Podatnik w dniu 01.02.2007 r. wystąpił do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Międzychodzie z wnioskiem o interpretację przepisów podatkowych w indywidualnej sprawie, dotyczących wystawienia informacji PIT-8C, w związku z umorzeniem odsetek za okres kredytu w windykacji.

Z uwagi na fakt, iż w niniejszym piśmie Podatnik nie złożył oświadczenia, iż w sprawie będącej przedmiotem wniosku nie toczy się postępowania podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym, organ podatkowy pismem z dnia 06.02.2007 r. wezwał Stronę do uzupełnienia braku w terminie 7 dni od daty doręczenia tegoż pisma.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie, Podatnik pismem z dnia 09.02.2007 r. uzupełnił wniosek z dnia 01.02.2007 r., tj. wskazał, iż w przedmiotowej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa lub postępowanie przed sądem administracyjnym.

Z przedstawionego w piśmie z dnia 01.02.2007 r. stanu faktycznego wynika, iż w sierpniu 2006 r. Bank Zachodni WBK S.A. umorzył Podatnikowi część odsetek od kredytu. Umorzenie to „dotyczyło odsetek za okres kredytu w windykacji”. Bank określił umorzone odsetki jako dochód i wystawił informację PIT-8C.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, o przychodzie podatkowym można mówić, gdy ma on charakter trwałego przysporzenia majątkowego. Według Podatnika umorzone odsetki windykacyjne nie wypełniają definicji przychodu z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ocenie Podatnika, tylko umorzona należność główna stanowi przychód dłużnika, gdyż otrzymał on w przeszłości określoną kwotę pieniędzy pod warunkiem jej zwrotu. Tylko w tym ostatnim przypadku bank zobowiązany byłby wystawić informację PIT-8C. Podatnik uważa zatem, że umorzone odsetki nie stanowią dla Niego dochodu.

Podatnik zauważył również, iż podobnego zdania jest Izba Skarbowa w Gdańsku, która w swej decyzji z dnia 06.03.2006 r. Nr BI/4117-0003/06 wyraźnie podkreśliła, że umorzenie odsetek nie jest realnym przysporzeniem majątkowym dla pożyczkobiorcy, zmniejsza jedynie lub likwiduje jego zobowiązanie pieniężne.

Mając na uwadze wskazaną decyzję, Wnioskodawca stwierdził, iż korzyści jakie osiągnął z tytułu umorzenia odsetek windykacyjnych od kredytu są dla Niego podatkowo obojętne, a Bank nie miał obowiązku określenia ich jako Jego dochodu w wystawionej informacji PIT-8C.

Organ podatkowy pierwszej instancji w postanowieniu z dnia 27.03.2007 r. uznał stanowisko Podatnika za nieprawidłowe. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Międzychodzie zauważył, iż w wyniku umorzenia przez Bank kwoty stanowiącej zobowiązanie Kredytobiorcy, otrzymuje On przysporzenie w postaci nieodpłatnego świadczenia. Tym nieodpłatnym świadczeniem jest korzystanie z kapitału w formie udzielonego kredytu. Tak więc doszło do nieodpłatnego świadczenia na rzecz Kredytobiorcy, które zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi Jego przychód podlegający opodatkowaniu. Wysokością tego przychodu będzie równowartość umorzonych odsetek za okres windykacji, gdyż taka jest wysokość przysporzenia z tytułu nieodpłatnego korzystania z kapitału.

Na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Międzychodzie Podatnik złożył w dniu 02.04.2007 r. zażalenie, w którym wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia, ponieważ w Jego ocenie umorzone odsetki windykacyjne i dodatkowe koszty nie stanowią przychodu dłużnika oraz nie rodzą po stronie wierzyciela obowiązku wystawienia informacji PIT-8C i tym samym nie stwarzają obowiązku wykazania ich w rocznym zeznaniu podatkowym.

Zaskarżonemu postanowieniu Podatnik zarzucił naruszenie przepisów:

1) art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych poprzez błędne uznanie, iż umorzone dłużnikom nie prowadzącym działalności gospodarczej odsetki oraz dodatkowe koszty związane z windykacją stanowią przychód z innych źródeł,

2) art. 11 ust. 1 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych poprzez błędne przyjęcie, iż umorzone odsetki, jak i dodatkowe koszty związane z windykacją wypełniają definicję przychodu zawartą w cyt. przepisie,

3) art. 42a przedmiotowej ustawy poprzez błędne przyjęcie, iż w opisanym stanie faktycznym Bank miał obowiązek doręczenia Dłużnikowi informacji PIT-8C,

4) art. 122 Ordynacji podatkowej poprzez nie podjęcie wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego.
Podatnik zauważył, iż zobowiązanie z tytułu przeterminowanego kapitału i odsetek od niego naliczonych zostało spłacone. Umorzeniu uległa jedynie część odsetek windykacyjnych i koszty windykacji, które nie stanowią przysporzenia majątkowego z tytułu nieodpłatnego korzystania z kapitału. Tym samym nie wypełniają one definicji przychodu zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie stanowią przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 w/w ustawy.
Strona stwierdziła, że za nieodpłatne świadczenie można by uznać korzystanie z kapitału w formie udzielonego kredytu, a przychodem równowartość kwoty jego umorzenia. Wówczas umorzona kwota należności głównej podlegałaby opodatkowaniu podatkiem dochodowym jako przychód z innych źródeł, który winien być wykazany w sporządzonej przez Bank informacji PIT-8C. Podatnik stwierdził, iż umorzone odsetki i dodatkowe koszty związane z windykacją kredytów nie rodzą po stronie wierzyciela obowiązku wystawienia informacji PIT-8C.
Podatnik w zażaleniu na postanowienie organu podatkowego pierwszej instancji po raz kolejny wskazał na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 06.03.2006 r. Nr BI/4117-0003/06, w której organ podatkowy stwierdza, że umorzenie odsetek nie jest realnym przysporzeniem majątkowym dla pożyczkobiorcy.
Podatnik zarzucił Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w Międzychodzie, iż w swym postanowieniu nie podjął próby odniesienia przedstawionego przez Niego stanu faktycznego do faktów wskazanych w decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku. Strona uważa bowiem, że w Jej sprawie wskazana decyzja ma kluczowe znaczenie.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie zaś do art. 11 ust. 1 cyt. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy podatkowej, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.
W wyniku dokonanego na podstawie umowy kredytowej naliczenia należnych odsetek u Kredytobiorcy powstało zobowiązanie do ich zapłaty. Z drugiej strony, z punktu widzenia Banku powstała wierzytelność względem tego Kredytobiorcy. Bank dokonując umorzenia tych odsetek zmniejszył poziom zobowiązań Podatnika wynikających z tych odsetek, czyli w rezultacie nastąpiło zwiększenie majątku Podatnika. Zatem w wyniku umorzenia przez Bank kwoty stanowiącej zobowiązanie Podatnika, otrzymał On przysporzenie w postaci nieodpłatnego świadczenia.
Za świadczenie uznaje się takie zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, które czyni zadość interesowi wierzyciela. Za świadczenie nieodpłatne zaś uważa się takie, które przysparza korzyść majątkową tylko i wyłącznie temu, kto je otrzymuje. W wyniku umorzenia odsetek od kredytu następuje zwolnienie z długu powodujące określone przysporzenie majątkowe po stronie kredytobiorcy w postaci nieodpłatnego korzystania z kapitału w formie udzielonego kredytu. Tak więc w takiej sytuacji mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem na rzecz kredytobiorcy, które zgodnie cyt. powyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi jego przychód podlegający opodatkowaniu. Wysokością tego przychodu będzie równowartość umorzonych odsetek, gdyż taka jest wysokość przysporzenia z tytułu nieodpłatnego korzystania z kapitału.
Trzeba pamiętać przy tym, iż fakt, że dłużnik nie wywiązuje się ze swojego zobowiązania wobec banku, nie skutkuje automatycznie powstaniem nieodpłatnego świadczenia. Powstaje ono dopiero w momencie wyrażenia przez bank pozytywnej woli nieodpłatnego świadczenia na rzecz kredytobiorcy. W przedmiotowej sprawie tym aktem pozytywnej woli nieodpłatnego świadczenia na rzecz Kredytobiorcy jest zwolnienie Podatnika z długu. Otrzymanie kredytu, który zostaje spłacony wraz z odsetkami nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Dopiero odstąpienie udzielającego kredyt od żądania zwrotu odsetek za okres windykacji powoduje powstanie przychodu do opodatkowania.
W związku z powyższym, umorzone odsetki od kredytu stanowią umorzone zobowiązanie. Umorzone odsetki należy traktować jako „inne nieodpłatne świadczenie” w rozumieniu w/w art. 11 ust. 1 cyt. ustawy podatkowej. Tak więc umorzenie odsetek stanowi uzyskanie przychodu z „innych źródeł”, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie rodzi obowiązek wystawienia przez bank informacji PIT-8C, w związku z przyznaniem podatnikowi świadczenia o charakterze niepieniężnym.

Zgodnie zatem z art. 42a w/w ustawy, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego, właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.
Reasumując, należy stwierdzić, iż w sytuacji, gdy kredytobiorca nie musi na skutek działania wierzyciela spłacać długu, powstaje u niego przychód w postaci nieodpłatnego świadczenia. Świadczeniem na rzecz kredytobiorcy jest tutaj działanie banku, na mocy którego dług z tytułu kredytu wygasa. Wzbogacenie po stronie klienta nabierze charakteru definitywnego, nie podlegającego zwrotowi, a więc mieszczącego się w kręgu świadczeń nieodpłatnych określonych w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9.
W zażaleniu z dnia 02.04.2007 r. od postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Międzychodzie, Podatnik zarzuca organowi podatkowemu pierwszej instancji naruszenie art. 122 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez nie podjęcie wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego.
Ustosunkowując sie do zarzutu Podatnika należy zauważyć, iż kwestię interpretacji prawa podatkowego przez organy podatkowe reguluje przepis art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
W myśl §1 tego artykułu, stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego (...) na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.
Zgodnie z §2 cyt. przepisu, wniosek, o którym mowa w §1, składa się do właściwego naczelnika urzędu skarbowego (...). Składając wniosek, podatnik, płatnik lub inkasent jest obowiązany do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie.
Analiza powyższych przepisów ustawy Ordynacja podatkowa prowadzi do stwierdzenia, iż podatnik zwracając się z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego zobligowany jest do przedstawienia w sposób wyczerpujący stanu faktycznego. Organ podatkowy bowiem na podstawie tego właśnie stanu faktycznego przedstawionego przez podatnika we wniosku o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dokonuje oceny prawnej i w formie postanowienia stwierdza, czy stanowisko podatnika w sprawie jest prawidłowe. Mając zatem powyższe na uwadze, należy uznać za nieuzasadniony zarzut Podatnika odnośnie naruszenia art. 122 Ordynacji podatkowej. Interpretacje przepisów prawa podatkowego udzielane są bowiem wyłącznie na podstawie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku podatnika. Podatnik argumentując słuszność swojego stanowiska zauważył także, iż Jego pogląd podziela Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku w decyzji z dnia 06.03.2006 r. Nr BI/4117-003/06, który stwierdził, że umorzenie odsetek nie jest realnym przysporzeniem majątkowym dla kredytobiorcy. Odnosząc się do stwierdzenia Podatnika należy zauważyć, iż przepis art. 14a §1 Ordynacji podatkowej wyraźnie wskazuje, iż pisemna informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych spraw, a więc indywidualnych sytuacji. Każda zatem interpretacja odnosi się do konkretnego podatnika, konkretnego pytania i konkretnego stanu faktycznego. W każdej zatem sprawie podatkowej interpretacje wydawane są w sposób zindywidualizowany, ponieważ odnoszą się do ściśle określonego przez podatnika stanu faktycznego. Dlatego też wspomniana interpretacja dokonana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie, nie posiada również waloru powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacji udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu jej sporządzenia.