POSTANOWIENIE

Na podstawie: art. 14a §1, §3 oraz §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa /t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm./, w odpowiedzi na wniosek złożony dnia 04.04.2007 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych postanawiam:podzielić stanowisko Spółdzielni w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych ustawowych odsetek za zwłokę od nieuiszczonych w terminie opłat eksploatacyjnych za użytkowanie lokali,
nie podzielić stanowiska Spółdzielni w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych odsetek bankowych od wolnych środków obrotowych.

UZASADNIENIE

Dnia 04.04.2007 r. Spółdzielnia złożyła wniosek o interpretację przepisów prawa podatkowego, z zapytaniem czy odsetki bankowe od wolnych środków obrotowych (w tym wkładów mieszkaniowych budowlanych i udziałów członkowskich) oraz odsetki ustawowe za zwłokę od uiszczanych opłat eksploatacyjnych wymaganych za lokale zajmowane na zasadach spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego bądź garażu lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego, użytkowego lub garażu wydatkowane na utrzymanie zasobów mieszkaniowych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlegają zwolnieniu od opodatkowania.

Zdaniem Spółdzielni, uzyskane odsetki bankowe od wolnych środków obrotowych oraz odsetki ustawowe za zwłokę w uiszczaniu opłat za lokale będą przychodem z innych źródeł, ale są związane z gospodarką zasobami mieszkaniowymi – winny być zwolnione od podatku CIT.

W oparciu o przedstawiony stan faktyczny organ podatkowy udzielił następującej interpretacji prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22 , przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. Zgodnie z powyższym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych podlega co do zasady dochód, tj. nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania, z wyjątkiem sytuacji wymienionych w art. 21 i 22 ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 3 pkt 1 przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku. Przy ustalaniu dochodu, o którym mowa powyżej, nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w pkt 1 (art. 7 ust. 3 pkt 3) jak również przy ustalaniu straty nie uwzględnia się wyżej wymienionych przychodów i kosztów (art. 7 ust. 4).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi. Zwolnieniu od podatku podlegać będzie zatem tylko dochód uzyskany przez spółdzielnie mieszkaniowe z gospodarki zasobami mieszkaniowymi o ile zostanie on przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Zwolnienie, o którym mowa powyżej nie dotyczy, zgodnie z art. 17 ust. 1a:
1) (...),
2) dochodów uzyskanych z działalności polegającej na oddaniu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do odpłatnego używania na warunkach określonych w art. 17 a- 17 k,
3) dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach.
Zwolnienie, o którym mowa w art. 17 ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub na inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz opłacenie podatków nie stanowiących kosztu uzyskania przychodów.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegać będą dochody:
1.uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych,
2.uzyskane z innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Przy ustalaniu podstawy opodatkowania spółdzielnie mieszkaniowe nie uwzględniają zatem przychodów i kosztów ich uzyskania z gospodarki zasobami mieszkaniowymi w tej części w jakiej dochód z tego źródła będzie podlegał zwolnieniu od podatku, tj. w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych (w tym również na zakup środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji celów związanych z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów).

Zgodnie z powyższym dla ustalenia dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w spółdzielni mieszkaniowej istotne jest ustalenie przychodów i kosztów ich uzyskania z gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz przychodów i kosztów ich uzyskania z innych źródeł, a także przeznaczenia ewentualnego dochodu z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych brak jest jednak definicji przychodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, nie została również zawarta definicja gospodarki zasobami mieszkaniowymi ani definicja zasobów mieszkaniowych.

Na podstawie art. 1 ust. 1, 2 i 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych można wyróżnić, że podstawowa, ustawowa i obligatoryjna działalność spółdzielni mieszkaniowej składa się z: działalności polegającej na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu,działalności polegającej na zarządzaniu nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.

Ponadto zgodnie z ust. 5 i 6 cytowanego wyżej przepisu spółdzielnia mieszkaniowa może prowadzić: działalność polegającą na zarządzaniu nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielem) tej nieruchomości, inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli ta działalność jest bezpośrednio związana z realizacją celu o którym mowa w ust. 1.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2003r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Zgodnie z ust. 11 cytowanego przepisu osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5. Ust. 2 nakłada na członków spółdzielni będących właścicielami lokali obowiązek uczestnictwa w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Z kolei ust. 4 zobowiązuje właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni do uczestniczenia w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych oraz w innych kosztach zarządu tymi nieruchomościami na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Przy czym zauważyć należy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy lokalem w rozumieniu ustawy jest samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903). Biorąc pod uwagę powyższe na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi prowadzoną przez spółdzielnie składają się wpływy z opłat pobieranych od lokatorów (czynszów) oraz pokrywane z nich koszty. Opłaty te (czynsze) są kalkulowane w takiej wysokości, by pokrywały zarówno utrzymanie (koszty) lokali, jak i pozostałych pomieszczeń przynależnych do nich oraz koszty ich zarządzania (administracji).

W myśl art. 1 §1 ustawy z dnia 16 września 1982r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.) spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą w interesie swoich członków. Na podstawie art. 1 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych gospodarkę zasobami mieszkaniowymi prowadzoną przez Spółdzielnię stanowi podstawowa działalność spółdzielni polegająca na dostarczaniu lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu jej członkom i ich rodzinom oraz na zarządzaniu nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Cechą charakterystyczną działalności spółdzielni mieszkaniowej nie jest osiąganie zysku, czyli cel zarobkowy. Całokształt działalności spółdzielni mieszkaniowej zmierza do pokrywania kosztów uzyskanymi przychodami, celem gospodarczym spółdzielni jest zatem racjonalne gospodarowanie. W tym celu Spółdzielnia może osiągać przychody z różnych źródeł, nie tylko z gospodarowania zasobami mieszkaniowymi.

Odsetki od zaległości z tytułu opłat za używanie lokali stanowią, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychód. Biorąc pod uwagę art. 12 ust. 4 pkt 2 cytowanej ustawy, zgodnie z którym, do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów), odsetki od zaległości stanowią przychód w dacie ich otrzymania, a nie naliczenia. Powstawanie odsetek zawsze musi być związane z istnieniem tytułu prawnego, który może wynikać z czynności prawnej, ustawy, orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu (art. 359 §1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zasadniczym tytułem do żądania przez Spółdzielnię odsetek od zaległości z tytułu czynszu jest art. 481 §1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego obowiązek zapłaty odsetek powstaje z uchybieniem przez dłużnika terminowi świadczenia pieniężnego. Przesłanką żądania odsetek jest tu sam fakt opóźnienia w zapłacie świadczenia pieniężnego bez względu na fakt poniesienia szkody z powodu opóźnienia. Zgodnie z § 2 cytowanego wyżej przepisu wysokość odsetek może określać umowa, a w razie braku określenia w umowie wysokości odsetek wierzycielowi należą się odsetki ustawowe. Termin wnoszenia opłat w Spółdzielni Mieszkaniowej określa Statutu Spółdzielni. Zgodnie z cytowanymi wyżej przepisami Spółdzielnia w przypadku uchybienia określonym w Statucie terminom płatności ma prawo żądać zapłaty odsetek od niewpłaconych w terminie wyżej wymienionych należności z tytułu opłat za używanie lokali od dłużników. Biorąc pod uwagę fakt, że: przedmiotowe odsetki od zaległości są związane z nieterminowym uiszczaniem opłat obligatoryjnie wnoszonych przez członków Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawa do lokali, członków Spółdzielni będący właścicielami lokali, właścicieli lokali niebędących członkami Spółdzielni oraz osoby niebędące członkami Spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, nieterminowo wpłacone wyżej wymienione opłaty stanowią przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi odsetki od zaległości czynszowych stanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Odsetki od lokat bankowych pochodzących z okresowo wolnych środków obrotowych Spółdzielni stanowią zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychód podatkowy. Pojęcie gospodarki zasobami mieszkaniowymi nie obejmuje wszystkich działań podejmowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe w celu uzyskania środków na zaspokojenie potrzeb będących przedmiotem działalności spółdzielni. Lokowanie środków finansowych Spółdzielni na lokatach bankowych nie można uznać za podstawową działalność spółdzielni, polegającą na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu oraz na zarządzaniu nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Bez znaczenia jest tu źródło pochodzenia wolnych środków finansowych Spółdzielni ulokowanych w banku. Zatem otrzymywanie przez Spółdzielnię mieszkaniową korzyści z tytułu posiadanych lokat nie można uznać jako gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi, stanowią one bowiem przychód z kapitałów pieniężnych. Są one przysporzeniem majątkowym. Przychód z oprocentowania lokat bankowych uzyskiwany przez Spółdzielnię jest zatem przychodem z pozostałej działalności Spółdzielni, nie stanowi przychodu z gospodarowania zasobami mieszkaniowymi.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 wyżej wymienionej ustawy wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowej prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskiwanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi. Przychody z odsetek od lokat bankowych pochodzących z wolnych środków obrotowych Spółdzielni nie stanowią przychodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. W przypadku, gdy po uwzględnieniu kosztów uzyskania wyżej wymienionych przychodów, określonych zgodnie z art. 15 i art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wystąpi dochód - będzie podlegał on opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie.

Natomiast, w ocenie tutejszego organu podatkowego, przychody Spółdzielni pochodzące z odsetek od zaległości z tytułu opłat za używanie lokali stanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Ewentualny dochód z tej działalności będzie podlegał, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zwolnieniu z podatku dochodowego pod warunkiem przeznaczenia go i - bez względu na termin wydatkowania na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz opłacenie podatków nie stanowiących kosztu uzyskania przychodów. A zatem ewentualny dochód uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi nie podlega zwolnieniu co do zasady, lecz warunkowo - tylko w przypadku, jeżeli zostanie przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Zwolnieniu podlega zatem tylko dochód uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych (w tym także na na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz opłacenie podatków nie stanowiących kosztu uzyskania przychodów), nie zaś na wszystkie cele statutowe Spółdzielni. Przez utrzymanie zasobów mieszkaniowych rozumieć należy zarówno pokrycie kosztów remontu jak i ponoszenie bieżących wydatków eksploatacyjnych, natomiast przez inne cele statutowe należy rozumieć między innymi działalność społeczno-wychowawczą a także kulturalną prowadzoną przez spółdzielnie.

W związku z powyższym postanawiam jak na wstępie.W myśl art. 14a §2 ustawy Ordynacja podatkowa niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.Interpretacja, zgodnie z art. 14b §1 i §2 ustawy Ordynacja podatkowa nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej – do czasu jej zmiany lub uchylenia.Na niniejsze postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Łęcznej w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia (art. 236 §2 pkt 1 Ordynacji podatkowej).