Starostwo zwróciło się o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług w sprawie opłat za użytkowanie wieczyste gruntów.
Wnioskodawca, zgadzając się ze stanowiskiem, że w stosunku do umów zawartych przed 1 maja 2004 r. - do opłat za użytkowanie wieczyste nie powinno naliczać się podatku od towarów i usług, ma następującą wątpliwość:

Czy należy doliczać podatek VAT do opłat za użytkowanie wieczyste ustanowione przed 1 maja 2004 r. a przeniesione na inną osobę po tej dacie ?

Zdaniem Starostwa w takim przypadku nie należy pobierać podatku VAT.

Po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego oraz obowiązującego stanu prawnego wyjaśnia się co następuje:

Skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie w dniu 08 stycznia 2007 r. podjął uchwałę (sygn. akt I FPS 1/06), iż opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług, po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyżej cytowanej uchwale stwierdził, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo na rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela, czym w sposób istotny różni się od ograniczonych praw rzeczowych. Sąd zwrócił uwagę, że po wejściu w życie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, a także zmianach przepisów Kodeksu cywilnego, dotyczących tego prawa, nabrało ono bardziej uniwersalnego charakteru o treści bardziej jeszcze zbliżonej do prawa własności niż miało to miejsce wcześniej. Wyrazem tego jest z jednej strony rozszerzenie zarówno przedmiotu użytkowania wieczystego jak i kręgu użytkowników wieczystych, a także uwolnienie zawarcia umowy o użytkowanie wieczyste od całego bagażu czynności o charakterze administracyjno-prawnym i przesądzenie w ten sposób jego cywilnoprawnego charakteru. Przepisy prawa cywilnego kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego przemawiają – zdaniem Sądu – za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Definicja dostawy towaru, zawarta w art.7 ust.1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), w sposób celowy została oderwana od pojęcia przeniesienia własności w cywilistycznym tego słowa znaczeniu.

Sąd uznał, iż mając na uwadze szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje grunty, należy opowiedzieć się za stanowiskiem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust.1, a nie świadczenie usług, do którego odnosi się art.8 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Konsekwencją stanowiska, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towaru, będzie stwierdzenie, że w przypadku gdy taka czynność nastąpiła przed dniem 1 maja 2004 r. nie podlega ona podatkowi VAT. Z ustanowieniem wiążą się oprócz pierwszej opłaty także opłaty roczne. Ustanowienie prawa użytkowania wieczystego po raz pierwszy na okres 99 lub 40 lat powoduje, że każdy następca prawny tego prawa jest jego kontynuatorem, stąd należy uznać, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste przed 1 maja 2004 r. i zgodnie z powyższym opłaty wnoszone przez nabywcę prawa wieczystego użytkowania nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem nie są obciążone podatkiem VAT opłaty związane z korzystaniem z prawa użytkowania wieczystego ustanowionego przed 1 maja 2004r. także wówczas, gdy prawo to zostało zbyte po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług na rzecz innego podmiotu.

Ponadto informuje się, że niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszego postanowienia.