INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2007 r. (data wpływu 12 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług związanych z wykrywaniem, likwidacją, zapobieganiem i windykowaniem należności z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług związanych z wykrywaniem, likwidacją, zapobieganiem i windykowaniem należności z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka na podstawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który rozstrzygnął, iż w jej przypadku nielegalny pobór energii elektrycznej nie podlega podatkowi od towarów i usług - wystawia osobom, które odpowiadają za nielegalny pobór energii elektrycznej noty obciążeniowe. Czynność nielegalnego poboru zdefiniowana została w art. 3 pkt 18 ustawy – Prawo energetyczne, i określić ją można mianem kradzieży energii z sieci elektroenergetycznych, bowiem sprowadza się do samowolnego poboru energii, odbywającego się bez wiedzy i zgody przedsiębiorstwa energetycznego, któremu często towarzyszy uszkodzenie sieci oraz urządzeń, jak również zakłócenia w dostawach dla pozostałych odbiorców. Straty przedsiębiorstwa energetycznego nie ograniczają się do wartości utraconej energii, ale obejmują również inne koszty, jak chociażby koszty ekspertyz czy inne związane z wykrywaniem i zapobieganiem występowaniu tego typu działań. Opłaty tylko w pewnym zakresie posiadają charakter kompensacyjny, a w pozostałej części stanowią karę, która ma na celu odstraszyć potencjalnych sprawców przed generującą straty i powodującą zakłócenia w sieci kradzieżą energii. Zapobieganie oraz niwelowanie skutków występowania niekorzystnego dla Spółki zjawiska w postaci nielegalnego poboru energii, pociąga za sobą konieczność ponoszenia wydatków bądź związanych z kosztami utrzymania służb należących do Spółki, bądź kosztami zakupu usług obcych, od zewnętrznych wyspecjalizowanych podmiotów zajmujących się tego rodzaju działalnością. Wydziały, w zakresie działania których znajdują się zadania związane z przeciwdziałaniem, wykrywaniem czy zapobieganiem nielegalnego poboru energii elektrycznej, zajmują się także innymi pracami związanymi z inspekcją stanu sieci elektroenergetycznej, minimalizowaniem strat na tych sieciach itp.

Reasumując, Spółka w związku z występowaniem przypadków nielegalnego pobierania energii elektrycznej z sieci zmuszona jest ponosić koszty zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związane z szeroko pojętym usuwaniem skutków takich działań. Koszty bezpośrednie to przede wszystkim wynagrodzenie dla wyspecjalizowanych firm zajmujących się działalnością związaną z wykrywaniem i likwidowaniem tego rodzaju przypadków i ściąganiem należności z tego tytułu. Do kosztów mających pośredni związek z nielegalnym poborem energii elektrycznej należą w szczególności zakup towarów i usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem odpowiednich komórek organizacyjnych, koszty windykacji wierzytelności Spółki, czy wreszcie koszty zakupu energii elektrycznej na pokrycie strat w sieci, w których to stratach znaczącą pozycję stanowi nielegalny pobór energii.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółce przysługuje prawo do obniżania kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług związanych z wykrywaniem, likwidacją, zapobieganiem i windykowaniem należności z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej...

Zdaniem Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżania kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług związanych z wykrywaniem, likwidacją, zapobieganiem i windykowaniem należności z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej.

Wynika to z istoty nielegalnego poboru energii elektrycznej oraz charakteru opłat uzyskiwanych z tego tytułu. Nielegalny pobór energii elektrycznej jest kradzieżą. W świetle prawa karnego jest ono przestępstwem przeciwko mieniu określonym w art. 278 § 5 Kodeksu karnego, zaś w świetle prawa cywilnego jest czynem niedozwolonym w rozumieniu art. 415 Kodeksu cywilnego skutkującym powstaniem szkody po stronie dostawcy energii. Prawo energetyczne wprowadza szczególny rodzaj odszkodowania obciążającego osobę, która dopuściła się nielegalnego poboru energii elektrycznej, pozostawiając przedsiębiorstwu energetycznemu wybór czy dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych, czy też roszczenie do odbiorcy o wyrównanie szkody zrealizować w drodze obciążenia karą pieniężną w wysokości opłaty za nielegalny pobór energii określonej w Taryfie. W tym stanie rzeczy nie sposób uznać, że fakt doświadczenia kradzieży (nielegalny pobór odbywa się bez wiedzy i woli przedsiębiorstwa energetycznego) i uzyskiwania odszkodowań za wyrządzoną w ten sposób szkodę - mógłby być uznawany za prowadzenie działalności gospodarczej w tym zakresie. Nie jest to zatem odrębny przedmiot działalności gospodarczej. Pobieranie opłat za nielegalny pobór energii elektrycznej powinno być rozpatrywane w świetle działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę, której głównym przedmiotem jest dystrybucja energii elektrycznej, a zatem działalność opodatkowana. Pobieranie opłat za nielegalny pobór energii elektrycznej jest ścisłe związane z tym właśnie przedmiotem działalności Spółki, która jako dystrybutor energii zobowiązana jest do dbałości o należyty stan sieci elektroenergetycznych i jej niezakłócone funkcjonowanie. Wykrywanie, likwidowanie, zapobieganie i windykowanie opłat o charakterze sankcji z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej wpisuje się w przedmiot działalności Spółki, a zatem to z tą działalnością koszty będące przedmiotem niniejszego wniosku pozostają w związku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak wynika z powyższego generalną zasadą skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących ich poniesienie, jest możliwość przypisania zakupów (towarów i usług) do wykonywanych czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym prawem podatnika, a zarazem fundamentalnym elementem systemu podatku od towarów i usług, który umożliwia zachowanie zasady neutralności tego podatku.

Od tej generalnej zasady, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, istnieją jednak wyjątki, kiedy podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Treść art. 88 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy wyłącza możliwość stosowania obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku od nabywanych towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego. W myśl art. 15 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) za koszty uzyskania przychodów uważa się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione warunki: odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Ponadto warunkiem jest również zakwalifikowanie wydatków do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym.

Wskazać tutaj należy, iż przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga kwestii zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a opiera się na przyjętym założeniu, iż opisane wydatki stanowią koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni (wydatek na nabycie towaru, który następnie zostanie przez podatnika sprzedany), bądź pośredni (wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie). Konkretny zakup może być związany z czynnością niepodlegającą opodatkowaniu lub zwolnioną od podatku od towarów i usług, która jednak jest niezbędna lub potrzebna do prowadzenia działalności gospodarczej przez podatnika.

Brak wykonywania czynności opodatkowanych w określonych sytuacjach, nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupów - jeżeli istnieje związek dokonanych zakupów z działalnością opodatkowaną oraz pod warunkiem wskazania obiektywnych dowodów potwierdzających istnienie takiego związku. Oznacza to, iż podmiot, który wykonuje czynności nie związane z uzyskaniem sprzedaży opodatkowanej lecz ponosi opłaty związane z czynnościami służącymi wyegzekwowaniu (w czasie, w konsekwencji) – sprzedaży opodatkowanej, może odliczyć podatek naliczony od poniesionych wydatków, jeżeli istnieje ścisły związek między zakupami a działalnością gospodarczą.

Wobec tego, przy ocenie, czy nabyty towar lub usługa związane są z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy przede wszystkim zbadać cel wykonania tej czynności lub fakt jej zaistnienia. Cel ten może być realizowany przez różne działania, których efektem (nawet potencjalnym) jest „wykreowanie” sprzedaży opodatkowanej. Natomiast faktu zaistnienia danych czynności można dopatrywać się w samej istocie (rodzaju) prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze stanu faktycznego opisanego we wniosku wynika, iż Spółka w związku z występowaniem przypadków nielegalnego pobierania energii elektrycznej zmuszona jest ponosić koszty związane z usuwaniem skutków takich działań. Są to między innymi: koszty związane z wynagrodzeniem dla wyspecjalizowanych firm zajmujących się działalnością związaną z wykrywaniem i likwidowaniem tego rodzaju przypadków i ściąganiem należności z tego tytułu, zakup towarów i usług związanych z bieżącym funkcjonowaniem odpowiednich komórek organizacyjnych, koszty windykacji wierzytelności Spółki oraz koszty zakupu energii elektrycznej na pokrycie strat w sieci, w których to stratach znaczącą pozycję stanowi nielegalny pobór energii.

Ponadto jak wskazała Spółka pobieranie opłat jest ściśle związane z przedmiotem działalności. Jako dystrybutor energii elektrycznej zobowiązana jest ona do dbałości o należyty stan sieci i jej niezakłócone funkcjonowanie. Zatem prace związane z całym procesem egzekwowania przypadków nielegalnego poboru energii jak również prace kontrolne (inspekcja stanu sieci) lub minimalizowanie strat - wpisane są w przedmiot działalności, i pozostają w związku ze sprzedażą opodatkowaną.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż Spółka dokonując zakupu towarów i usług, które są związane pośrednio z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów towarów i usług związanych z tym przedsięwzięciem.

A zatem w przedstawionym stanie faktycznym, Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakup towarów i usług związanych z wykrywaniem, likwidacją, zapobieganiem i windykowaniem należności z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej, o ile nie zachodzą przesłanki wyłączające to prawo przewidziane w art. 88 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej – powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.