Naczelnik Urzędu Skarbowego w Jarosławiu działając na podstawie przepisów art. 14a § 1, § 3 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 1 pkt 1 art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku Starostwa z dnia 26.01.2007 r. o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w podatku od towarów i usług w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów usług opłat z tytułu oddania gruntu w wieczyste użytkowanie w okresie przed 1.05.2004 r. postanawia uznać przedstawione stanowisko w złożonym wniosku o interpretację przepisów prawa podatkowego za prawidłowe w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku.

Pismem z dnia 26.01.2007 r. (wpływ do tut. Urzędu 31.01.2007 r.) uzupełnionego pismem z dnia 10.04.2007 r. Starostwo zwróciło się z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku od towarów i usług w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów usług opłat z tytułu oddania gruntu w wieczyste użytkowanie w okresie przed 1.05.2004 r. w odniesieniu do indywidualnej sprawy Podatnika, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Wątpliwości Jednostki w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat z tytułu oddania gruntu w wieczyste użytkowanie powstały w związku z zapoznaniem się z publikacją (Gazeta Prawna) dotyczącą uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w poszerzonym siedmioosobowym składzie. Ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu nastąpiło przed dniem 1.05.2004 r., wieczysty użytkownik z tytułu ustanowionego prawa użytkowania wieczystego ponosi opłaty jednorazową – „pierwszą” i opłaty „roczne”. Po dniu 1.05.2004 r. użytkownik wieczysty gruntu zbywa to prawo na rzecz innego podmiotu. Zbycie tego prawa następuje w formie aktu notarialnego (darowizna lub sprzedaż). Przedmiot nabycia – prawo użytkowania wieczystego – ma określoną wartość, nabycie to podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. Nabywca tego prawa wchodzi w obowiązki zbywcy, tj. przyjmuje obowiązki corocznego uiszczania „opłat rocznych” na rzecz właściciela gruntu – Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego lub innej państwowej jednostki sprawującej w imieniu Skarbu Państwa funkcje właścicielskie.

Pytanie podatnika dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat rocznych z tytułu oddania gruntu w wieczyste użytkowanie. Podatnik pyta:

- czy podatkiem VAT objęte są opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu, jeżeli ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nastąpiło w formie aktu notarialnego przed dniem 1.05.2004 r. (przed tą data prawo to zostało ujawnione w księdze wieczystej)?

- czy podatkiem VAT objęte są opłaty roczne obciążające nabywcę prawa użytkowania wieczystego gruntu, jeżeli nabycie to nastąpiło w formie aktu notarialnego po dniu 1.05.2004 r. od użytkownika wieczystego dla którego prawo to zostało ustanowione jak w pkt 1 (przed 1.05.2004 r.)?

Wg zajętego przez podatnika stanowiska bez względu na formę ustanowienia prawa wieczystego użytkowania (w formie aktu notarialnego lub decyzji administracyjnej), jeżeli ustanowienie prawa wieczystego użytkowania nastąpiło przed 1.05.2004 r., opłaty za wieczyste użytkowanie (pierwsza rata i opłaty roczne ) nie są objęte podatkiem VAT; nabyte prawo wieczystego użytkowania przed dniem wejścia w życie ustawy, skutkuje również tym, że w przypadku zbycia tego prawa po dniu 1.05.2004 r. nie powstaje obowiązek podatkowy w stosunku do opłat rocznych obciążających nowego nabywcę, ponieważ ustanowienie tego prawa (wpis do księgi wieczystej) nastąpiło przed 1.05.2004 r.

Ustosunkowując się do treści zapytania oraz przedstawionego przez Starostwo stanu faktycznego Naczelnik Urzędu Skarbowego w Jarosławiu uznaje stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe.

Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług uregulowane zostały w przepisach ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). Stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Grunty dla potrzeb ustawy o podatku od towarów i usług – w myśl art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług – zostały zdefiniowane jako towar. Użytkowanie wieczyste stanowi prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. W świetle art. 233 § 1 ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy K.c. (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i § 2 K.c.) przemawiają, za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

W dostępnych wyrokach ETS preferowany jest pogląd, że art. 5 ust. 1 VI Dyrektywy Rady stanowiący, iż „dostawa towarów” oznacza przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel nie odnosi się do przeniesienia własności w formach przewidzianych we właściwym prawie krajowym, lecz obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim jak gdyby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o podatku VAT) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel – zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków sposób niemalże taki jak przypadku właściciela tego gruntu, jak również możliwości przeniesienia tego władztwa na inny podmiot. Konsekwencją uznania, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów jest stwierdzenie, że w przypadku gdy taka czynność nastąpiła przed 1.05.2004 r. (przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej) nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlega również użytkowanie wieczyste gruntu, jeśli ustanowienie tego prawa nastąpiło przed 1.05.2004 r., a po tym dniu zostało przez użytkownika zbyte na rzecz innego podmiotu. Prawo użytkowania wieczystego gruntu zostało ustanowione przed 1.05.2004 r. – czyli dostawa towaru miała miejsce przed 1.05.2004 r. – obowiązek podatkowy od tej dostawy powstał przed 1.05.2004 r., wobec czego opłaty roczne za użytkowanie wieczyste ustanowione przed 1.05.2004 r. mimo zbycia po tym dniu tego prawa na rzecz innego podmiotu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.