W dniu 16.10.2006 r. do tutejszego organu podatkowego wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej prawidłowości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalną należność od klienta z Węgier na podstawie sporządzonego przez siebie protokółu.

Swoje stanowisko wyrażone w piśmie opiera wnioskodawca na art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który pozwala zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów nieściągalną wierzytelność udokumentowaną protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty. Wnioskodawca uważa, iż w sytuacji kiedy zawiodły wszelkie próby odzyskania należności i nie jest opłacalne – potwierdza to również opinia firmy windykacyjnej z Węgier - ściąganie wierzytelności od zagranicznego kontrahenta zakładając mu sprawę sądową, ponieważ koszty procesowe przewyższałyby wielkość zadłużenia, zasadnym jest więc zaliczenie tej nieściągalnej wierzytelności - na podstawie własnego protokółu - do kosztów uzyskania przychodów.

Po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego stanu prawnego Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ostrowie Wlkp. uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika bowiem, że w miesiącu listopadzie 2003 r. wnioskodawca sprzedał węgierskiej firmie tłumiki do różnych marek samochodów na łączną kwotę netto 49.569,56 zł , wystawiając 21 faktur VAT z 30 dniowym terminem płatności (sprzedaż zaksięgowano jako przychody). Po upływie wyznaczonego terminu płatności wnioskodawca wielokrotnie monitował w/w kontrahenta telefonicznie i e-mailem. Po bezskutecznych działaniach w dniu 30.09.2004 r. podatnik oddał sprawę do firmy windykacyjnej, która posiada swoje przedstawicielstwo w Budapeszcie. Od tamtej pory podatnik otrzymał od windykatora krótkie raporty z podejmowanych działań na terenie Węgier. Początkowo dłużnik zgodził się na zwrot towaru, gdyż nie był w stanie spłacić całego zadłużenia, a chciał w ten sposób uniknąć sprawy sądowej. Wnioskodawca zgodził się na to rozwiązanie, ale w dalszym ciągu nie otrzymał zwrotu towaru ani też zaległych należności. Klient unikał też kontaktów z biurem windykacyjnym. W tej sytuacji wnioskodawca zdecyzdował się, że odda sprawę do sądu, wcześniej jednak prosząc firmę windykacyjną o ustalenie kosztów sądowych obowiązujących na terenie Węgier. Ustalono, iż koszty sądowe przewyższą wielkość zadłużenia, zatem zakładanie sprawy jest bezcelowe. Opinia firmy windykacyjnej utwierdziła podatnika w przekonaniu, że działanie - sporządzenie protokółu stwierdzającego nieściągalność wierzytelności – było prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zmianami) kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Przepis art. 23 ust. 1 pkt 20 w/w ustawy stanowi, że nie uważa się za koszt uzyskania przychodu wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona. Wykładnia tego przepisu wskazuje, że warunkiem zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne jest równoczesne spełnienie tych dwóch przesłanek.

Przepis art. 14 ust. 1 ustawy stanowi, że za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy (pozarolnicza działalność gospodarcza) uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do zapisu zawartego w art. 23 ust. 2 w/w ustawy, za wierzytelność, o której mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2. postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub

b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub

c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Jak wynika z treści tego przepisu, jest to zamknięty katalog sposobów dokumentowania nieściągalności i tylko wymienione wyżej dokumenty są podstawą zaliczenia nieściągalnej wierzytelności do kosztów.

Jeżeli więc dokumentem, w którym uprawdopodobniono nieściągalność wierzytelności jest protokół sporządzony przez podatnika, powinien on w swojej treści obejmować porównanie wartości wierzytelności z przewidywanymi kosztami procesowymi oraz egzekucyjnymi. Dokonane porównanie powinno jednoznacznie dowodzić, że przewidywane koszty przewyższą wartość wierzytelności.

Jako koszty procesowe można przyjąć sumę możliwych do poniesienia przez wierzyciela kosztów w związku z ewentualnym sądowym dochodzeniem wierzytelności. Przede wszystkim będą to koszty procesu (wpis i opłata kancelaryjna), które można ustalić w oparciu o przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zmianami). Do kosztów takich można zaliczać również koszty związane z obsługą prawną podatnika. Nie powinny to być jednak koszty ustalone w dowolnej wysokości, lecz skalkulowane w oparciu o stosowne przepisy regulujące kwestię opłat pobieranych przez radców prawnych lub adwokatów za czynności przez nich wykonywane. Można je ustalić w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zmianami) lub rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zmianami).

W przypadku gdy dłużnikiem jest kontrahent z zagranicy, porównanie wartości wierzytelności z kosztami procesowymi i egzekucyjnymi powinno być dokonane także w oparciu o stosowne przepisy obowiązujące w tym kraju.

Reasumując, jeżeli wszystkie wymienione wyżej warunki zostały w pełni spełnione, a sporządzony protokół rzeczywiście zawiera skalkulowane koszty procesowe i egzekucyjne - zgodnie z obowiązującymi przepisami - dowodzące jednoznacznie, iż przewyższą one wartość wierzytelności, kwotę nieściągalnej wierzytelności można uznać za koszt uzyskania przychodów.

Powyższa interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie sporządzenia interpretacji.