W dniu 9.11.2006r. do organu podatkowego wpłynął wniosek Spółki o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

W przedmiotowym piśmie Spółka przedstawia następujący stan faktyczny.

Wnioskująca jest Spółką z o.o., świadczącą między innymi usługi transportu międzynarodowego polegającego na wykonaniu usług przewozowych własnymi środkami transportowymi oraz podzlecaniu usług przewozu innym przewoźnikom. Z racji świadczonych usług Spółka ma wielu zagranicznych kontrahentów.

Wnioskująca posiada nieuregulowane należności od kontrahenta niemieckiego, wobec którego zostało otwarte postępowanie upadłościowe. Należności wynikające z faktur dokumentujących sprzedaż usług na rzecz tego kontrahenta zostały zaliczone do przychodów Spółki i opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Wobec przedstawionego powyżej stanu faktycznego, Spółka postawiła pytanie, czy można uznać za koszty uzyskania przychodów, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych, nieopłacone należności (w kwocie netto bez podatku VAT), jeżeli w związku z otwarciem postępowania upadłościowego wobec dłużnika utworzono odpis aktualizujący?

Spółka wskazuje, iż w myśl art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1 ustawy. Następnie Podatnik przywołuje przepis art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy, jednocześnie podkreślając, iż katalog możliwości uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, który ustawodawca umieścił w tej regulacji, rozpoczyna się od słów: „w szczególności”. Oznacza to, że wynikający z art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy katalog zdarzeń jest katalogiem otwartym i Spółka może uprawdopodobnić nieściągalność wierzytelności również innymi przesłankami, niż wymienione przez ustawodawcę w tym katalogu.

W ocenie Podatnika, postanowienie Sądu Rejonowego w Niemczech w przedmiocie otwarcia postępowania upadłościowego wobec kontrahenta niemieckiego Spółki jest wystarczającą przesłanką uprawdopodobniającą nieściągalność wierzytelności Spółki wobec tego kontrahenta. Stosownie do powyższego, zdaniem Wnioskującej, wierzytelność ta, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowi koszt uzyskania przychodu, po uprzednim utworzeniu odpisu aktualizującego wartość należności.

Ustosunkowując się do powyższego stanowiska Wnioskodawcy, tutejszy organ podatkowy stwierdza co następuje:

W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdują niżej cytowane przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.):

- art. 15 ust. 1 ustawy, który w stanie prawnym obowiązującym w 2006r. stanowił, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dnia poniesienia kosztu. Jeżeli koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztów.

- art. 15 ust. 1 ustawy, który w związku z art. 1 pkt 9 lit. a) ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589), otrzymał od 2007r. następujące brzmienie: kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

- art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy, którego treść w 2007r. nie została zmieniona, a który stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

- art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy (jego treść w 2007r. nie została zmieniona), zgodnie z którym, nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną:

1) w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:

a) dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo

b) zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

c) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

d) wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

- art. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 1589), na podstawie którego, podatnicy, których rok podatkowy rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2007r. i zakończy się po tym dniu, stosują do przyjętego przez siebie roku podatkowego ustawę, o której mowa w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006r.

Regulacje art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej stanowią, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów (lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów), z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. (...). Oznacza to, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy podatkowej oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, czy też na zachowanie źródła pozyskiwania przychodu. Wydatki ponoszone przez podatnika muszą więc być celowe, to znaczy ponoszone być muszą dla uzyskania, zwiększenia przychodów podatkowych.

Stosownie zaś do przytoczonego powyżej przepisu art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy podatkowej, aby dana wierzytelność mogła obciążyć koszty uzyskania przychodów podatnika, muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:

- musi być ona wykazana w przychodach należnych podatnika stosownie do regulacji art. 12 ust. 3 ustawy, oraz

- musi mieć status nieściągalnej, a nieściągalność owa winna być uprawdopodobniona m.in. w sposób wskazany w ustawie podatkowej w regulacji art. 16 ust. 2a pkt 1, oraz

- podatnik na nieściągalną od kontrahenta należność musi dokonać - w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości - odpis aktualizujący.

Dopiero spełnienie wszystkich powyższych przesłanek spowoduje możliwość odniesienia w koszty uzyskania przychodów dokonanego odpisu aktualizującego wartość należności.

W zakresie uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy, prawodawca wskazuje na przykłady sytuacji, których wystąpienie pozwala uznać, iż nieściągalność została uprawdopodobniona. Jednocześnie, ustawodawca wymieniając te przypadki w art. 16 ust. 2a pkt 1, stwierdza, iż nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną „w szczególności jeżeli”. Zatem katalog ten należy uznać za otwarty i możliwym jest dokonanie takiego uprawdopodobnienia poprzez wskazanie innych, niż wymienione w art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy, przesłanek.

Konsekwencją powyższych wywodów jest uznanie, iż stanowisko Podatnika wyrażone we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji prawa podatkowego jest prawidłowe. Słusznie Wnioskująca stwierdza, iż postanowienie Sądu Rejonowego w Niemczech w przedmiocie otwarcia postępowania upadłościowego kontrahenta Wnioskującej, jest wystarczającą przesłanką uprawdopodobniającą nieściągalność wierzytelności pochodzących od tegoż kontrahenta. Wobec tego należności nieopłacone przez kontrahenta niemieckiego, wobec którego zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, które to należności zwiększyły przychody Podatnika na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Wnioskodawcy pod warunkiem utworzenia odpisu aktualizującego wartość tych należności.

Niezależnie od powyższego, organ podatkowy pragnie wskazać Wnioskującej, iż przedstawiona powyżej możliwość zaliczenia w koszty odpisu aktualizującego wartość należności, w pewnych okolicznościach może nie mieć trwałego charakteru. Bowiem, jak wynika z regulacji art. 12 ust. 1 pkt 4d i pkt 4e ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności wartość należności umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (pkt 4d) oraz równowartość odpisów aktualizujących wartość należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów (pkt 4e).

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.