Działając na podstawie:

- art. 14a § 1 i § 4; art. 216 i art. 217 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.);

- art. 7 ust. 1, 2 i 3, art.10 ust. 1 i 1b, art. 12 ust. 4 pkt 3, art. 14 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.);

- art. 359 § 1 - 3, art. 360 § 1-4 , 362 § 1 i § 2 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.);

- art. 36a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591 ze zm.);

- art. 58 § 1 i § 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)

po rozpatrzeniu wniosku z dnia 20.06.2006r. - bez znaku - (data wpływu do tut. Urzędu 20.06.2006r.) w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych - Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione w złożonym wniosku.

W dniu 20.06.2006r. wpłynął do tut. organu wniosek o udzielenie interpretacji odnośnie zastosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych w przedstawionej indywidualnej sprawie.

Stan faktyczny sprawy:

Spółka Akcyjna nabyła akcje od jednego z akcjonariuszy celem umorzenia. Walne Zgromadzenie jednostki nie podjęło uchwały odnośnie umorzenia rzeczonych akcji. W kolejnym miesiącu dokonano sprzedaży akcji w wyniku czego wystąpiła nadwyżka, którą stosownie do art. 36a ustawy o rachunkowości odniesiono na kapitał zapasowy. Zapytanie jednostki tyczy czy cena uzyskana ze sprzedaży akcji własnych jest przychodem podatkowym stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, natomiast koszty nabycia akcji kosztem uzyskania przychodów stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przedstawiony we wniosku stan faktyczny regulują poniższe przepisy:

ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.):

- art. 7 ust. 1 Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Ust. 2. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Ust. 3. Przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się:

1) przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku,

2) przychodów wymienionych w art. 21 i 22,

3) kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w pkt 1 i 2,

4) strat przedsiębiorców przekształcanych, łączonych, przejmowanych lub dzielonych - w razie przekształcenia formy prawnej, łączenia lub podziału przedsiębiorców, z wyjątkiem przekształcenia spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową,

5) strat przedsiębiorstw państwowych przejmowanych lub nabywanych na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji.

- art. 10 ust. 1 Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także:

1) dochód z umorzenia udziałów (akcji),

2) dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów (akcji),

3) wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej,

4) dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach - dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej,

5) w przypadku połączenia lub podziału spółek - dopłaty w gotówce otrzymane przez udziałowców (akcjonariuszy) spółki przejmowanej, spółek łączonych lub dzielonych,

6) w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek pozostający w spółce, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa - ustalona na dzień podziału nadwyżka nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 15 ust. 1k albo art. 16 ust. 1 pkt 8; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem,

7) zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d pkt 3. ust.1b. Przepisów ust. 1 pkt 1 i 2 nie stosuje się w przypadku umorzenia udziałów (akcji) objętych za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

- art. 12 ust. 4 pkt 3 Do przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) oraz wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej - w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia, a także zwróconych udziałowcom (akcjonariuszom) dopłat wniesionych do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami - w wysokości określonej w złotych na dzień ich faktycznego wniesienia,

- art. 14 ust. 1 Przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej,

- art. 16 ust. 1 pkt 8. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust.7e;

ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.):

- art. 359 § 1 Akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb umorzenia przymusowego określa statut.

§ 2 Umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcje aktywów netto, wykazanych w ostatnim sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

§ 3 Uchwała o umorzeniu akcji podlega ogłoszeniu.

- art. 360 § 1 Umorzenie akcji wymaga obniżenia kapitału zakładowego. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna być powzięta na walnym zgromadzeniu, na którym powzięto uchwałę o umorzeniu akcji.

§ 2. Wymogów, o których mowa w art. 456, nie stosuje się do umorzenia akcji:

1) gdy spółka umarza akcje własne nabyte nieodpłatnie w celu ich umorzenia lub

2) jeżeli wynagrodzenie akcjonariuszy akcji umorzonych ma być wypłacone wyłącznie z kwoty, która zgodnie z art. 348 § 1 może być przeznaczona do podziału, lub

3) gdy umorzenie następuje bez jakichkolwiek świadczeń na rzecz akcjonariuszy, z wyjątkiem przyznania im świadectw użytkowych.

§ 3. Przepisy § 2 stosuje się tylko do umorzenia akcji, które zostały w pełni pokryte.

§ 4. Umorzenie akcji następuje z chwilą obniżenia kapitału zakładowego. Jednakże w przypadku określonym w § 2 pkt 2, od chwili spełnienia świadczenia przez spółkę na rzecz akcjonariusza, z umarzanych akcji nie można wykonywać praw udziałowych.

- art.362§1.Spółka nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (akcje własne). Zakaz ten nie dotyczy:

1) nabycia akcji w celu zapobieżenia bezpośrednio zagrażającej spółce poważnej szkodzie,

2) nabycia akcji, które mają być zaoferowane do nabycia pracownikom lub osobom, które były zatrudnione w spółce lub spółce z nią powiązanej przez okres co najmniej trzech lat,

2a) spółki publicznej, nabywającej akcje w celu wypełnienia zobowiązań wynikających z instrumentów dłużnych zamiennych na akcje,

3) nabycia akcji w drodze sukcesji uniwersalnej,

4) instytucji finansowej, która nabywa za wynagrodzeniem w pełni pokryte akcje na cudzy rachunek celem ich dalszej odsprzedaży,

5) nabycia akcji w celu ich umorzenia,

6) nabycia w pełni pokrytych akcji w drodze egzekucji celem zaspokojenia roszczeń spółki, których nie można zaspokoić w inny sposób z majątku akcjonariusza,

7) nabycia w pełni pokrytych akcji nieodpłatnie,

8) instytucji finansowej, która nabywa akcje na własny rachunek celem ich dalszej odsprzedaży w granicach upoważnienia udzielonego przez walne zgromadzenie na okres nie dłuższy niż jeden rok; jednakże instytucja finansowa nie może posiadać akcji własnych nabytych na tej podstawie o łącznej wartości nominalnej przekraczającej 5 % kapitału zakładowego,

9) nabycia akcji w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.§ 2. W przypadkach określonych w § 1 pkt 1, 2 i 8 nabycie akcji własnych przez spółkę jest dozwolone tylko wtedy, gdy zostały spełnione łącznie następujące warunki:

1) nabyte akcje zostały w pełni pokryte,

2) łączna wartość nominalna nabytych akcji nie przekracza 10 % kapitału zakładowego spółki, uwzględniając w tym również wartość nominalną pozostałych akcji własnych, które nie zostały przez spółkę zbyte,

3) łączna cena nabycia akcji własnych, powiększona o koszty ich nabycia, nie jest wyższa od kapitału rezerwowego, utworzonego w tym celu z kwoty, która zgodnie z art. 348 § 1 może być przeznaczona do podziału.

ustawy z dnia 27 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz.591 ze zm.):

- art. 36a. Ust.1 W razie zbycia akcji własnych, dodatnią różnicę między ceną sprzedaży, pomniejszoną o koszty sprzedaży, a ich ceną nabycia, należy odnieść na kapitał zapasowy. Ujemną różnicę należy ująć jako zmniejszenie kapitału zapasowego, a pozostałą część ujemnej różnicy, przewyższającą kapitał zapasowy, jako stratę z lat ubiegłych i opisać w informacji dodatkowej w sprawozdaniu finansowym za rok, w którym nastąpiła sprzedaż.

Ust.2. W przypadku umorzenia akcji własnych, dodatnią różnicę między ich wartością nominalną a ceną nabycia należy odnieść na kapitał zapasowy. Ujemną różnicę należy ująć jako zmniejszenie kapitału zapasowego, a pozostałą część ujemnej różnicy, przewyższającą kapitał zapasowy, jako stratę z lat ubiegłych i opisać w informacji dodatkowej w sprawozdaniu finansowym za rok, w którym nastąpiło obniżenie kapitału zakładowego.

? ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.):

- art.58 § 1 Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. § 2 Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

§ 3 Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

Zagadnienia obejmujące problematykę umarzania akcji zostały uregulowane w przepisach ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) odpowiednio w art.359 i 360. Umorzenie polega na zniesieniu (unicestwieniu) praw udziałowych związanych z akcją.

Zgodnie z powołanymi przepisami umorzenie akcji może być przeprowadzone w przypadku, gdy statut spółki tak stanowi. Statut może dopuszczać tylko umorzenie dobrowolne, tylko umorzenie przymusowe lub obie te formy naraz.

Umorzenie dobrowolne może zajść tylko wtedy, gdy godzi się na to spółka i akcjonariusz, którego to umorzenie dotyczy. Umorzenie może być za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia z tym, że bez wynagrodzenia może nastąpić tylko umorzenie dobrowolne. Przy umorzeniu przymusowym wynagrodzenie nie może być niższe od wartości przypadających na akcje aktywów netto, wykazanych w ostatnim sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia, która powinna w szczególności określać podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia bądź uzasadnienie umorzenia bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Uchwała w przedmiocie umorzenia akcji musi zawierać uzasadnienie podjęcia decyzji w przedmiocie unicestwienia akcji. Oznacza to, że należy wskazać motywy dokonywanego umorzenia, brak umotywowania daje możliwość zaskarżenia uchwały jako nieważnej na podstawie art.425 Kodeksu spółek handlowych. Nie jest dopuszczalne przyznanie kompetencji do podejmowania uchwały o umorzeniu akcji innemu organowi. Uchwałę o umorzeniu akcji spółka winna ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki.

Umorzenie akcji może służyć różnym celom, na przykład dostosowania wartości kapitału zakładowego do zmniejszonej wartości majątku spółki spowodowanej stratą bilansową, na którą nie ma pokrycia w kapitałach rezerwowych, zapobieżeniu przejścia akcji w ręce niepożądanych osób, etc.

Sytuacja w której spółka nabywa wyemitowane przez siebie akcje jest wysoce niepożądana. W literaturze wskazuje się między innymi na fakt, że w takim przypadku zarząd dysponując w imieniu spółki akcjami własnymi miałby możliwość nadużyć, poza tym nabycie akcji prowadzi do faktycznego zmniejszenia kapitału zakładowego spółki. Ustawa dopuszcza jednak enumeratywnie wyliczone przypadki, w których nabycie akcji własnych przez spółkę uznaje za dopuszczalne. Katalog tych sytuacji, opisanych w art. 362 § 1 kodeksu spółek handlowych jest zamknięty. Przedmiotowymi wymogami umożliwiającymi nabycie akcji własnych, są następujące cele:

a) zapobieżenie bezpośrednio zagrażającej spółce poważnej szkodzie,

b) zaoferowanie akcji pracownikom lub osobom, które były zatrudnione w spółce,

c) przez instytucję finansową, na własny rachunek, w celu dalszej odsprzedaży - dozwolone po spełnieniu kumulatywnie warunków określonych w art. 362 § 2 kodeksu spółek handlowych tj.

- nabyte akcje zostały w pełni pokryte,

- łączna wartość nominalna nabytych akcji nie przekracza 10% kapitału zakładowego spółki, uwzględniając w tym również wartość nominalną pozostałych akcji własnych, które nie zostały przez spółkę zbyte,

- łączna cena nabycia akcji własnych, powiększona o koszty ich nabycia, nie jest wyższa od kapitału rezerwowego, utworzonego w tym celu z kwoty, która zgodnie z art.348 § 1 kodeksu spółek handlowych może być przeznaczona do podziału.

W § 10 statutu Spółki Akcyjnej "X" zawarto możliwość nabywania akcji w celu umorzenia za zgodą akcjonariusza (umorzenie dobrowolne).

W przedstawionym przez podmiot stanie faktycznym dotyczącym zakupu i sprzedaży przez wnioskującą jednostkę własnych akcji wynika, że walne zgromadzenie nie podjęło uchwały odnośnie umorzenia akcji. Brak jest więc podstawy prawnej do wykonanej czynności prawnej zakupu akcji własnych w celu umorzenia a co za tym idzie późniejszej sprzedaży tych akcji z zyskiem. Dokonana przez jednostkę czynność prawna zakupu akcji własnych jest sprzeczna z ustawą. Jednocześnie Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście mając na względzie art.58 § 1 i § 3 ustawy Kodeks cywilny zwraca uwagę, iż czynność prawna sprzeczna z ustawą jest nieważna. Czynność prawna jest nieważna też jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej ale z okoliczności wynika, że bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana. Sytuacja ta stawia pod znakiem zapytania skuteczność prawną wykonanych czynności zakupu i sprzedaży akcji własnych nie będących jednak przedmiotem tej interpretacji. "X" S.A. w uzupełnieniu wniosku o interpretację prawa podatkowego przedstawił uchwałę Rady Nadzorczej z dnia 19 kwietnia 2005r. w sprawie wyrażenia zgody na dokonanie czynności prawnej jednakże zgodnie z art. 360 § 1 bezwzględnie wymagana jest uchwała walnego zgromadzenia w celu nabycia akcji własnych.

Nie może być też mowy w opisanym przez jednostkę stanie faktycznym o nabyciu akcji przez podmiot jako instytucje finansową gdyż w tym konkretnym przypadku dokonano sprzedaży 20% akcji o wartości przekraczającej wartość kapitału podstawowego (zakładowego) spółki.

Jednostka we wniosku o interpretację prawa podatkowego pyta czy cena uzyskana ze sprzedaży akcji jest przychodem podatkowym stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), należy jednak zwrócić uwagę, iż powołany artykuł pozwala jedynie na zweryfikowanie, czy cena zadeklarowana przez strony czynności cywilnoprawnej odpowiada wartości rynkowej.

Pomijając problem skuteczności prawnej zaistniałego zdarzenia tutejszy organ podatkowy zwraca uwagę, iż w przypadku umorzenia przez jednostkę akcji, kwestia powstania obowiązku podatkowego po stronie Spółki "X" S.A. związana jest z uzyskanym dochodem, który został zdefiniowany w przepisie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), mówiącym że dochodem z zastrzeżeniem art. 10 i 11, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, natomiast ust. 1 przywołanego artykułu stanowi, iż przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich został osiągnięty; w wypadkach o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób prawnych wystąpi w stosunku do tych kategorii, które zgodnie z cytowaną ustawą podatkową stanowią odpowiednio dochód lub przychód. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu, precyzuje jednak poprzez przykładowe wyliczenie zawarte w art. 12 ust. 1-3 i 3c i 4b, kategorie zaliczane do przychodów, a także enumeratywnie wylicza, jakiego rodzaju wpływy podmiotu gospodarczego nie są zaliczane do przychodów.

Należy zwrócić uwagę, że w katalogu tym zawartym w art. 12 ust. 4 pkt 3 ww. ustawy wskazano, iż do przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) oraz wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej - w części stanowiącej koszt jej nabycia bądź objęcia. Wskazany przepis nie będzie miał jednak zastosowania do określenia obowiązku podatkowego po stronie spółki, która dokonuje umorzenia własnych akcji.

Skutki podatkowe wiążące się z dochodem uzyskanym z odpłatnego zbycia akcji na rzecz spółki w celu ich umorzenia regulują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.). Dochód uzyskany z tego tytułu jest traktowany jako dochód z udziału w zyskach osób prawnych. Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 powołanej ustawy dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód z tego udziału (akcji) w tym także: dochód z umorzenia udziałów (akcji) jak i dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów (akcji), pkt 2 art. 10 rozszerza katalog dochodów (przychodów) z udziału w zyskach osób prawnych, o dochód udziałowca (akcjonariusza) uzyskany w wyniku odpłatnego zbycia przez niego na rzecz spółki kapitałowej jej własnych udziałów (akcji) w celu ich umorzenia, taki dochód jest dochodem z udziału w zyskach osób prawnych i podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Analogicznie należy potraktować nadwyżkę wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji ponad koszt ich nabycia z tym, że przepis art. 12 ust. 4 pkt 3 będzie miał zastosowanie do akcjonariuszy spółki akcyjnej, nie zaś do samej spółki akcyjnej, której akcje podlegają umorzeniu. Na spółce nabywającej od akcjonariusza własne akcje w celu ich umorzenia, jako płatniku podatku, ciąży obowiązek (wynikający z art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) pobrania zryczałtowanego podatku w dniu dokonania wypłaty.

Skupowanie przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez obniżenia kapitału zakładowego (operacja buy-backu) jest operacją podatkowo obojętną, nie powoduje powstania po stronie spółki obowiązku podatkowego ponieważ poprzez kupowanie, a potem umarzanie udziałów spółka nie osiąga dochodu.

Koszt uzyskania przychodu akcjonariusze ustalają w zależności od sposobu nabycia zbywanych udziałów. W przypadku gdy zbywane akcje zostały wcześniej nabyte we wtórnym obrocie albo objęte w zamian za wkład pieniężny, wówczas na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszt uzyskania przychodów jest równy wydatkom poniesionym na nabycie albo objęcie zbywanych akcji. Natomiast gdy zbywane udziały były nabyte nieodpłatnie nie wystąpi koszt uzyskania przychodów (chyba, że w związku z nabyciem był ustalany przychód podatkowy), wówczas koszt jest równy temu przychodowi.

Przedstawione przez "X" S.A. stanowisko dotyczące kwestii odniesienia na kapitał zapasowy uzyskanej w wyniku dokonanej transakcji dodatniej różnicy między ceną sprzedaży (pomniejszoną o koszty sprzedaży), a ich ceną nabycia - nadwyżki - byłoby prawidłowe gdyby zachowane zostały wymogi ustawowe dotyczące zakupu akcji własnych.

Uregulowania dotyczące sposobu księgowania sprzedaży akcji własnych są zawarte w art. 36a ustawy z dnia 27 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591 ze zm.).

Naczelnik tutejszego Urzędu jednakże zwraca uwagę, że w ujęciu rachunkowym umorzenie akcji, powoduje zobowiązanie spółki akcyjnej przeprowadzającej umorzenie akcji z zysku do utworzenia kapitału rezerwowego w kwocie równej sumie obniżenia kapitału zakładowego spółki. W przypadku umorzenia akcji w drodze obniżenia kapitału zakładowego następuje księgowe obniżenie kapitału, a w przypadku umorzenia z czystego zysku następuje obniżenie zysku do podziału. Dokonując obniżenia kapitału trzeba zachować procedurę określoną w Kodeksie spółek handlowych. Jeżeli umorzenie jest dokonywane z kapitału zakładowego, wówczas zostaje on obniżony o wartość nominalną umorzonych akcji.

W świetle przytoczonych przepisów prawa podatkowego stanowisko zaprezentowane przez Spółkę w rozpatrywanym wniosku należy uznać - za nieprawidłowe.

Podkreślić należy, że podana interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Spółkę we wniosku z dnia 20.06.2006r. (data wpływu do Urzędu 20.06.2006r.) i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia opisanego we wniosku.