INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2008r. (data wpływu 11 stycznia 2008r.), uzupełnionym pismami z dnia 7 marca 2008r. (data wpływu 10 marca 2008r.), 11 marca 2008r. (data wpływu 12 marca 2008r.), 14 marca 2008r. (data wpływu 17 marca 2008r.), 21 marca 2008r. (data wpływu) oraz 1 kwietnia 2008r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie stawki podatku VAT dotyczącej ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 stycznia 2008r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismami z dnia 7 marca 2008r., 11 marca 2008r., 14 marca 2008r., 21 marca 2008r., 1 kwietnia 2008r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie stawki podatku VAT dotyczącej ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółdzielnia Mieszkaniowa wnioskiem z dnia 8 stycznia 2008r. zwróciła się o wydanie interpretacji podatkowej. Zaistniały stan faktyczny oraz pytania i własne stanowisko zawarte w przedmiotowym wniosku zostały zmodyfikowane przez Spółdzielnię pismami uzupełniającymi z dnia 7 marca 2008r., 11 marca 2008r., 14 marca 2008r., 21 marca 2008r. i 1 kwietnia 2008r.

W grudniu 1996r. Spółdzielnia Mieszkaniowa, zwana dalej SM, na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 października 1994r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków miesz¬kalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. z 1994 Nr 119, poz. 567 ze zm.) nieodpłatnie nabyła od Zakładów T. budynki mieszkalne wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu. Działając w oparciu o art. 9 ust. 2 ww. ustawy SM zobowiązała się przyjąć w poczet członków SM dotychczasowych najemców zakładowych lokali mieszkalnych położonych w przekazywanych nieruchomościach i ustanowić na ich rzecz spółdzielcze lokatorskie prawa do tych lokali. W świetle przepisów ustawy z dnia 16 września 1992r. prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 Nr 188, poz. 1848 ze zm.) ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu mogło odbyć się tylko na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej lub współmałżonków i związane było z wniesieniem wkładu mieszkaniowego stanowiącego część kosztów budowy tego lokalu. Większość dotychczasowych najemców przejętych przez SM dawnych mieszkań zakładowych złożyła deklaracje członkowskie, wpłaciła wpisowe i udział członkowski oraz wniosła wkład mieszkaniowy lub budowlany na zasadach określonych w Statucie SM i ww. art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1994r., a SM ustanowiła na rzecz tych członków odpowiednio, w zależności od wniesionego wkładu, spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu. Spółdzielnia mieszkaniowa jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1992r. prawo spółdzielcze Dz. U. z 2003 Nr 188, poz. 1848 ze zm.) więc nie wszyscy najemcy skorzystali z tej oferty tzn. nie złożyli deklaracji członkowskiej i nie zostali przyjęci w poczet członków SM, a tym samym SM nie mogła ustanowić na rzecz osób, które nie są członkami SM spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Osoby te zawarły z SM umowy najmu lokalu mieszkalnego na czas nieoznaczony. Z dniem 23 kwietnia 2001r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 Nr 4, poz. 27), które umożliwiły spółdzielniom mieszkaniowym nie tylko ustanawianie spółdzielczych praw do lokali czy zawieranie umów najmu, ale ustanawianie odrębnej własności lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu. SM mogła ustanawiać odrębną własność lokali w ramach nowych inwestycji lub działając na wniosek (żądanie) członków spółdzielni posiadających spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu lub najemców spółdzielczych lokali mieszkalnych lub użytkowych, w tym najemców dawnych mieszkań zakładowych na warunkach określonych w przepisach tej ustawy oraz uchwalonym na jej podstawie Statucie SM. W wyniku orzeczeń TK oraz kolejnych nowelizacji ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 Nr 119, poz. 1116 ze zm.) został znowelizowany m.in. art. 48 tej ustawy. W wyniku tej nowelizacji Najemcy mieszkań spółdzielczych, które przed przejęciem przez SM były mieszkaniami zakładowymi, mogli występować z żądaniem zawarcia umowy ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i zostali zwolnieni z obowiązku wniesienia wkładu mieszkaniowego z tego tytułu. Z takiej możliwości w SM skorzystało ok. 50 osób. Z dniem zawarcia z Najemcą umowy ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do zajmowanego lokalu SM zmniejszała fundusz zasobowy o wartość niewniesionego przez Najemcę wkładu mieszkaniowego.

W dniu 31 lipca 2007r. weszła w życie kolejna nowelizacja ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych, która została wprowadzona w życie ustawą z dnia 14 czerwca 2007r. Na dzień 31 lipca 2007r. w SM występują spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali mieszkalnych, w których członkowie:

1. wnieśli wkład mieszkaniowy w wysokości różnicy między kosztem budowy przypadającym na dany lokal a uzyskaną przez SM pomocą ze środków publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu - ok. 950 przypadków,
2. wnieśli wkład mieszkaniowy w wysokości 5% aktualnej wartości lokalu - ok. 75 przypadków,
3. zostali zwolnieni z obowiązku wniesienia wkładu budowlanego w wysokości 5% aktualnej wartości lokalu - ok. 50 przypadków.

W ww. przypadkach zachodziła i może zachodzić konieczność ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu po zmarłym członku SM.

W tak opisanym stanie faktycznym występuje przypadek:

W dniu 5 czerwca 1980r. Spółdzielnia przydzieliła pani M.W., która jest członkiem Spółdzielni lokal mieszkalny na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Pani M.W. była zamężna, a jej mąż pan B.W. nie był członkiem Spółdzielni. Lokal mieszkalny został zasiedlony w dniu 5 czerwca 1980r.Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego należy do członka spółdzielni (jednej osoby) lub małżonków - art. 9 ust. 5 ustawy. Z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przypada drugiemu małżonkowi. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu nie wygasło i przypada współmałżonkowi o ile zostały zachowane terminy i zasady postępowania określone w art. 14 ustawy. W dniu 10 marca 2005r. umarła pani M.W.. W dniu 20 kwietnia 2005r. pan B.W. złożył wniosek do Spółdzielni o przyjęcie w poczet członków i przydział przedmio¬towego lokalu na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na jego rzecz. Ponadto pan B.W. zawiadomił Spółdzielnię, że wszczął postępowanie sądowe o dział spadku po zmarłej pani M.W.. Po przedłożeniu prawomocnego postanowienia sądu o dziale spadku po zmarłej pani M.W. w dniu 17 czerwca 2007r. Zarząd przyjął pana B.W. na członka SM i ustanowił na jego rzecz spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Działając na podstawie przepisów art. 12 ust. 1 ustawy w dniu 21 listopada 2007r. pan B.W. złożył wniosek o zawarcie umowy przeniesienia własności lokalu.Warunkiem przeniesienia własności zajmowanego lokalu jest dokonanie przez pana B.W. spłaty nominalnej kwoty umorzenia kredytu w wysokości 21,43 zł. oraz zadłużenia z tytułu opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ten lokal mieszkalny. Aktualna rynkowa wartość lokalu mieszkalnego zaj¬mowanego przez pana B.W. na zasadach spółdzielczego lokatorskiego praw do lokalu wynosi 62.540 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ustanowienie, na mocy przepisów art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych, prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 7% od 1 stycznia 2008r....

Zdaniem Wnioskodawcy przeniesienie własności lokalu mieszkalnego na mocy przepisów art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego mieści się w dostawie towarów używanych, jak również w dostawie obiektów budownictwa mieszkaniowego nie zasiedlonych po raz pierwszy i jest zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 i 10 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Przepisy regulujące prawa do lokali spółdzielczych zostały zawarte w ustawie z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tj. Dz. U. z 2003r. Nr 119, poz.1116 ze zm.)Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w następstwie niedokonania czynności, o których mowa w art. 13, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują dzieciom i innym osobom bliskim. W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim.

W myśl art. 2 ust. 5 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych osobą bliską w rozumieniu ustawy jest zstępny, wstępny, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonek, osoba przysposabiająca i przysposobiona oraz osoba, która pozostaje faktycznie we wspólnym pożyciu. W myśl art. 14. ust. 1 i 2 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi. Małżonek ten, jeżeli nie jest członkiem spółdzielni, powinien w terminie jednego roku od dnia śmierci współmałżonka złożyć deklarację członkowską. Małżonkowi zmarłego członka spółdzielni przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Przepis art. 13 ust. 2 stosuje się odpowiednio. Przepis ust. 1 nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu.

Zaś zgodnie z art. 13 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa. Były małżonek niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Byłemu małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.

Natomiast w myśl art. 13 ust. 2 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych jeżeli małżonkowie nie dokonają czynności, o których mowa w ust. 1 spółdzielnia wyznaczy im w tym celu dodatkowy termin, nie krótszy niż 6 miesięcy, uprzedzając o skutkach, jakie może spowodować jego niezachowanie. Po bezskutecznym upływie tego terminu spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

Z powyższych przepisów wynika, iż lokatorskie prawo do mieszkania należące do obojga małżonków z chwilą śmierci jednego z nich nie wygasa lecz przypada drugiemu, a jeżeli lokatorskie prawo do mieszkania nie jest wspólnym prawem małżonków, śmierć jednego z nich skutkuje powstaniem roszczeń drugiego z małżonków, dzieci i innych osób bliskich.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Pojęcie towaru zdefiniowane zostało w art. 2 pkt 6 ww. ustawy. Przepis ten stanowi, że ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy o VAT jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.Zgodnie z art. 153 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług - przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Z cyt. wyżej przepisu wynika, iż wyłączeniu spod ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 153 ust. 2 tej ustawy, podlegają czynności przekształcenia lub ustanowienia odrębnej własności lokalu, w przypadku, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Celem tego przepisu jest wyłączenie spod ustawy przekształcenia przysługującego członkowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w odniesieniu do tych lokali, do których spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu zostało ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r. i zostały one zasiedlone przed ta datą.

Ustanowienie po tej dacie ponownie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego objęte jest zakresem art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Do przekształcenia zaś tego prawa lokatorskiego w prawo własności będzie miał zastosowanie przepis art. 153 ust. 2 ww. ustawy, jako że pierwsze zasiedlenie lokalu mieszkalnego i ustanowienie do tego lokalu prawa lokatorskiego miało miejsce jednak przed 1 maja 2004 r.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż ustanowienie po raz pierwszy lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i jego zasiedlenie nastąpiło w dniu 5 czerwca 1980r. tj. przed 1 maja 2004r. Ponowne ustanowienie lokatorskiego prawa do tego lokalu na rzecz osoby bliskiej nastąpiło w dniu 17 czerwca 2007r. W związku z powyższym ponowne ustanowienie w dniu 17 czerwca 2007r. spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego zwolnione jest z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast jego przekształcenie w prawo odrębnej własności, nie będzie podlegało przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, na mocy art. 153 ust. 2.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w pozostałych przedstawionych we wniosku przypadkach dotyczących przekształceń lokatorskich praw do lokali mieszkalnych w prawo odrębnej własności zawarta została w odrębnych rozstrzygnięciach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.