INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2007 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie możliwości zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wartości pożyczki w wysokości kapitału niespłaconego na podstawie postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 października 2007 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie możliwości zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wartości pożyczki w wysokości kapitału niespłaconego na podstawie postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Przedmiotem działalności Spółki zgodnie z wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego jest między innymi pozostałe pośrednictwo pieniężne oraz działalność pomocnicza związana z pośrednictwem finansowym. W zakresie swojej działalności Spółka podjęła w 2006 roku usługi udzielania pożyczek gotówkowych. W miesiącu październiku i grudniu 2006 roku udzielone zostały pożyczki dla jednego podmiotu, prowadzącego działalność gospodarczą. Spółka udzieliła pożyczkę z własnych środków obrotowych. Pożyczkobiorca zaprzestał spłaty zobowiązania, wobec czego sprawa o zapłatę skierowana została na drogę postępowania sądowego. W dniu 23 lutego 2007 roku Sąd Rejonowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. W dniu 13 września 2007 roku miało miejsce wysłuchanie stron, w wyniku którego ustalono stan faktyczny, dotyczący sytuacji finansowej pożyczkobiorcy i miejsca pobytu dłużnika, po którym nastąpiło wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji wierzytelności z ruchomości i z kont bankowych dłużnika. Zgodnie z informacją zawartą w protokole sporządzonym przez komornika sądowego dłużnik przebywa za granicą od miesiąca lutego 2007 roku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka (pożyczkodawca) może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość pożyczki w wysokości kapitału niespłaconego na podstawie postanowienia komornika sądowego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji...

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź w zakresie pierwszego stanu faktycznego opisanego przez Spółkę. Wniosek Spółki w zakresie drugiego i trzeciego stanu faktycznego będzie przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2. Według Spółki obydwa te warunki zostały spełnione, gdyż pożyczka udzielona została ze środków wcześniej zaliczonych do przychodów należnych. Środki na jej uruchomienie pochodzą ze środków uzyskanych z działalności opodatkowanej podatkiem dochodowym od osób prawnych. Zdaniem Spółki dokumenty, które posiada, dotyczące nieściągalności wierzytelności, spełniają warunki określone w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z treści art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a cytowanej ustawy wynika natomiast, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Jak stanowi art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Art. 16 ust. 2 ww. ustawy stanowi z kolei, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
   1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
   2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
   3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Z treści przepisu art. 16 ust. 1 pkt 20 cytowanej ustawy wynika z kolei, iż do przychodów nie zalicza się wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania stwierdzić należy, iż ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności od spełnienia konkretnych warunków.

Po pierwsze wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z tym należy zwrócić uwagę, iż co do zasady przychodami są otrzymane pieniądze, wartości pieniężne i inne świadczenia wymienione w ustawie (art. 12 ust. 1). Ustawodawca wprowadził jednak wyjątki od tej zasady, w szczególności dotyczące, jak wynika z art. 12 ust. 3, przychodów należnych związanych z działalnością gospodarczą i działami specjalnymi produkcji rolnej, które zostały osiągnięte w roku podatkowym choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Istotne jest więc ustalenie na tle tego artykułu, kiedy przychody są należne choćby nie zostały jeszcze otrzymane. Możemy o nich mówić w sytuacji, gdy podatnikowi przysługuje uprawnienie do ich otrzymania.

Po drugie wierzytelności określone jako nieściągalne, w celu zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów, powinny zostać udokumentowane w sposób określony w art. 16 ust. 2 tej ustawy. Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w art. 16 ust. 2 ww. ustawy nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Należy również pamiętać, iż Kodeks cywilny nie zna kategorii ”postanowienie o nieściągalności”, a zatem dla celów podatkowych musi być to postanowienie, z którego treści jednoznacznie wynika, że dłużnik nie ma majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność.

I po trzecie wierzytelności mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie uległy przedawnieniu.

Dla zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest więc spełnienie tych przesłanek jednocześnie. Nie będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów wierzytelność, która nie została uprzednio zaliczona do przychodów należnych, choćby została udokumentowana w sposób przewidziany w ustawie, jak i wierzytelność, która została uprzednio zakwalifikowana do przychodów należnych, ale której nieściągalność nie została udokumentowana we właściwy sposób. Spełniając kumulatywnie wszystkie warunki, wierzytelności odpisane jako nieściągalne stanowić będą koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, w jakiej zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Reasumując, ze stanu faktycznego przedstawionego przez Spółkę wynika, iż co prawda posiada ona dokument stwierdzający nieściągalność wierzytelności, o którym mowa w art. 16 ust. 2 powołanej ustawy, lecz dotyczy on pożyczki, a więc wierzytelności, co do której przysługiwało uprawnienie do jej zwrotu, czego nie należy utożsamiać z powstaniem przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 3 tej ustawy. Nie zmienia tej oceny ewentualna okoliczność, czy została ona udzielona ze środków finansowych Spółki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 ustawy – Ordynacja podatkowa).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.