INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 lipca 2012 r. (data wpływu 2 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania zobowiązań czynszowych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 sierpnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpracowania zobowiązań czynszowych.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Urząd Gminy w celu osiągnięcia lepszych efektów windykacyjnych wdrożył procedury umożliwiające dłużnikom odpracowanie zaległości. Z dłużnikami, których zaległości powstały w wyniku niepłacenia opłat z tytułu najmu lokalu mieszkalnego są zawierane aneksy do umów najmu zmieniające częściowo określony w pierwotnej umowie sposób zapłaty czynszu. Wobec nie wywiązywania się dłużnika ze zobowiązania pieniężnego wynikającego z zawartej umowy najmu lokalu, zgodnie z art. 453 i 659 Kodeksu cywilnego, czynsz - płatność pieniężna może zostać zastąpiona świadczeniem rzeczowym (tzw. świadczenie w miejsce wypełnienia). Jego przedmiotem będzie świadczenie różnych czynności, zastępczo w zamian za czynsz, zaś wartość świadczenia nie powinna być wyższa niż porównywalna wartość prac wynikająca z zawartych umów o odpracowanie zaległości.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy świadczenie w miejsce wypełnienia stanowi źródło przychodów dla najemcy i czy istnieje obowiązek poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy czynność wskazana we wniosku nie stanowi źródła przychodów, nie ma więc obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Zgodnie z brzmieniem art. 11 ust. 1 ustawy o podatku od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast przychodami z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 1) cytowanej ustawy, są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. W myśl art. 659 § 1 i 2 ustawy Kodeks Cywilny, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju, czyli zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze. Powyższe świadczy o tym, że najemcy mogą zawierać z wynajmującym porozumienia, z których będzie wynikać, że w zamian za używanie lokali będą świadczyć dla wynajmującego różne prace. Czyli czynsz zostanie oznaczony w świadczeniach. Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jest to instytucja prawna - świadczenie zamiast wykonania, którego celem jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania - w tym przypadku powstałego z tytułu zaległego czynszu - poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygaśnie, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty, pod warunkiem rzeczywistego wykonania świadczenia prze dłużnika.

Wnioskodawca uważa, iż u najemców, którzy "odpracowują" zaległy czynsz nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, a co za tym idzie płatnik nie ma obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zmianami), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Urząd Gminy w celu osiągnięcia lepszych efektów windykacyjnych wdrożył procedury umożliwiające dłużnikom odpracowanie zaległości. Z dłużnikami, których zaległości powstały w wyniku niepłacenia opłat z tytułu najmu lokalu mieszkalnego są zawierane aneksy do umów najmu zmieniające częściowo określony w pierwotnej umowie sposób zapłaty czynszu. Wobec nie wywiązywania się dłużnika ze zobowiązania pieniężnego wynikającego z zawartej umowy najmu lokalu, zgodnie z art. 453 i 659 kodeksu cywilnego, czynsz - płatność pieniężna może zostać zastąpiona świadczeniem rzeczowym (tzw. świadczenie w miejsce wypełnienia). Jego przedmiotem będzie świadczenie różnych czynności, zastępczo w zamian za czynsz, zaś wartość świadczenia nie powinna być wyższa niż porównywalna wartość prac wynikająca z zawartych umów o odpracowanie zaległości.

W myśl postanowień art. 659 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.

Z powyższego wynika, że wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty czynszu najemcy, przy czym zapłata może być oznaczona w świadczeniach innego rodzaju niż pieniądze.

Zgodnie z brzmieniem art. 453 Kodeksu cywilnego jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jest to instytucja prawna zwana datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Celem niniejszego jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku opłat wnoszonych za mieszkanie) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania – poza umową stron – jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Mając na uwadze podatkowe aspekty opisanych czynności, stwierdzić należy, że wszelkie spłaty długów są dla dłużnika obojętne podatkowo, nie można bowiem z faktu świadczenia pracy w zamian za wygaśnięcie ciążącego na dłużniku zobowiązania wywieść, że dłużnik uzyskuje przychody, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz stan prawny obowiązujący w zakresie mającym do niego zastosowanie należy stwierdzić, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpracowanie przez dłużnika zaległych opłat czynszowych w formie świadczenia różnego rodzaju prac na rzecz Wnioskodawcy, czyli świadczenie w miejsce wykonania, nie będzie skutkowało u dłużnika powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, a co za tym idzie, Wnioskodawca nie będzie miał – jako płatnik - obowiązku poboru z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.