Działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. Nr 8 z 2005 r., poz. 60 ze zm.), art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) - Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie po rozpatrzeniu pisma z dn. 19.10.2005 r. (data wpływu do tut. Urzędu – 20.10.2005 r.) w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym, postanawia uznać stanowisko podatnika w sprawie będącej przedmiotem zapytania w zakresie odpłatnego charakteru i powstawania w związku z tym obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tytułu usług doradztwa wykonywanych przez podatnika za prawidłowe.

Wnioskodawca jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną na podstawie ustawy z dnia 22.10.2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U. Nr 251, poz. 2507), utworzoną w celu wykonywania ustawowo określonych zadań. Uczestniczy on w realizacji Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”, finansowanego z publicznych środków krajowych i wspólnotowych. Jako beneficjent – Partner Konsorcjum p.n. „Wsparcie Doradztwa Rolniczego”, utworzonego w celu realizacji projektu, który to projekt stanowi środek do realizacji założonych w Programie celów, świadczy usługi doradztwa rolniczego bezpośrednio dla osób fizycznych – rolników i innych osób zatrudnionych w rolnictwie. Wskazana przez Wnioskodawcę ustawa, regulująca m.in. zakres czynność dyspozycją art. 4 ust. 2 określa zadania, które ośrodki doradztwa rolniczego realizują nieodpłatnie, a ust. 4 wymienia, jakie usługi mogą być wykonywane odpłatnie. Do usług wymienionych w ust. 4 zalicza się m.in. świadczone przez jednostkę usługi doradztwa rolniczego dla rolników indywidualnych, a więc również i te, które świadczy w ramach projektu.

Pytanie Strony dotyczy kwestii powstawania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tytułu wykonywania objętych realizowanym projektem usług będących z mocy ww. przepisu odpłatnymi w sytuacji, gdy równowartość wyświadczonych bez pobrania należności od osób fizycznych usług doradczych jest zwracana po ich wykonaniu przez Lidera projektu.

Zgodnie z umową o realizację projektu p.t. „Wsparcie obszarów wiejskich województwa podkarpackiego w efektywnym wykorzystaniu środków finansowych Unii Europejskiej w ramach WPR i funduszy strukturalnych” wynika, że rozliczenia między stronami (t.j. Liderem a poszczególnymi partnerami) następują w cyklach miesięcznych po przedstawieniu przez Partnerów dokumentów niezbędnych do rozliczenia. Partnerzy zobowiązani są do wystawienia faktury VAT lub równoważnego dokumentu do 7-go dnia każdego miesiąca, a Lider zobowiązuje się do dokonania płatności w ciągu 14 dni od zaakceptowania dokumentów rozliczeniowych. W uzupełnieniu wniosku Partner wskazał, że z tytułu wykonanych w ramach projektu usług doradztwa rolniczego otrzymuje od Lidera zwrot określonej w umowie kwoty wynikającej z ilości wykonanych usług i stawek ryczałtowych określonych w harmonogramie rzeczowo – finansowym projektu.

Zapytanie Podatnika: Jak należy traktować ww. czynności wykonywane przez jednostkę oraz wykonywane przez Lidera projektu? Czy są to usługi nieodpłatne i nie powstaje obowiązek podatkowy, czy należy je traktować jako usługi odpłatne i powstaje obowiązek podatkowy?

Stanowisko w sprawie: „Świadczone przez nas usługi bezpośrednio rolnikom mają dla nich charakter nieodpłatny. Jednak płatnikiem za te usługi jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a dla naszej jednostki wg przyjętych zasad rozliczeń zewnętrznych usługi te są prefinansowane przez Agencję Rynku Rolnego (Lidera), dlatego jednostka przyjęła rozwiązanie, jakie powyżej została przedstawione”.

Z treści pisma wynika, że przedmiotem zapytania są również sprawy wykraczające poza indywidualną sprawę Wnioskodawcy, zapytanie dotyczy bowiem także spraw osoby trzeciej t.j. Lidera projektu. Niniejsza interpretacja dotyczyć będzie wyłącznie zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie Ośrodka, nie będzie natomiast dotyczyć czynności Lidera.

Tut. organ podatkowy, dokonując oceny prawnej zaprezentowanego powyżej stanowiska w odniesieniu do czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę stwierdza, co następuje:

W celu realizacji ogólnych założeń Programu Ośrodek jako beneficjent-Partner wykonujący określone w projekcie czynności świadczy „usługi doradcze dla rolnictwa na terenie województwa podkarpackiego”. Usługi te są świadczone nieodpłatnie bezpośrednio beneficjentom ostatecznym (rolnikom i innym osobom pracującym w rolnictwie). Nie ponoszą oni z tego tytułu żadnych opłat pomimo, że usługi takie dyspozycją art. 4 ust. 4 wskazanej przez Wnioskodawcę ustawy z dnia 22.10.2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego są co do zasady wykonywane przez jednostkę odpłatnie.

Usługi świadczone w ramach projektu bez pobrania należności od bezpośrednio z nich korzystających beneficjentów ostatecznych są w istocie usługami odpłatnymi dlatego, że Usługodawca otrzymuje pełną refundację wartości wykonanych usług ze środków publicznych przewidzianych na realizację Programu za pośrednictwem innego, upoważnionego do zwrotu kosztów realizacji projektu podmiotu (Lidera Projektu). Występuje więc sytuacja, gdy za wykonane, z mocy prawa odpłatne usługi odpłatność ponosi nie usługobiorca, lecz – w jego zastępstwie – podmiot trzeci, nie będący bezpośrednim usługobiorcą, lecz specyficznym podmiotem sprawującym nadzór nad realizacją całości projektu. W efekcie więc – z punktu widzenia Wnioskodawcy - usługi te są świadczone odpłatnie, ponieważ ich równowartość – w szczególnym, określonym umową trybie – jest jednostce płacona. Zapłata otrzymana od innego, niż usługobiorca podmiotu stanowi więc bezpośredni ekwiwalent, czyli należność z tytułu wcześniejszego nieodpłatnego wykonania usług doradczych.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a więc każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1), będące świadczeniem odpłatnym, tzn. takim, za które usługodawcy należny jest ekwiwalent w formie zapłaty.

Jak wskazała Jednostka, usługi świadczone przez nią na rzecz wymienionych w projekcie osób fizycznych mają odpłatny charakter z mocy odrębnych przepisów prawa, a wyłącznie z powodu objęcia ich Programem cechuje je tylko specyficzny tryb pobierania należności, zatem winny one podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych dla tych usług w przepisach o podatku od towarów i usług. Jednak – z uwagi na specyficzny tryb wykonywania (bez pobrania należności) i płatności (zapłata po realizacji, za cały zespół usług, na podstawie miesięcznego rozliczenia) - obowiązek podatkowy z tytułu zrealizowanych usług doradczych nie powstaje w odniesieniu do każdej, jednostkowej usługi lecz jednocześnie w stosunku do wszystkich usług wykonanych w danym okresie, zgodnie z postanowieniami umownymi. Z postanowień umownych nie wynika w tym przypadku ściśle określona ilość usług, wykonanie których uprawnia jednostkę do złożenia dokumentów rozliczeniowych, lecz obowiązany jest do udokumentowania wszystkich usług w danym miesiącu.

Podmiotem faktycznie nabywającym odpłatnie usługi wykonane w ramach realizacji projektu jest jego Lider, który po weryfikacji dokumentów rozliczeniowych dokonuje (lub nie dokonuje) refundacji wartości usług wyświadczonych beneficjentom ostatecznym w umownym okresie rozliczeniowym. Zatem obowiązek podatkowy powstanie w stosunku do wyświadczonych w miesiącu usług z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w siódmym dniu od zakończenia miesiąca rozliczeniowego (art. 19 ust. 4).

Dokonując oceny prawnej wyrażonego w piśmie stanowiska Wnioskodawcy odnośnie odpłatnego charakteru refundowanych usług i powstawania z ich tytułu obowiązku podatkowego – tut. organ podatkowy stwierdza, że jest ono prawidłowe.