INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2012 r. (data wpływu do Organu – 04 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłacenia przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 04 maja 2012 r. do Organu wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłacenia przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu mieszkaniowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W lutym 2012 r. Wnioskodawca otrzymał od spółdzielni mieszkaniowej informację PIT-8C o wysokości przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym w wysokości 148.109,28 zł z tytułu wypłaty wkładu mieszkaniowego. W przekonaniu Wnioskodawcy kwota opodatkowania jest zawyżona.

W dniu 4 grudnia 1986 r. Wnioskodawca otrzymał przydział na lokatorskie prawo do lokalu o powierzchni 63,06 m².

Rozliczenie finansowe przy zasiedleniu przedstawiało się następująco (przed denominacją):

1. koszt budowy lokalu - 2.450.505 zł, w tym:
   • wkład własny wniesiony przy zasiedleniu - 10%, tj. 24

• wkład własny wniesiony przy zasiedleniu - 10%, tj. 245.000 zł,
• umorzenie części kredytu finansowane z budżetu państwa - 49,67%, tj. kwota 1.217.166 zł,
• kredyt do spłaty 40,33%, tj. kwota 988.339 zł.
  
  

Kredyt został spłacony w całości w 1990 r.

Lokatorski wkład mieszkaniowy, który po denominacji wyniósł 24,50 zł został zwaloryzowany w 1995 r. do kwoty 15.869 zł i obejmował również w tej kwocie spłacony kredyt mieszkaniowy, czyli łącznie 50,33% wartości lokalu. W rozumieniu Wnioskodawcy kwota 15.869 zł stanowi 50,33% wartości mieszkania, tj. wniesiony wkład przy zasiedleniu oraz spłacony kredyt wg cen lokali mieszkalnych na rok 1995. Wnioskodawca chce jeszcze raz podkreślić, że procentowa wartość wniesionego przez Wnioskodawcę wkładu wyniosła 50,33% wartości lokalu, a nie 100%.

Kwota podana w informacji PIT-8C jako podstawa opodatkowania wyliczona jest następująco:

• wartość rynkowa lokatorskiego wkładu należnego do wypłaty 164.000,00 zł,
• posiadany wniesiony wkład mieszkaniowy -15.869,00 zł,
• nominalna kwota umorzenia należna przy zasiedleniu - 121,72 zł,
• podstawa opodatkowania 148.109,28 zł.
  
  

Powyższa informacja wykazana w PIT-8C wynika z porównania wartości lokalu z roku 2011 do wartości wkładu z roku 1995. Wnioskodawca uważa to za absurd i błędnie ekonomicznie podejście. Pomijając już fakt, że tak naprawdę to Wnioskodawca nie dokonał sprzedaży, lecz dokonał zamiany mieszkania większego (lokatorskie prawo) na mniejsze mieszkanie (też lokatorskie prawo), to zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych przysługuje mu, w momencie zdania mieszkania do spółdzielni, wartość rynkowa tego lokalu, czyli ustawodawca założył, że nie można być stratnym na różnicy wartości pieniądza w czasie.

Dla Wnioskodawcy bezsporny jest fakt, że wniósł 50,33% wartości lokalu, a kwota figurująca w księgach rachunkowych jest oderwana od rzeczywistości i jest kwotą historyczną.

W rozumieniu Wnioskodawcy w informacji PIT-8C kwota do opodatkowania powinna wynikać z następującego wyliczenia:

• wartość rynkowa lokatorskiego wkładu należnego do wypłaty 164.100,00 zł,
• nominalna kwota umorzenia należna przy zasiedleniu - 121,72 zł,
• aktualna wartość posiadanego wkładu (164.100 zł x 50,33%=82.591,33 zł) - 82.591,33 zł,
• podstawa opodatkowania 81.386,95 zł.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest wyliczenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym uwzględniające pomniejszenie wartości rynkowej lokalu z roku 2011 o historyczną, księgową wartość wniesionego wkładu mieszkaniowego wyliczoną według cen mieszkań na rok 1995, tj. 17 lat temu...

Zdaniem Wnioskodawcy, w informacji PIT-8C kwota do opodatkowania powinna wynikać z następującego wyliczenia:

• wartość rynkowa lokatorskiego wkładu należnego do wypłaty 164.100,00 zł,
• nominalna kwota umorzenia należna przy zasiedleniu - 121,72 zł,
• aktualna wartość posiadanego wkładu (164.100 zł x 50,33%=82.591,53zł) - 82.591,33 zł,
• podstawa opodatkowania 81.386,95 zł.
  
  

Istotą wyliczenia podstawy opodatkowania jest podejście wartościowe (procentowe), a nie kwotowe. Wnioskodawca uważa, że nie można liczyć wniesionego wkładu jako kwoty 15.869 zł, bo kwota ta dotyczy 50,33% wartości mieszkania z lat 90-tych. Sposób wyliczenia podstawy opodatkowania byłby właściwy, gdyby Wnioskodawca wniósł wkład w ostatnich dwóch czy trzech latach, a nie 17 lat temu. Wysokość wniesionego przez Wnioskodawcę wkładu mieszkaniowego do spółdzielni wynosi 164.100 zł x 50,33%, tj. 82.591,53 zł.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. z 2010 r. Dz. U. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Z treści powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla osób fizycznych (podatników) przysporzenie majątkowe.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 4 grudnia 1986 r. Wnioskodawca otrzymał przydział na lokatorskie prawo do lokalu o powierzchni 63,06 m².

Rozliczenie finansowe przy zasiedleniu przedstawiało się następująco (przed denominacją):

1. koszt budowy lokalu - 2.450.505 zł, w tym:
   • wkład własny wniesiony przy zasiedleniu - 10%

• wkład własny wniesiony przy zasiedleniu - 10%, tj. 245.000 zł,
• umorzenie części kredytu finansowane z budżetu państwa - 49,67%, tj. kwota 1.217.166 zł,
• kredyt do spłaty 40,33%, tj. kwota 988.339 zł.

Kredyt został spłacony w całości w 1990 r.

Lokatorski wkład mieszkaniowy, który po denominacji wyniósł 24,50 zł został zwaloryzowany w 1995 r. do kwoty 15.869 zł i obejmował również w tej kwocie spłacony kredyt mieszkaniowy, czyli łącznie 50,33% wartości lokalu. W rozumieniu Wnioskodawcy kwota 15.869 zł stanowi 50,33% wartości mieszkania, tj. wniesiony wkład przy zasiedleniu oraz spłacony kredyt wg cen lokali mieszkalnych na rok 1995.

W lutym 2012 r. Wnioskodawca otrzymał od spółdzielni mieszkaniowej informację PIT-8C o wysokości przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym w wysokości 148.109,28 zł z tytułu wypłaty wkładu mieszkaniowego.

Powyższa informacja wykazana w PIT-8C wynika z porównania wartości lokalu z roku 2011 do wartości wkładu z roku 1995. Wnioskodawca uważa to za absurd i błędnie ekonomicznie podejście. Pomijając już fakt, że tak naprawdę to Wnioskodawca nie dokonał sprzedaży, lecz dokonał zamiany mieszkania większego (lokatorskie prawo) na mniejsze mieszkanie (też lokatorskie prawo), to zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych przysługuje mu, w momencie zdania mieszkania do spółdzielni, wartość rynkowa tego lokalu, czyli ustawodawca założył, że nie można być stratnym na różnicy wartości pieniądza w czasie.

Kwestię wniesienia wkładu mieszkaniowego oraz jego zwrotu regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.).

Zgodnie z art. 4 ust. 3 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. (…).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Z przepisu art. 11 ust. 1¹ ww. ustawy wynika, iż spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

1. jeżeli członek pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokal niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód, lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali, lub
2. jeżeli członek jest w zwłoce z uiszczeniem opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, za 6 miesięcy.
   
   

Przepis art. 11 ust. 2 ww. ustawy stanowi, iż w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Pierwszeństwo w nabyciu lokalu mają członkowie, którzy nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych i zgłoszą gotowość zawarcia umowy o ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności tego lokalu. W przypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, pierwszeństwo ma najdłużej oczekujący. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu na takiego członka jest wpłata wartości rynkowej lokalu.

Zgodnie z art. 11 ust. 2¹, ww. ustawy w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu. Przy czym z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22, ww. ustawy).

Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu (art. 11 ust. 24, ww. ustawy).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego, do wysokości wniesionego do spółdzielni mieszkaniowej wkładu jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na mocy ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast nadwyżka pomiędzy wypłaconym wkładem (otrzymaną kwotą ze spółdzielni) a wniesionym wkładem stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 tej ustawy. W takim przypadku spółdzielnia mieszkaniowa obowiązana jest do sporządzenia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ww. ustawy. Zgodnie bowiem z treścią tego artykułu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest cała kwota zwróconego wkładu. Przy czym opodatkowaniu podlega kwota po wyłączeniu kwoty zwolnionej z opodatkowania na podstawie ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wynika z wniosku członek spółdzielni realnie otrzymał większą kwotę ze spółdzielni niż wkład, który w przeszłości wniósł.

Powyższy przepis wyraźnie wskazuje przedmiotowe zwolnienie jako ograniczające się tylko i wyłącznie do wniesionych do spółdzielni wkładów. Jeżeli wartość ich ulega zwiększeniu do wartości rynkowej wówczas zwolnienie obejmuje wyłącznie tę część wypłaconej kwoty, która odpowiada kwocie wniesionego wkładu.

Z tego też względu, nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem (tj. kwotą wynikającą z waloryzacji wkładu) a nominalną wartością wniesionego wkładu, stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych a zarazem wykazaniu przez Wnioskodawcę w informacji PIT-8C podlega zatem cała kwota zwróconego wkładu po wyłączeniu kwoty zwolnionej z opodatkowania na podstawie ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W odniesieniu do stwierdzenia Wnioskodawcy, że istotą wyliczenia przez spółdzielnię mieszkaniową podstawy opodatkowania jest podejście wartościowe (procentowe), a nie kwotowe oraz do kwestii wyliczeń dokonanych przez Wnioskodawcę i porównania ich z wyliczeniami dokonanymi przez spółdzielnię mieszkaniową należy stwierdzić, iż ww. zagadnienia nie mogą być przedmiotem interpretacji indywidualnej, o której mowa w art. 14b Ordynacji podatkowej, ponieważ nie są uregulowane przepisami prawa podatkowego, w związku z czym Minister Finansów nie jest organem właściwym do wydania interpretacji w tym zakresie.

Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Przepis art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Natomiast poprzez ustawy podatkowe, zgodnie z art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej, należy rozumieć ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Należy jeszcze raz podkreślić, iż z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika jednoznacznie, iż zwolnieniu z opodatkowania podlega tylko i wyłącznie przychód do wysokości faktycznie wniesionego do spółdzielni wkładu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.