POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2005r., Nr 8, poz. 60 ze zm.) Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Katowicach stwierdza, że stanowisko Podatnika przedstawione we wniosku z dnia 18.07.2006 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku od towarów i usług, jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18.07.2006r. do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Katowicach wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do czynności wykonywanych przez członków rad nadzorczych.

Jak stanowi art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1 następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

Opis stanu faktycznego i stanowisko Podatnika:

Wnioskodawca występuje z zapytaniem, czy wynagrodzenie otrzymywane w związku z pełnieniem funkcji członka rady nadzorczej podlega opodatkowaniu VAT pod rządami ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.)

Jak wynika z treści wniosku jest Pani czynnym podatnikiem VAT, prowadząc działalność gospodarczą w zakresie usług prawniczych. Ponadto jest Pani członkiem rady nadzorczej w spółce akcyjnej, pełniąc w niej funkcję sekretarza.

Zdaniem Wnioskodawcy członkowie rad nadzorczych są podatnikami VAT, jako że ich czynności mają charakter usługowy i są wykonywane samodzielnie, a zatem zaliczają się do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11.03.2004r.

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Katowicach dokonał oceny prawnej stanu faktycznego opisanego w zapytaniu uzasadnionej w sposób następujący:

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl natomiast art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są m.in. osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (zdefiniowaną w ust. 2 cyt. przepisu) bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo, w okolicznościach wskazujących na zamiar realizowania jej w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również wykorzystywanie towarów i wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie jednak do art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.06.2005r.) za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o VAT, nie uznaje się m.in. czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000 roku Nr 14, poz. 176 ze zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31.05.2005r. treść omawianego przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 była następująca: „...za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności”.

Przychody z tytułu czynności objętych zapytaniem zostały wymienione w art. 13 pkt 7 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: przychody uzyskiwane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji i innych organów stanowiących osób prawnych, a zatem oceny zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług w odniesieniu do tych czynności należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w ww. art. 15 ust. 3 pkt 3.

W przedmiotowej sprawie niekwestionowanym jest wypełnienie treści cyt. przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 w zakresie warunków wykonywania czynności oraz wynagrodzenia.

Do analizowanego stosunku prawnego pomiędzy spółką a członkiem rady nadzorczej stosuje się bowiem przepisy ustawy z dnia 15.09.2000r. Kodeks Spółek Handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), które określają kompetencje członków organów spółek, a więc warunki wykonania zleconych czynności, czyli jest tu spełniona pierwsza z ww. przesłanek wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT. Z kolei drugą przesłankę wyłączającą członka rady nadzorczej z opodatkowania VAT, jest to, że osoba ta otrzymuje wynagrodzenie określone przez statut spółki lub uchwałę walnego zgromadzenia (art. 392 § 1 ksh).

Wątpliwości może natomiast budzić zapis dot. odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności. Brak precyzji, czytelnie i transparentnie wskazującej na zakres stosowania cyt. przepisu powoduje, iż nieodzownym dla właściwej interpretacji powyższych zapisów jest stosowanie wykładni celowościowej.

W tym zakresie zasadnym wydaje się być skonfrontowanie cytowanej zasady z regulacją wynikającą z art. 4 VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977r., który analogicznie do ust. 1 art. 15 ustawy o VAT definiuje, iż podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie w dowolnym miejscu działalność gospodarczą określoną w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W uzupełnieniu do cytowanego przepisu w ramach art. 4 ust. 4 Dyrektywy postanowiono, iż użycie w ust. 1 słowa samodzielnie wyklucza z kategorii podatników pracowników i inne osoby, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub innym stosunkiem prawnym tworzącym więzy pomiędzy pracodawcą i pracownikiem co do warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w zakresie stosowania przepisu art. 4 (4) Dyrektywy, dość czytelnie interpretuje pojęcie niezależnego prowadzenia działalności wskazując, iż wypełnienie tej definicji związane jest z elementem ryzyka ekonomicznego podjętej działalności. Za podatnika powinna być zdaniem Trybunału, uważana osoba, która wykonuje swoją działalność jako przedsiębiorca działający w warunkach niepewności, np. co do popytu, konkurencji, a także ostatecznego rezultatu finansowego podjętej działalności.

Powyższa wykładnia przepisów art. 15 ustawy z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług i art. 4 VI Dyrektywy nakazuje wyłączyć z kategorii podatników VAT osoby pełniące funkcje członków rad nadzorczych w rozumieniu przepisów ww. ustawy Kodeks Spółek Handlowych (ksh).

Podstawy odpowiedzialności spółki (zlecającego) wobec osób trzecich za działania członka rady nadzorczej wynikają już z samej istoty osobowości prawnej, jaką posiada spółka akcyjna.

Osoby powołane do pełnienia funkcji członków rad nadzorczych mogą wykonywać tylko czynności, do wykonywania których są umocowane na podstawie przepisów ksh lub statutu spółki. Członków rady nadzorczej powołuje się na rok, jeżeli umowa nie stanowi inaczej (216 § 1 ksh), przy czym w spółce akcyjnej kadencja członka rady nie może być dłuższa niz pięć lat. Uchwałą wspólników członkowie rady mogą być odwołani w każdym czasie (art. 215 i art. 216 § 2 ksh). Ponadto Zgromadzenie Wspólników może uchwalać regulamin rady nadzorczej, określający jej organizację i sposób wykonywania czynności (art. 222 § 6 ksh).

W świetle wyjaśnień należy uznać, że w przypadku powołania członka rady nadzorczej powstają pomiędzy tym członkiem rady nadzorczej a spółką prawne więzy tworzące stosunek prawny co do warunków wykonania czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Nie ma przy tym znaczenia, że również członek rady nadzorczej odpowiada w pewnym zakresie za swoje działania (zakres tej odpowiedzialności unormowany jest m. in. w art. 293 – 298, art. 300, art. 479 - 490 cyt. ustawy kodeks spółek handlowych) – omawiany przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT nie wymaga jednak wyłączenia odpowiedzialności przyjmującego zlecenie a jedynie określenie odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich.

Reasumując tut. organ stwierdza, że z racji pełnienia funkcji członka rady nadzorczej w spółce akcyjnej i otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia – nie jest Pani podatnikiem podatku od towarów i usług, a w konsekwencji wymienionych czynności nie należy dokumentować fakturami w rozumieniu art. 106 cytowanej ustawy z dnia 11.03.2004r.; powyższe ma zastosowanie w stanie prawnym obowiązującym w okresie od dnia wejścia w życie ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11.03.2004r. tj. 01.05.2004r. do dnia wydania niniejszego postanowienia.

Tut. organ zaznacza, że wyłączenie, o którym mowa powyżej, nie dotyczy usług prawniczych, wykonywanych na rzecz spółki, w której pełni Pani funkcję członka rady nadzorczej.

Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu prawnego obowiązującego od dnia 01.05.2004r. do dnia wydania postanowienia oraz stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z art. 14b § 1 i § 2 cytowanej ustawy interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika i inkasenta, wiąże natomiast właściwe dla Wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej – do czasu jej zmiany lub uchylenia.