika towarów (złomu i odpadów) od podmiotów gospodarczych oraz od osób fizycznych dokumentowane jest fakturami VAT lub umowami cywilnoprawnymi i ewidencjonowane po stronie zakupów w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Oprócz przychodów z odsprzedaży złomu i odpadów podatnik osiąga również przychody ze sprzedaży złomu z pociętych lub rozmontowanych części złomowanych statków rybackich. Części te podatnik pozyskuje na podstawie zawieranej z właścicielem statku rybackiego umowy cywilnoprawnej, w zamian za poniesienie kosztów faktycznego złomowania statku rybackiego. Z umowy wynika również, że usługa złomowania statku rybackiego, polega na odcięciu nadburcia z lewej i prawej burty wraz z umieszczoną na nich oznaką rybacką, usunięciu silnika głównego oraz pocięciu kadłuba statku w taki sposób, aby żadna z jego części nie była większa lub równa 50% całkowitej wielkości kadłuba, natomiast w zamian złom pozyskiwany z likwidacji jednostki przechodzi na własność wnioskodawcy. Właściciel statku rybackiego, aby mógł otrzymać dofinansowanie w ramach projektu „Złomowanie statków rybackich” musi dokonać faktycznego złomowania swojej jednostki, potwierdzonego przez przedstawiciela Inspektoratu Rybołówstwa Morskiego. Ze względu na wysokie koszty złomowania, w skład których wchodzą koszty utylizacji pozostałych odpadów nienadających się do dalszej odsprzedaży, takich jak: resztki paliw, olejów, zbiorników zęzowych, izolacji, gumy, szkła rtęciowego, tworzyw sztucznych itp. - właściciele statków rybackich przekazują je do złomowania podmiotom zajmującym się świadczeniem tego typu usług. W przypadku, gdy były właściciel statku rybackiego otrzymujący dofinansowanie nie spełni warunków do jego przyznania lub w przypadku jakiejkolwiek niezgodności ze stanem faktycznym, zobowiązany jest do zwrotu kwoty dofinansowania wraz z odsetkami do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, będącej organem przyznającym takie dofinansowanie. W związku z tak przyjętym sposobem nabycia złomu z likwidacji statku rybackiego (bez przepływu środków pieniężnych) wnioskodawca ma wątpliwości, w jaki sposób należy zaewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów fakt nabycia tego typu rzeczy, skoro przychód z ich zbycia zostanie zaewidencjonowany po stronie sprzedaży.

Uwzględniając powyższy stan faktyczny podatnik stoi na stanowisku, że nabycie statku rybackiego w zamian za poniesione koszty złomowania należy zaewidencjonować w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów, w wysokości wartości odpowiadającej możliwej do uzyskania ceny sprzedaży statku rybackiego pomniejszonej o kwotę należnego podatku od towarów i usług oraz o koszty związane z przygotowaniem odpadów do sprzedaży i koszty tej sprzedaży. Jednocześnie tak ustalona wartość, zaksięgowana w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów, nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w sensie podatkowym. Zdaniem podatnika wynika to z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 1998 r. w sprawie określenia rodzaju odpadów, których wykorzystywanie uprawnia do zwolnienia od podatku dochodowego oraz szczególnych zasad ustalania wartości odpadów wykorzystywanych w procesie produkcji (Dz. U. Nr 8, poz. 29). Rozporządzenie to stanowi akt wykonawczy do ogólnej regulacji prawnej wskazanej w art. 21 ust. 1 pkt 55 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wprawdzie wskazane rozporządzenie, jak i przepis art. 21 ust. 1 pkt 55 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zostały uchylone z dniem 1 stycznia 2004 r., jednakże – zdaniem podatnika - są to regulacje prawne, które można zastosować w przedstawionym stanie faktycznym.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kołobrzegu po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego stwierdza, że stanowisko podatnika jest niezgodne z prawem.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) - zwanej dalej „ustawą” - kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Analizując wskazaną wyżej definicję kosztów uzyskania przychodów należy zauważyć, że w przepisie tym ustawodawca powiązał ze sobą koszty i przychód, w ten sposób, że warunkiem uznania określonego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest – co do zasady - rzeczywiste poniesienie przez podatnika wydatku i jego związek z osiągniętym lub spodziewanym przychodem.

Zasady udzielania dofinansowania za złomowanie statku morskiego zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie warunków i trybu udzielania pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004 – 2006” (Dz. U. Nr 213, poz. 2163 ze zm.). Zgodnie z § 81 tego rozporządzenia pomocy finansowej udziela się właścicielowi statku rybackiego za faktyczne złomowanie tego statku rybackiego, przy spełnieniu przez właściciela pozostałych warunków określonych w tym przepisie. Rozporządzenie to w § 81 ust. 2 definiuje pojęcie faktycznego złomowania statku rybackiego, przez które rozumie się odcięcie nadburcia z lewej i prawej burty wraz z umieszczoną na nich oznaką rybacką, usunięcie silnika głównego oraz pocięcie kadłuba statku w taki sposób, aby żadna z jego części nie była większa lub równa 50 % całkowitej długości kadłuba. Dopiero dokonane w taki sposób złomowanie statku rybackiego daje podstawę do wypłaty dla byłego właściciela pomocy finansowej.

Przeprowadzenie złomowania statku rybackiego wraz z wysokimi kosztami utylizacji odpadów nienadających się do sprzedaży, dla beneficjentów świadczeń pomocowych jest czynnością kosztowną i wymagającą dużego nakładu specjalistycznych środków. Dlatego też świadczeniem takich usług, w zamian za przeniesienia prawa własności do złomu z likwidacji statku rybackiego, zajmują się wyspecjalizowane firmy posiadające odpowiednie zezwolenia. W takim wypadku nabycie przez przedsiębiorcę złomu z likwidowanej jednostki odbywa się na podstawie umowy cywilnoprawnej, zgodnie z którą przedsiębiorca przejmuje na siebie koszty złomowania kutra od początku do końca procesu złomowania, w zamian za co uzyskuje prawo własności do złomu z likwidowanej jednostki. Umowa taka stanowi dokument potwierdzający nabycie przez wnioskodawcę przeznaczonych na sprzedaż części złomowanych statków rybackich.

Przechodząc na grunt prawa podatkowego należy zauważyć, że zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.) - zwanego dalej „rozporządzeniem” - osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą obowiązane są prowadzić księgę, według wzoru ustalonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia, w sposób określony w rozdziale 2. Załącznik nr 1 do rozporządzenia stanowi wzór podatkowej księgi przychodów i rozchodów wraz z objaśnieniami do tej księgi. Z pkt 10 objaśnień do podatkowej księgi przychodów i rozchodów wynika, iż kolumna 10 jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu. Definicję towarów handlowych i materiałów (podstawowych i pomocniczych), zawiera § 3 pkt 1 lit. a – c rozporządzenia, zgodnie z którym:

1. Towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym,
2. Materiałami (surowcami) podstawowymi są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania - puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi,
3. Materiałami pomocniczymi są materiały niebędące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości.

Z powyższego wynika, że nabycie przez wnioskodawcę przeznaczonych na złom kutrów rybackich nie stanowi zakupu towarów handlowych ani materiałów, podlegających zaewidencjonowaniu w kolumnie 10 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W przedstawionym stanie faktycznym kosztami uzyskania przychodów będą koszty poniesione na złomowanie statku rybackiego, w tym również koszty utylizacji. Koszty te na podstawie prawidłowo wystawionych dowodów księgowych, podatnik ewidencjonuje w kolumnie 14 podatkowej księgi przychodów i rozchodów, jako pozostałe wydatki.

Organ podatkowy zwraca ponadto uwagę, że w złożonym wniosku podatnik myli sposób ewidencjonowania zakupów obowiązujący przy prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów ze sposobem księgowania zakupów obowiązującym przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych. W przypadku bowiem pełnej rachunkowości możliwe jest zaksięgowanie na określonych kontach wszystkich wydatków i dopiero na etapie ustalania dochodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych następuje weryfikacja wydatków pod względem możliwości zaliczenia ich do kosztów uznawanych – w świetle ustawy – za koszty uzyskania przychodów. Wynika to z art. 24 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym tylko u podatników sporządzających sprawozdanie finansowe występuje obowiązek zwiększania dochodu o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodu.

Ponadto należy zauważyć, że wykreślenie przepisu z aktu normatywnego powoduje również utratę mocy prawnej wydanego na podstawie tych przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 1998 r. w sprawie określenia rodzaju odpadów, których wykorzystywanie uprawnia do zwolnienia od podatku dochodowego oraz szczególnych zasad ustalania wartości odpadów wykorzystywanych w procesie produkcji, a zatem nie jest możliwe stosowanie nieobowiązujących regulacji prawnych.

Końcowo Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kołobrzegu informuje, że przedmiotowa interpretacja przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia. Interpretacja ta nie jest wiążąca dla podatnika, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia (art. 14b § 1 i 2 Ordynacji podatkowej).

Na postanowienie – zgodnie z art. 14a § 4 i art. 236 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej przysługuje zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie, w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia stronie, za pośrednictwem Urzędu Skarbowego Kołobrzegu.