INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 10.09.2012 r. (data wpływu 12.09.2012 r.) uzupełnionym na druku ORD-IN z dnia 22.11.2012 r. (data wpływu 26.11.2012 r.) na wezwanie z dnia 16.11.2012 r. Nr IPPB4/415-763/12-2/JK2 (data doręczenia 19.11.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12.09.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 28.05.2010 r. zmarła mama Wnioskodawczyni i zostawiła Wnioskodawczyni i jej siostrze mieszkanie (własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu). W dniu 24.08.2010 r. został sporządzony notarialny akt poświadczenia dziedziczenia. Ponieważ mieszkania nie da się podzielić, Wnioskodawczyni zamierza dokonać działu spadku i przekazać siostrze swój udział (połowę mieszkania) w zamian za spłatę pieniężną w kwocie nie przekraczającej wartości udziału Wnioskodawczyni.

Pismem z dnia 16.11.2012 r. Nr IPPB4/415-763/12-2/JK2 wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

1. wyjaśnienie w zakresie jakich przepisów prawa podatkowego ma być udzielona interpretacja przepisów prawa podatkowego.
   
   

Wskazano, iż wniosek Pani z dnia 10.09.2012 r. (data wpływu 12.09.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczy trzech zdarzeń przyszłych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w ustawie o podatku od spadków i darowizn oraz w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast opłata została uiszczona w kwocie 40 zł, tj. w wysokości odpowiadającej jednemu zdarzeniu przyszłemu.

Jednocześnie w złożonym wniosku zakreśliła Pani w części E.2 Rodzaj sprawy, poz. 54. Podatek dochodowy od osób fizycznych oraz poz. 58. Podatek od spadków i darowizn. Ponadto z treści zdarzenia przyszłego oraz przedstawionego stanowiska w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego wynika, iż przedmiotem interpretacji mogą być uregulowania zawarte zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w ustawie od spadków i darowizn, ewentualnie uregulowania zawarte w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, należy wyjaśnić w zakresie jakich przepisów ma być udzielona interpretacja... Czy tylko w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy również w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn, bądź w zakresie ustawy od czynności cywilnoprawnych...

2. Jeśli interpretacja ma zostać udzielona zarówno w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jak i ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych to należy przedmiotowy wniosek uzupełnić poprzez:
   • opisanie zdarzenia przyszłego adekwatnego do zadanych pytań w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.
   • sprecyzowanie pytań, które winny być przyporządkowane do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, w odniesieniu do przepisów ustawy o podatku o podatku od spadków i darowizn oraz do przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawczyni.
   • przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego zdarzenia przyszłego odnośnie zadanych pytań.
   • uiszczenie dwóch opłat w wysokości 80 zł na rachunek bankowy Izby Skarbowej w Warszawie oraz nadesłanie kserokopii dowodu wpłaty.
3. W przypadku, gdy interpretacja ma zostać udzielona tylko w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych to należy uzupełnić wniosek poprzez:
   • opisanie zdarzenia przyszłego adekwatnego do zadanych pytań w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.
   • sprecyzowanie pytań, które winny być przyporządkowane do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, w odniesieniu do przepisów ustawy o podatku o podatku od spadków i darowizn oraz do przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawczyni.
   • przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego zdarzenia przyszłego odnośnie zadanych pytań.
   • uiszczenie jednej opłaty w wysokości 40 zł na rachunek bankowy Izby Skarbowej w Warszawie oraz nadesłanie kserokopii dowodu wpłaty
4. W przypadku, gdy interpretacja przepisów prawa podatkowego ma zostać udzielona tylko w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn należy uzupełnić wniosek poprzez:
   • opisanie zdarzenia przyszłego adekwatnego do zadanych pytań w zakresie podatku od spadków i darowizn.
   • sprecyzowanie pytania, które winno być przyporządkowane do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, w odniesieniu do przepisów ustawy o podatku o podatku od spadków i darowizn i dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawczyni.
   • przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego zdarzenia przyszłego odnośnie zadanego pytania.
   
   
   

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłaty podatku dochodowego od odpłatnego działu spadku, jeśli kwota uzyskana od współspadkobierczyni nie przekracza wartości udziału w spadku...
2. Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłaty podatku od spadku i darowizn od odpłatnego działu spadku, kwota uzyskana od współspadkobierczyni nie przekracza udziału w spadku...
3. Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od odpłatnego działu spadku, jeśli kwota uzyskana od współspadkobierczyni nie przekracza wartości udziału w spadku...
   
   

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie ma ona obowiązku zapłaty podatku dochodowego od kwoty spłaty, jeśli nie przekracza ona wartości jej udziału w spadku. Wnioskodawczyni uważa, że zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego, dział spadku jest czynnością odrębną od nabycia spadku i jako jedne zdarzenie nie powinno podlegać sankcjom dwóch różnych ustaw o podatku.

W myśl art. 211 i 212 oraz art. 1036 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W kontekście wyżej zacytowanych przepisów, nabycie w drodze spadku własności rzeczy, praw majątkowych lub środków pieniężnych podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, zatem w tym przypadku nie mają zastosowania zasady przewidziane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dział spadku jest etapem dziedziczenia, będącym logiczną kontynuacją nabycia spadku, na skutek której dochodzi do ustalenia sched poszczególnych spadkobierców. Dział spadku stanowi taki sam tytuł dziedziczenia, jak nabycie spadku z mocy ustawy. Kwota spłaty, którą Wnioskodawczyni otrzyma, jest więc należną częścią spadku wyrażoną nie w metrach kwadratowych odziedziczonej części mieszkania, tylko w pieniądzu. Zatem na skutek działu spadku, Wnioskodawczyni nie uzyska żadnego przysporzenia (przyrostu) majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, a co za tym idzie, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku.

Innymi słowy, na skutek dokonania działu spadku, stan majątkowy Wnioskodawczyni nie ulegnie zmianie, gdyż całość przysporzenia będzie „mieściła się” w wartości przypadającego jej udziału spadkowego, podlegającego jednak nie ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Nie stanowi źródła dochodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podlega jedynie opodatkowaniu na mocy ustawy o podatku od spadków i darowizn, a w tym przypadku Wnioskodawczynię obejmuje zwolnienie. Według Wnioskodawczyni obowiązywałby ją jedynie podatek od czynności cywilnoprawnych, jeśli kwota spłaty przewyższałaby wartość jej udziału.

Stanowisko Wnioskodawczyni opiera się nie tylko na jej rozumieniu przepisów, ale także na precedensach w orzecznictwie. W dniu 9 listopada 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi (dalej „WSA”) wydał wyrok, w którym orzekł, iż przychody otrzymane przy dziale spadku w zamian za udział spadkowy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (sygn. akt I SA/Łd 1173/11).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej lub, stosownie do pkt 3 z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody - od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3.

W przypadku umowy o dział spadku lub o zniesienie współwłasności obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności. Stosownie natomiast do art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy stawka podatku od umów o dział spadku i zniesienia współwłasności przy przeniesieniu własności nieruchomości wynosi - 2 %.

Dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Zgodnie z art. 1037 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Można go dokonać poprzez fizyczny podział rzeczy tzn. poszczególne przedmioty zostaną podzielone i przyznane poszczególnym spadkobiercom. W ramach tej formy podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych współspadkobierców, które mają wyrównać różnicę wynikającą z udziału w spadku. Możliwe jest także przyznanie przedmiotów spadku w całości jednemu lub kilku współspadkobiercom i obciążenie ich obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców. Drugą formą podziału spadku jest tzw. podział cywilny. Przedmioty należące do spadku zostają sprzedane, a uzyskana kwota ulega podziałowi pomiędzy współspadkobierców.

Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowują dział spadku, jeżeli wiąże się z obowiązkiem spłat lub dopłat. Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym i występuje wówczas przy dziale spadku, gdy całość majątku spadkowego przyznano jednemu lub kilku ze spadkobierców. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż w dniu 28.05.2010 r. zmarła mama Wnioskodawczyni i zostawiła Wnioskodawczyni i jej siostrze mieszkanie (własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu). W dniu 24.08.2010 r. został sporządzony notarialny akt poświadczenia dziedziczenia. Ponieważ mieszkania nie da się podzielić, Wnioskodawczyni zamierza dokonać działu spadku i przekazać siostrze swój udział (połowę mieszkania) w zamian za spłatę pieniężną w kwocie nie przekraczającej wartości udziału Wnioskodawczyni.

Reasumując należy stwierdzić, iż umowa o dział spadku, przewidująca obowiązek spłaty na rzecz Wnioskodawczyni, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciąży na podmiocie nabywającym rzecz ponad udział, a zatem obowiązek ten nie ciąży na Wnioskodawczyni. Z tej przyczyny stanowisko Wnioskodawczyni uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.