Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-849/12-2/JK2
z 14 grudnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 01.10.2012 r. (data wpływu 08.10.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego działu spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08.10.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego działu spadku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W listopadzie 2011 r. zmarła żona Wnioskodawcy. W ramach dziedziczenia ustawowego spadek nabył Wnioskodawca (mąż) oraz dwoje dorosłych dzieci po 1/3 masy spadkowej. W skład masy spadkowej wchodzą:

• 1/2 spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (1/2 całości - wartość 187.500 zł),
  

• 1/2 mieszkania zakupionego od dewelopera (1/2 całości - wartość 225.000 zł),
  

• 1/2 niezabudowanej działki przeznaczonej pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną (1/2 całości - wartość 230.000 zł),
  

• 1/2 miejsca postojowego w garażu (1/2 całości - wartość 5.000 zł),
  

• 1/2 samochodu (1/2 całości - wartość 1.500 zł),
  

• pieniądze na kontach 41.244 zł.
  
  

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu zostało zakupione w 1977 r., w tym roku została zapłacona zaliczka w wysokości 16,93 % jego wartości, na pozostałą wartość mieszkania został udzielony kredyt mieszkaniowy na 30 lat, który został spłacony w całości w 1982 r. Przez cały czas mieszkanie było i jest spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu. Mieszkanie zakupione w 2004 r. od dewelopera z wyodrębnioną księgą wieczystą, kredyt spłacony w 2009 r., wolne od jakichkolwiek obciążeń. Działka zakupiona w 2002 r. (1.191 m²) jest przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i jest wynikiem podziału dużej działki przez właścicieli na działki z przeznaczeniem pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Obecnie większość tych działek jest już zagospodarowana, powstały na nich domy jednorodzinne. Wnioskodawca nie jest właścicielem żadnego gospodarstwa rolnego. Wnioskodawca nie zamierza sprzedawać działki. Od momentu zakupu działki do chwili obecnej przeznaczenie działki jest takie samo, tj. przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. W lutym 2012 r. przeprowadzono postępowanie spadkowe u notariusza. Spadek został zgłoszony w kwietniu 2012 r., do Urzędu Skarbowego i jest zwolniony od podatku od spadku i darowizn.

Wszystkie składniki masy spadkowej pochodzą z majątku wspólnego małżeńskiego. Wnioskodawca wskazał, iż wartość otrzymanych składników masy spadkowej w wyniku nieodpłatnego działu spadku będzie większa niż wartość udziału jaki przysługiwał Wnioskodawcy w spadku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w wyniku nieodpłatnego działu spadku bez spłat i dopłat w taki sposób, że Wnioskodawca (mąż) otrzymuje 1/2 działki niezabudowanej, 1/2 samochodu, pieniądze w kwocie 13.748 zł zamiast 1/3 masy spadkowej spowoduje obowiązek zapłacenia podatku dochodowego przez Wnioskodawcę?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z dokonaniem nieodpłatnego działu spadku bez spłat i dopłat, w wyniku którego właścicielem 1/2 niezabudowanej działki, 1/2 samochodu oraz kwoty 13.748 zł zostanie mąż Spadkodawczyni nie powstanie obowiązek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych od męża Spadkodawczyni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

W związku z tym należy wskazać, iż obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze. Świadczenia w naturze to takie świadczenia, w przypadku których przedmiot świadczenia jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Będą to w szczególności różnego rodzaju świadczenia rzeczowe, chociaż przedmiotem świadczenia mogą być również prawa.

Powyższe związane jest z przyjętą zasadą kompletności opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie przysporzenia majątkowe, a nie tylko te o charakterze pieniężnym. W przypadku świadczeń w naturze przychody powstają dopiero z chwilą ich otrzymania.

Z kolei na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z treści wniosku wynika, iż w listopadzie 2011 r. zmarła żona Wnioskodawcy. W ramach dziedziczenia ustawowego spadek nabył Wnioskodawca (mąż) oraz dwoje dorosłych dzieci po 1/3 masy spadkowej. W skład masy spadkowej wchodzą: 1/2 spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, 1/2 mieszkania zakupionego od dewelopera, 1/2 niezabudowanej działki przeznaczonej pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, 1/2 miejsca postojowego w garażu, 1/2 samochodu oraz pieniądze na kontach. W wyniku nieodpłatnego działu spadku bez spłat i dopłat Wnioskodawca (mąż) otrzyma 1/2 działki niezabudowanej, 1/2 samochodu, pieniądze w kwocie 13.748 zł zamiast 1/3 masy spadkowej. Wartość otrzymanych składników masy spadkowej w wyniku nieodpłatnego działu spadku będzie większa niż wartość udziału jaki przysługiwał Wnioskodawcy w spadku.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Tak więc dniem nabycia spadku przez Wnioskodawcę jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy natomiast do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Jeżeli więc spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 cyt. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. § 2 wskazuje, iż umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Tak więc na skutek działu spadku następuje „konkretyzacja” składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Jeżeli zatem wartość nieruchomości nabytych w wyniku działu jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą, jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości w drodze działu spadku w części przekraczającej udział spadkowy stanowi nabycie w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli nabycie to jest nieodpłatne, to rodzi ono określone skutki podatkowe w rozumieniu przepisów ustawy. Otrzymując nieodpłatnie – w wyniku działu spadku – część przekraczającą udział spadkowy podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy.

W przedmiotowej sprawie jest to 1/2 działki niezabudowanej, 1/2 samochodu, pieniądze w kwocie 13.748 zł zamiast 1/3 masy spadkowej. Tym samym w wyniku nieodpłatnego nabycia powyższych składników wchodzących w skład masy spadkowej, nastąpi po stronie Wnioskodawcy przysporzenie majątkowe (uzyskane nieodpłatnie, gdyż bez żadnego ekwiwalentu finansowego), które stanowić będzie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wartość nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa wyżej należy ustalić według uregulowań art. 11 ust. 2 powołanej ustawy, tj. na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami tego rodzaju.

Należy jednak zwrócić uwagę, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z zastrzeżeniem ust. 20.

Z wykładni językowej tegoż zwolnienia, a zwłaszcza z wykładni zawartego w nim zwrotu: „wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b” wynika, iż do powyższego zwolnienia uprawnione są osoby, które otrzymają świadczenia nieodpłatnie od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Z analizowanego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w wyniku działu spadku otrzyma od spadkobierców (osób zaliczonych do wskazanej wyżej grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn) 1/2 działki niezabudowanej, 1/2 samochodu, pieniądze w kwocie 13.748 zł bez spłat i dopłat. Tym samym udziały w przedmiotowych składnikach masy spadkowej otrzyma nieodpłatnie.

Mając powyższe na uwadze należy zatem uznać, iż Wnioskodawcy przysługuje zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, iż w związku z dokonaniem nieodpłatnego działu spadku bez spłat i dopłat, w wyniku którego zostanie właścicielem 1/2 niezabudowanej działki, 1/2 samochodu oraz kwoty 13.748 zł nie powstanie obowiązek w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. Nr 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.