Z przedstawionego przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (dalej: Towarzystwo) stanu faktycznego wynika, iż ponosi ono odpowiedzialność za szkody poniesione przez uczestnika funduszu powstałe w wyniku zawinionego działania Towarzystwa. W praktyce omawiane szkody powstają z winy Towarzystwa w związku z przekroczeniem siedmiodniowego terminu realizacji zlecenia, błędnym wprowadzeniem danych ze zlecenia do systemu, pobraniem zawyżonej stawki manipulacyjnej lub niewłaściwym wykonaniem dyspozycji uczestnika.

Towarzystwo na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych wypłaca uczestnikom będącym osobami fizycznymi rekompensaty z tytułu poniesionych szkód. Zdaniem Towarzystwa rekompensata realizowana przez nie na rzecz uczestnika, która wyrównuje uszczuplenie majątku osoby fizycznej powstałe w związku z winą Towarzystwa jest zgodna z treścią tego przepisu.

W związku z powyższym Towarzystwo stoi na stanowisku, iż z tytułu wyrównywania szkód powstałych w majątku uczestników w związku z zawinioną działalnością Towarzystwa nie ciąży obowiązek poboru podatku, ani obowiązek przekazywania informacji do Urzędu Skarbowego o wysokości wypłaconych odszkodowań.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie potwierdza stanowisko Towarzystwa i wyjaśnia:

Zgodnie z art. 33 ust.3 ustawy z dn. 27 maja 2004r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004r. Nr 146 poz. 1546 ze zm.) za szkody poniesione przez osoby nabywające lub odkupujące jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego za pośrednictwem podmiotu prowadzącego działalność maklerską lub podmiotu, o którym mowa w art. 32 ust.2, odpowiadają solidarnie towarzystwo i ten podmiot, chyba że szkoda jest wynikiem okoliczności, za które ten podmiot nie ponosi odpowiedzialności. Natomiast ust. 4 przywołanego przepisu stanowi, iż za szkody poniesione przez osoby nabywające lub odkupujące jednostki uczestnictwa za pośrednictwem banku krajowego lub instytucji kredytowej odpowiada wyłącznie ten bank krajowy lub instytucja kredytowa, chyba że szkoda jest wynikiem okoliczności, za które bank krajowy lub instytucja kredytowa nie ponosi odpowiedzialności.

Z powyższego wynika, iż jeżeli Towarzystwo niedokonując transakcji zleconej przez osobę fizyczną lub wykonując ją niezgodnie ze zleceniem, z własnej winy narazi klienta na stratę, to odpowiada za nie. Zawinione błędy mogą powstać w szczególności przez błędne wprowadzanie danych ze zlecenia do systemu a także w sytuacji pobrania niewłaściwej stawki opłaty manipulacyjnej lub niewłaściwie wykonanie dyspozycji uczestnika.

W związku z poniesioną przez osobę fizyczną stratą Towarzystwo, na podstawie wyżej cytowanego art. 33 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, jest zobowiązane do pokrycia powstałej szkody. Towarzystwo pokrywając powstałą szkodę w majątku osoby fizycznej, dokonuje przysporzenia majątkowego w formie wypłacenia odpowiedniej kwoty pieniężnej lub wpłaty do funduszu kwoty na nabycie na rachunek uczestnika jednostek uczestnictwa. Co do zasady każde przysporzenie w majątku osoby fizycznej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, chyba że ustawa określa zwolnienia przedmiotowe w stosunku do określonych przysporzeń.

Art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000r. poz. 176 ze zm.) stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Art. 33 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych wyraźnie wskazuje, iż osobie fizycznej u której nie z jej winy powstała strata należy powstałą stratę wyrównać czyli wypłacić odszkodowanie. Aby można było mówić o odszkodowaniu muszą być spełnione następujące warunki: wina powstała po stronie Towarzystwa oraz uszczuplenie w majątku osoby fizycznej w związku z tą winą Towarzystwa. W przypadku braku spełnienia kumulatywnie tych dwóch przesłanek nie można mówić o odszkodowaniu na rzecz osoby fizycznej. Ponadto Towarzystwo jak i osoba fizyczna muszą działać zgodnie z przepisami o funduszach inwestycyjnych, które szczegółowo określają inne obowiązki Towarzystwa jak i osoby fizycznej.

Reasumując, wyrównanie straty w związku z zawinionym działaniem Towarzystwa, w szczególności takim jak błędne wprowadzanie danych ze zlecenia do systemu, a także pobrania niewłaściwej stawki opłaty manipulacyjnej lub wykonania niewłaściwie dyspozycji uczestnika jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych po spełnieniu kumulatywnie ww. przesłanek.