INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31 maja 2012 r. (data wpływu do Organu 04 czerwca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego u zmarłej żony wnioskodawcy z tytułu sprzedaży nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 04 czerwca 2012 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego u zmarłej żony wnioskodawcy z tytułu sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Na podstawie postanowienia Sądu z dnia 06 listopada 2008 r. o nabyciu spadku żona wnioskodawcy nabyła po swojej matce zmarłej w dniu 04 września 1994 r. prawo własności nieruchomości o łącznym obszarze 4.016 m² stanowiącej grunt orny, łąki trwałe. W dniu 02 września 2011 r. na mocy aktu notarialnego sprzedano powyższą nieruchomość na rzecz Skarbu Państwa za cenę 53.380 zł na cele realizacji inwestycji budowli przeciwpowodziowej i urządzeń użyteczności publicznej. Z informacji jakie wnioskodawca posiadał wynikało, że jeżeli żona nie sprzeda przedmiotowej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa, nieruchomość ta zostanie wywłaszczona. Żona wnioskodawcy zmarła w dniu 01 lutego 2012 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przychód ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w przedstawionym trybie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w deklaracji rozliczeniowej za 2011 r....

Zdaniem wnioskodawcy, przychód ze sprzedaży w przedstawionej sprawie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ponieważ jest to sprzedaż na cele publiczne i powyższa nieruchomość podlegałaby wywłaszczeniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Byt prawny podatnika jako osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą śmierci, ponieważ zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749), podatnikiem jest osoba fizyczna, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Natomiast organy podatkowe uzyskują informację o śmierci podatnika na podstawie art. 12 ustawy z dnia z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j. Dz. u. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).

Na podstawie takiej informacji wygasa z mocy prawa decyzja o nadaniu podatnikowi numeru identyfikacji podatkowej (NIP) oraz ustaje byt prawny podatnika.

W chwili śmierci prawa i obowiązki podatnika przechodzą na spadkobierców. Krąg spadkobierców ustalany jest zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy, mają zastosowanie przepisy ustawy Kodeks cywilny o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Natomiast w przepisach podatkowych kwestię sukcesji praw i obowiązków spadkobierców regulują przepisy art. 97 - 105 ustawy Ordynacja podatkowa.

Śmierć osoby będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych powoduje określone konsekwencje, dla których przewidziane są szczególne formy postępowania. Spadkobiercy podatnika (art. 97 § 1 i § 2 ww. ustawy), co do zasady przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, a także w określonych sytuacjach prawa niemajątkowe. Zatem spadkobiercy nie dziedziczą obowiązków o charakterze niemajątkowym, do których należy m.in. obowiązek złożenia zeznania, deklaracji.

Obowiązek złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym ciąży na podatniku w myśl art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). Podatnik obowiązany jest do potwierdzenia własnoręcznym podpisem danych wykazanych w zeznaniu podatkowym, a więc nie można złożyć zeznania w imieniu zmarłego.

Dlatego też skutkiem śmierci podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w trakcie roku jest brak osoby uprawnionej do złożenia rocznego zeznania podatkowego (jedyny wyjątek od tej zasady przewidziany został w art. 6a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 104 § 1 ww. ustawy, jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Zgodnie z art. 104 § 2 ww. ustawy, w sytuacji, gdy spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków.

Po upływie terminu, o którym mowa w § 2, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę (art. 104 § 3 ww. ustawy).

Zatem generalną zasadą jest, że w przypadku, gdy podatnik - spadkodawca, zmarł w trakcie roku podatkowego, w celu rozliczenia podatkowego zmarłego za dany rok, organ podatkowy korzysta z posiadanych informacji. W oparciu o te informacje organ zawiadamia spadkobierców o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Od tej chwili spadkobiercy mają prawo do zawiadomienia organu podatkowego w ciągu 30 dni o wysokości poniesionych przez spadkodawcę wydatków z tytułu ulg lub odliczeń.

Na tej podstawie organ podatkowy po upływie terminu określonego w art. 104 § 2 ww. ustawy (30 dni), doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

Zauważyć należy, że zgodnie ze wspomnianym wcześniej art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Wobec powyższego ww. termin – do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym – odnosi się wyłącznie do sytuacji, gdy zeznanie składa podatnik. Termin ten nie będzie miał natomiast zastosowania w przypadku zapłaty podatku przez spadkobierców, na podstawie decyzji wydanej w oparciu o art. 104 ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie z art. 47 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że żona wnioskodawcy w dniu 02 września 2011 r. sprzedała na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość należącą do jej majątku odrębnego. Nieruchomość tę żona wnioskodawcy nabyła postanowieniem Sądu z dnia 06 listopada 2008 r. w spadku po swojej matce zmarłej w dniu 04 września 1994 r. Skarb Państwa nabył ww. nieruchomość z przeznaczeniem na realizację inwestycji budowli przeciwpowodziowych i urządzeń użyteczności publicznej. Żona wnioskodawcy zmarła w dniu 01 lutego 2012 r.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 922 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek – to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.

Stosownie do art. 924 i 925 ww. ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobierców do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Mając na uwadze powyższe oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że dniem nabycia po matce spadku przez zmarłą żonę wnioskodawcy jest data śmierci jej matki tj. dzień 04 września 1994 r. Zatem sprzedaż przez żonę wnioskodawcy w dniu 02 września 2011 r. nieruchomości o powierzchni 4.016 m² na rzecz Skarbu Państwa nie stanowi w ogóle źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego terminu o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Źródło przychodu nie powstało przy tym bez względu na przyczyny sprzedaży oraz sposób wydatkowania środków z tej sprzedaży uzyskanych. Skoro zatem sprzedaż nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, tym samym właściwy miejscowo dla zmarłej naczelnik urzędu skarbowego na podstawie posiadanych informacji nie ma podstaw do wydania decyzji dotyczącej opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości, której przed śmiercią dokonała żona wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym przychód ze sprzedaży nieruchomości przez zmarłą żonę wnioskodawcy nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych uznano za prawidłowe, choć z innych przyczyn niż wskazał wnioskodawca.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.