Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie (dalej: Towarzystwo) planuje zaproponować swoim klientom korporacyjnym (dalej jako Pracodawca), pragnącym stworzyć plan finansowego premiowania pracowników w oparciu o staż pracy, nowy produkt ubezpieczeniowy w oparciu o który możliwe będzie stworzenie odpowiadającego potrzebom poszczególnych klientów programu motywacyjnego (dalej jako Program). Produkt ubezpieczeniowy, który zamierza zaoferować Towarzystwo charakteryzuje się następującymi cechami:

1.Umowa ubezpieczenia zwierana przez Towarzystwo i Pracodawcę będzie oparta o konstrukcję grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym, o której mowa w przepisach o działalności ubezpieczeniowej;

2.Umowa ubezpieczenia będzie umową na rzecz osoby trzeciej (art. 808 Kodeksu cywilnego), a jej stronami będzie Towarzystwo jako ubezpieczyciel, oraz Pracodawca jako ubezpieczający. Konstrukcja taka zakłada, że ubezpieczający ubezpiecza cudzy interes ubezpieczeniowy (interes ubezpieczonego), ale działa we własnym imieniu;

3.Ubezpieczonym i zarazem uposażonym będzie pracownik Pracodawcy (dalej jako Pracownik).

4.Zdarzeniem ubezpieczeniowym będzie dożycie określonego wieku przez pracownika.

5.Składki ubezpieczeniowe będą w całości opłacane przez Pracodawcę. Na składkę ubezpieczeniową składają się:

- składka przeznaczona na pokrycie kosztów ochrony ubezpieczeniowej (dalej: składka ochronna);

- składka przeznaczona na zakup jednostek uczestnictwa w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym (dalej jako składka inwestycyjna).

6.Poza ewentualnym ograniczeniem dotyczącym wypłaty kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy (w okresie pięciu lat od końca roku w którym zawarto lub odnowiono umowę ubezpieczenia) Pracodawca będzie miał możliwość odstąpienia od umowy i otrzymania kwoty stanowiącej równowartość sumy zgromadzonej na ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym. Umowa będzie również umożliwiać częściową wypłatę kwot zgromadzonych na ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym bez konieczności odstępowania od umowy ubezpieczenia (częściowy wykup polisy). Pracodawca będzie miał więc wyłączne prawo do rozporządzania środkami zgromadzonymi na rachunku jednostek uczestnictwa każdego swojego pracownika aż do dnia zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego.

7.Świadczenie ubezpieczeniowe wypłacane na skutek zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego będzie składać się z:

- świadczenia ochronnego, czyli kwoty równej sumie ubezpieczenia określonej w certyfikacie potwierdzającym przystąpienie Pracownika do umowy ubezpieczenia (polisa) i wynikającej z opłacanych składek ochronnych

- świadczenia inwestycyjnego, czyli kwoty środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku jednostek uczestnictwa Pracownika.

W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym Towarzystwo stoi na stanowisku, iż w przypadku wypłaty na rzecz pracownika świadczenia ubezpieczeniowego:

- kwota świadczenia ochronnego korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych i w związku z tym nie ciążą na nim obowiązki płatnika z tytułu wypłacania tego świadczenia;

- ciążą na nim obowiązki płatnika z tytułu wypłaty świadczenia inwestycyjnego, a dochód w takiej sytuacji należy ustalić w wysokości różnicy pomiędzy wypłaconą kwotą świadczenia a składkami wpłaconymi na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy przez Pracodawcę.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie podziela powyższe stanowisko Towarzystwa.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000r. poz. 176 ze zm.) wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.

Wypłacone świadczenie ochronne o którym mowa we wniosku należy uznać za świadczenie z tytułu ubezpieczeń osobowych, a więc będzie ono korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Ze zwolnienia tego wprost zostały wyłączone dochody o których mowa w art. 24 ust. 15 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Na podstawie powyższych przepisów uznać zatem należy, iż wypłata świadczenia ubezpieczeniowego w części określonej jako świadczenie inwestycyjne będzie skutkowała powstaniem obowiązku poboru podatku. Zgodnie z powołanym powyżej art. 24 ust. 15 dochodem z tego tytułu będzie różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Z tego wynika, że stan funduszu z daty zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego można pomniejszyć tylko i wyłącznie o składki, które zostały przekazane na ten fundusz. Brak jest podstaw aby uznać, iż składka inwestycyjna zapłacona przez Pracodawcę na ubezpieczenie Pracownika miałaby nie być uznana za składkę o której mowa w tym przepisie, a więc w przedmiotowym przypadku dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, ustalonego w powyżej wskazany sposób, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Towarzystwo ma obowiązek pobierać 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Zgodnie z art. 42 ust. 1 tej ustawy płatnicy przekazują kwoty zryczałtowanego podatku, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca siedziby płatnika. Art. 42 ust. 1a ww. ustawy stanowi, iż w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca siedziby płatnika roczne deklaracje, według ustalonego wzoru (obecnie wzór ten został określony na formularzu PIT-8AR).

Reasumując, Towarzystwo nie jest obowiązane do pobierania podatku od wypłacanych w przedmiotowym stanie faktycznym świadczeń ubezpieczeniowych, za wyjątkiem tej ich części, która jest dochodem z inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia z funduszami kapitałowymi. W tej części dochodem od którego Towarzystwo ma obowiązek pobrać podatek jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.