INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 25 stycznia 2013 r. (data wpływu 25 stycznia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 lutego 2013 r. (data wpływu 21 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania ulgi z tytułu wychowywania dziecka – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 stycznia 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania ulgi z tytułu wychowywania dziecka.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.). Pismem z dnia 12 lutego 2013 r., znak IPTPB2/415-56/13-2/AK, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 12 lutego 2013 r. (skutecznie doręczono 15 lutego 2013 r.). W dniu 21 lutego 2013 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie (złożono osobiście 21 lutego 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 3 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy orzekł rozwód z winy męża. Sąd pozostawił władzę rodzicielską obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania dziecka z matką – Wnioskodawczynią i zobowiązał męża do płacenia alimentów. O kontaktach ojca z dzieckiem Sąd nie orzekł, ponieważ Wnioskodawczyni i były mąż uznali, iż będą tak częste jak tylko ojciec i dziecko będą tego chcieli. Podpisane zostało porozumienie, w którym ustalono, że mąż może widywać dziecko po uprzednim telefonicznym uprzedzeniu Wnioskodawczyni w dowolny dzień. Mąż nie zgodził się z treścią wyroku i złożył apelację, w związku z czym wyrok nie jest prawomocny i będzie kolejna rozprawa w Sądzie Apelacyjnym. W związku z tym Wnioskodawczyni zwraca się z pytaniem w jaki sposób w takiej sytuacji ma być rozliczona ulga z tytułu wychowywania dziecka. Mąż uważa, że skoro płaci alimenty na dziecko, ma prawo do odliczenia ulgi w takim samym zakresie jak Wnioskodawczyni. Jego zdaniem, każdy z rodziców powinien ją odliczyć po #189;, argumentując to tym, iż skoro nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie została ona mu ograniczona, jest rodzicem wychowującym dziecko. Faktycznie dziecko nie zamieszkuje z nim ani jednego dnia w roku.

Dziecko mieszka z Wnioskodawczynią i pozostaje wyłącznie pod Jej opieką. Kontakty ojca z dzieckiem są bardzo sporadyczne, w okresie ostatniego półrocza odbyło się tylko jedno spotkanie. Ojciec nie uczestniczy w leczeniu dziecka (leczone jest w CZMP), w jego edukacji, nie bierze udziału w żadnej dziedzinie jego życia, co niestety jest najbardziej dramatyczne w tej sytuacji i wywiera ogromnie negatywny wpływ na psychikę siedmioletniego chłopca. Mąż płaci alimenty na dziecko na skutek wydania przez Sąd Okręgowy postanowienia o zabezpieczeniu alimentacyjnym do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Sytuacja finansowa Wnioskodawczyni i Jej dziecka jest bardzo ciężka, tym bardziej, że dopóki Sąd nie wydał postanowienia o zabezpieczeniu alimentacyjnym, alimenty jakie przekazywał mąż były symboliczne. Dziecko jest alergikiem, leczonym w Poradni Alergologicznej CZMP, a po ostatnim pobycie w szpitalu i wykonanych badaniach skierowane również do Kliniki Leczenia Zaburzeń Odporności. Dziecko mieszka z Wnioskodawczynią, Ona sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem i wyłącznie Ona wykonuje obowiązki rodzicielskie związane z wychowywaniem dziecka. Mimo zaistniałej sytuacji Wnioskodawczyni wielokrotnie prosiła męża aby odwiedził syna, niestety w chwili obecnej mąż praktycznie zaprzestał zupełnie tych kontaktów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

W jakim zakresie Wnioskodawczyni może skorzystać z ulgi na dziecko, które faktycznie wychowuje, zamieszkuje z Nią przez cały rok, a mąż jedynie płaci alimenty i sporadycznie się z dzieckiem spotyka...

Zdaniem Wnioskodawczyni, skoro sprawuje opiekę nad dzieckiem i wykonuje wszystkie obowiązki rodzicielskie powinna mieć możliwość skorzystania z całości ulgi z tytułu wychowywania dziecka mając na względzie treść art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych który stanowi, iż odliczeniu podlega kwota ulgi za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę rodzicielską. Faktycznie opiekę na dzieckiem przez cały rok sprawuje Wnioskodawczyni. Zdaniem Wnioskodawczyni, to iż mąż nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, nie powinno go uprawniać do odliczenia nawet częściowego tej ulgi, skoro z dzieckiem nie mieszka i nie sprawuje nad nim faktycznej opieki, płaci alimenty tylko dlatego, że jest zobligowany przez prawo. Poza tym nie wykazuje zainteresowania losem dziecka jako ojciec.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka,nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a).
      
      

Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.
   
   

Na podstawie art. 27f ust. 3 powyższej ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

W myśl art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą, a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 ww. ustawy).

W świetle art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Z kolei art. 6 ust. 9 ww. ustawy stanowi, iż zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, że w dniu 3 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy orzekł rozwód z winy męża. Sąd pozostawił władzę rodzicielską obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania dziecka z matką – Wnioskodawczynią i zobowiązał męża do płacenia alimentów. O kontaktach ojca z dzieckiem Sąd nie orzekł, ponieważ Wnioskodawczyni i były mąż uznali, iż będą tak częste jak tylko ojciec i dziecko będą tego chcieli. Podpisane zostało porozumienie, w którym ustalono, że mąż może widywać dziecko po uprzednim telefonicznym uprzedzeniu Wnioskodawczyni w dowolny dzień.

Mąż nie zgodził się z treścią wyroku i złożył apelację, w związku z czym wyrok nie jest prawomocny i będzie kolejna rozprawa w Sądzie Apelacyjnym. Mąż uważa, że skoro płaci alimenty na dziecko, ma prawo do odliczenia ulgi w takim samym zakresie jak Wnioskodawczyni. Jego zdaniem, każdy z rodziców powinien ją odliczyć po #189;, argumentując to tym, iż skoro nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, ani nie została ona mu ograniczona, jest rodzicem wychowującym dziecko. Faktycznie dziecko nie zamieszkuje z nim ani jednego dnia w roku.

Dziecko mieszka z Wnioskodawczynią i pozostaje wyłącznie pod Jej opieką. Kontakty ojca z dzieckiem są bardzo sporadyczne, w okresie ostatniego półrocza odbyło się tylko jedno spotkanie. Ojciec nie uczestniczy w leczeniu dziecka (leczone jest w CZMP), w jego edukacji, nie bierze udziału w żadnej dziedzinie jego życia, co niestety jest najbardziej dramatyczne w tej sytuacji i wywiera ogromnie negatywny wpływ na psychikę siedmioletniego chłopca. Mąż płaci alimenty na dziecko na skutek wydania przez Sąd Okręgowy postanowienia o zabezpieczeniu alimentacyjnym do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Dziecko mieszka z Wnioskodawczynią, Ona sprawuje faktyczną opiekę nad dzieckiem i wyłącznie Ona wykonuje obowiązki rodzicielskie związane z wychowywaniem dziecka. Mimo zaistniałej sytuacji Wnioskodawczyni wielokrotnie prosiła męża aby odwiedził syna, niestety w chwili obecnej mąż praktycznie zaprzestał zupełnie tych kontaktów.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikająca z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obojgu rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie. Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom; każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Ograniczenie tej władzy, wynikające z orzeczenia sądowego powierzającego jednemu z rodziców wykonywanie władzy rodzicielskiej nie wpływa na możliwość korzystania z ulgi, ponieważ drugiemu z rodziców również przysługuje władza rodzicielska, nawet jeżeli została ograniczona.

Tak więc ulga ta przysługuje także rodzicowi, który ma ograniczoną władzę rodzicielską. Z odliczenia nie może natomiast skorzystać ten z rodziców, który na skutek interwencji sądu opiekuńczego został pozbawiony tej władzy, jak również rodzic, w stosunku do którego została ona zawieszona.

W świetle powyższego, jeżeli rodzice po rozwodzie lub separacji obydwoje mają władzę rodzicielską, muszą ustalić, w jakiej kwocie (w jakiej proporcji) i które z nich korzysta z odliczenia ulgi na dziecko. Konieczne jest zatem porozumienie w tym względzie, co oznacza, że rodzice dziecka powinni wspólnie uzgodnić sposób obliczenia okresów wykonywania przez nich władzy rodzicielskiej, które będą stanowiły podstawę do skorzystania z „ulgi prorodzinnej”, o której mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy podkreślić, że roczna kwota odliczenia dotyczy łącznie obojga rodziców. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje, że rodzicom przysługuje wspólnie roczna kwota ulgi i mogą ją oni odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnie ustalonej przez rodziców proporcji. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Rodzice mogą odliczyć ją w częściach równych lub w proporcji przez siebie ustalonej. To w ich gestii leży ustalenie, kto i w jakiej części dokona odliczenia przysługującej im ulgi. W związku z tym zarówno w celu skorzystania z odliczenia od podatku w częściach równych, jak i w innej proporcji konieczne jest uzyskanie w tym zakresie porozumienia między osobami uprawnionymi. Jego brak nie obliguje do korzystania z ulgi w częściach równych.

Wobec powyższego należy uznać stanowisko Wnioskodawczyni za prawidłowe, zgodnie z którym – w sytuacji gdy z matka sprawuje opiekę nad dzieckiem i wykonuje wszystkie obowiązki rodzicielskie bez udziału drugiego z rodziców – to wówczas ma możliwość skorzystania z całości ulgi z tytułu wychowywania dziecka.

Jednocześnie należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

Należy także wskazać, iż z uwagi na to, że interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U z 2012 r., poz. 749 ze zm.), niniejsza interpretacja jest wydana dla Wnioskodawczyni, jako występującej z wnioskiem.

Jeżeli opis przedstawiony we wniosku będzie różnił się od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.