Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP2/443-438/12-2/MR
z 25 czerwca 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Powiatu, przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Poznaniu 20 kwietnia 2012 r., data wpływu do Biura KIP w Lesznie 25 kwietnia 2012r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Dnia 1 kwietnia 1998 r. Starosta, jako organ reprezentujący Skarb Państwa, ustanowił prawo użytkowania wieczystego gruntu (działek nr X i Y) o łącznej pow. 0,4433 ha na rzecz p. M. B. zam. w B. W 2010 r. użytkownik wieczysty wystąpił do Starostwa Powiatowego z wnioskiem o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gruntu. W Księdze Wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy p. B. wpisany był jako użytkownik wieczysty do dnia 2089 r., a działki zabudowane były budynkami o charakterze usługowym, stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności.

Ponieważ grunty stanowiły własność Skarbu Państwa, Starosta uzyskał zgodę Wojewody, wydaną zarządzeniem z dnia 18 sierpnia 2010 r. na sprzedaż w drodze bezprzetargowej nieruchomości gruntowej, na podstawie art. 32 ust. la ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 262, poz. 2603 ze zm.).

Wartość gruntu w chwili przygotowania do sprzedaży ustalona została na kwotę 84.759 zł, a wartość gruntu jako przedmiotu prawa użytkowania wieczystego ustalona została na kwotę 53.474 zł. Cena gruntu sprzedanego nabywcy ustalona została jako różnica wartości gruntu wg obowiązującej obecnie wyceny i ceny prawa użytkowania wieczystego, tj. na kwotę 31.295 zł.

Do ceny sprzedaży został naliczony podatek VAT wg stawki 22%, tj. 6.882,70 zł.

Powiat sprzedając nieruchomość uwzględnił przepis art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 353 ze zm.) i uznał, że zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu jest odpłatną dostawą towarów. Przekształcenie użytkowania wieczystego poprzez sprzedaż nieruchomości nastąpiło dnia 26 listopada 2010 r. w formie aktu notarialnego. Nabywcy wystawiono fakturę VAT na kwotę 38.116,70 zł, którą to kwotę nabywca zapłacił.

Obecnie nabywca żąda zwrotu podatku VAT jako niesłusznie naliczonego przy przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Przytacza przy tym szereg wyroków sądowych (np. III Sa/Wa wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 stycznia 2011 r.) jednoznacznie wskazujących, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności, w jego przypadku, ani w 2010 r. ani teraz, nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług.

Orzeczenia sądów wskazują, że dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT było ustanowienie użytkowania wieczystego, z tą bowiem chwilą podmiot otrzymuje już prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem. Dalej w orzecznictwie stwierdza się, że sprzedaż nieruchomości, będącej w istocie przekształceniem prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, nie może być traktowana jako powtórna dostawa tego samego towaru między tymi samymi stronami, bowiem nie została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy o podatku VAT. Sprzedaż nieruchomości w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami, stanowi w istocie jedynie zamianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na „władztwo nad rzeczą”, które podatnik już uzyskał, w dacie ustanowienia użytkowania wieczystego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przekształcenie w 2010 r. prawa użytkowania wieczystego gruntu, ustanowionego przed rokiem 2004 w prawo własności gruntu, podlega ustawie o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, po analizie interpretacji prawa podatkowego wynikającego z wyroków sądowych uważa on, że:

1. ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu w przedmiotowej sprawie, nastąpiło przed rokiem 2004, kiedy to grunt nie podlegał ustawie o VAT,
2. uzyskanie przez osobę fizyczną lub prawną, prawa użytkowania wieczystego gruntu (wpis do księgi wieczystej), daje użytkownikowi wieczystemu prawo do swobodnego dysponowania nieruchomością w sposób zbliżony do prawa właściciela,
3. sprzedaż nieruchomości, będąca w istocie przekształceniem prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, nie może ponownie oddawać władztwa stronie, która już to władztwo nabyła.
   
   

Obecnie Starostwo Powiatowe stoi na stanowisku, że w 2010 r. dokonało błędnej interpretacji przepisów prawa o podatku od towarów i usług oraz, że zarówno wówczas jak i obecnie, w przedmiotowej sprawie, przekształcenie prawa użytkowania gruntu w prawo własności nie podlegało i nie podlega przepisom prawa VAT, gdyż władztwo nad gruntem kupujący uzyskał w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego w 1998 r., w którym to momencie nie obowiązywała nowa ustawa o VAT z 2004 r.

Obecne przekształcenie prawa użytkowania wieczystego nie jest dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Powołany powyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 7 ust. 1 pkt 1 zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) obowiązywały w brzmieniu jak wyżej.

Natomiast art. 2 pkt 6 ustawy, do dnia 31 grudnia 2010 r. obowiązywał w brzmieniu: przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Od dnia 1 stycznia 2011 r. ww. art. 2 pkt 6 ustawy brzmi następująco: przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jak również oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, iż dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem – w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela. W świetle powołanego przepisu art. 7 ustawy, odpłatne przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowi dostawę towarów.

Z opisu sprawy wynika, że dnia 1 kwietnia 1998 r. Starosta, jako organ reprezentujący Skarb Państwa, ustanowił prawo użytkowania wieczystego gruntu (działek nr X i Y) o łącznej pow. 0,4433 ha na rzecz osoby fizycznej. W 2010 r. użytkownik wieczysty wystąpił do Starostwa Powiatowego z wnioskiem o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gruntu. W Księdze Wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy osoba fizyczna wpisana była jako użytkownik wieczysty do dnia 2089 r., a działki zabudowane były budynkami o charakterze usługowym, stanowiącymi odrębny od gruntu przedmiot własności. Ponieważ grunty stanowiły własność Skarbu Państwa, Starosta uzyskał zgodę Wojewody na sprzedaż w drodze bezprzetargowej nieruchomości gruntowej, na podstawie art. 32 ust. la ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Wartość gruntu w chwili przygotowania do sprzedaży ustalona została na kwotę 84.759 zł, a wartość gruntu jako przedmiotu prawa użytkowania wieczystego ustalona została na kwotę 53.474 zł. Cena gruntu sprzedanego nabywcy ustalona została jako różnica wartości gruntu wg obowiązującej obecnie wyceny i ceny prawa użytkowania wieczystego, tj. na kwotę 31.295 zł. Do ceny sprzedaży został naliczony podatek VAT wg stawki 22%, tj. 6.882,70 zł. Powiat sprzedając nieruchomość uwzględnił przepis art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i uznał, że zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu jest odpłatną dostawą towarów. Przekształcenie użytkowania wieczystego poprzez sprzedaż nieruchomości nastąpiło dnia 26 listopada 2010 r. w formie aktu notarialnego. Nabywcy wystawiono fakturę VAT na kwotę 38.116,70 zł, którą to kwotę nabywca zapłacił. Obecnie nabywca żąda zwrotu podatku VAT jako niesłusznie naliczonego przy przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 232 § 1 i 2 ww. ustawy, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym, i osobom prawnym. W wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być także inne grunty Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków.

Na podstawie art. 233 ww. ustawy, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego, bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 K.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.

W myśl art. 32 ust. 1a ww. ustawy, nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi wieczystemu za zgodą wojewody. Zgody wojewody nie wymaga sprzedaż na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości, o których mowa w art. 51 ust. 2 i art. 57 ust. 1.

Na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 83), decyzję o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości wydaje:

1. starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej – w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, w tym również nieruchomości, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują inne państwowe osoby prawne;
2. wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa – odpowiednio w przypadku nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego.
   
   

Biorąc pod uwagę opis sprawy należy zauważyć, że przeniesienie prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel nastąpiło w chwili ustanowienia na rzecz użytkownika prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości. Zatem w świetle przepisu art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług doszło już do dostawy tej nieruchomości na rzecz wieczystego użytkownika.

W konsekwencji, zbycie nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego, będące w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości, stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, natomiast nie wpływa na „władztwo rzeczy”, które użytkownik już uzyskał i nie może być traktowane jako ponowna dostawa tego samego towaru. W związku z powyższym, zbycie nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego dokonane na podstawie umowy cywilnoprawnej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zaznaczenia wymaga fakt, iż do dnia 30 kwietnia 2004 r. czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zmieniła się zarówno definicja towaru, jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że czynność zbycia nieruchomości gruntowych na rzecz obecnego użytkownika wieczystego, dla którego prawo użytkowania wieczystego ustanowiono do dnia 30 kwietnia 2004 r. nie będzie stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i pozostaje poza zakresem tej ustawy. W konsekwencji sprzedawca nie będzie zobowiązany do naliczenia od tej transakcji podatku od towarów i usług.

Reasumując, przekształcenie w 2010 r. prawa użytkowania wieczystego gruntu, ustanowionego przed 2004 r., w prawo własności gruntu nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT i pozostaje poza zakresem tej ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.