INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Miejskiej Komunikacji Samochodowej, przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2008 r. (data wpływu 10 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania odszkodowania - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 czerwca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca działa na lokalnym rynku przewozowym świadcząc usługi komunikacji miejskiej w mieście D. i gminach ościennych. Ponadto jest właścicielem urządzeń przystankowych w postaci wiat i słupków, znajdujących się na terenie miasta. Jako właściciel urządzeń przystankowych MKS udostępnia je innym przewoźnikom na podstawie podpisanych z nimi umów. Opłata z tytułu korzystania z urządzeń przystankowych jest wliczana na podstawie jednostkowej stawki za zatrzymanie autobusu na przystanku oraz ilości zatrzymań, opłata ta jako odpłatne świadczenie usług jest opodatkowane stawką podatku VAT w wysokości 22% i na okoliczność potwierdzenia wykonania usługi wystawiana jest faktura VAT. Faktura za korzystanie z urządzeń przystankowych wystawiana jest dla każdego z przewoźników, który złoży wniosek o udostępnienie urządzeń przystankowych i podpisze z MKS stosowną umowę określającą zasady korzystania z urządzeń przystankowych.

Ponieważ jeden z przewoźników mimo wezwań do uregulowania zasad korzystania z urządzeń przystankowych nie podpisał stosownej umowy ani nie ponosił z tego tytułu żadnych opłat sprawa została skierowana do sądu z żądaniem zapłaty przez niego odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z urządzeń przystankowych. Sąd stwierdził bezumowne korzystanie z urządzeń przystankowych i na podstawie art. 225 Kodeksu cywilnego zasądził kwotę 9 569,42 zł. Kwota ta została wpłacona na rachunek MKS a przewoźnik żąda wystawienia faktury VAT. Wnioskodawca odmawia wystawienia faktury VAT uznając, iż bezumowne korzystanie z rzeczy nie jest przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, który traktuje wpłaty wynikające z roszczeń z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy (art. 225 Kodeksu cywilnego) jako odszkodowania, które zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy w sprawie wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z urządzeń przystankowych nie można mówić o świadczeniu usług ze strony MKS. Przewoźnik samowolnie dokonujący naruszeń przysługującego podatnikowi prawa własności nie otrzymuje ze strony MKS żadnego świadczenia w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług. Przez cały czas korzystanie z naszych przystanków przez niniejszego przewoźnika odbywa się wbrew naszej woli i bez naszego pozwolenia. W celu wyegzekwowania naszych praw wynikających z art. 225 Kodeksu cywilnego tj. roszczeń właściciela przeciwko posiadaczowi w złej wierze, podatnik zmuszony został do skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Ponieważ wypłata odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z urządzeń przystankowych nie mieści się w zakresie przedmiotu opodatkowania zawartego w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, przeto nie może być opodatkowana podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisami art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej mniemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z cyt. wyżej przepisów wynika, że przy określeniu czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone.Analiza ww. przepisów ustawy o podatku od towarów i usług prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy usługą i otrzymana zapłatą.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku występuje sytuacja, gdy pomiędzy stronami – ani wyraźnie, ani dorozumianie – nie została zawarta jakakolwiek umowa, ani też nie została przedłużona dotychczasowa umowa lub dotychczasowa umowa wygasła. W przedmiotowej sprawie występuje brak porozumienia wyrażającego wolę zawarcia umowy i w rezultacie brak świadczenia czynności w jej ramach. Z tego powodu Wnioskodawca mógł ponieść określone straty lub nie uzyskać określonych korzyści. Wnioskodawca żąda odszkodowania, sprawę kieruje do sądu z żądaniem zapłaty odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z urządzeń przystankowych. Sąd stwierdził bezumowne korzystanie z urządzeń przystankowych i na podstawie art. 225 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) zasądził kwotę w wysokości 9 569,42 zł. Wnioskodawca żąda więc odszkodowania, które nie jest żadną z czynności wymienionych w art. 5 ustawy o podatku od towarów usług, określających przedmiot opodatkowania.

Zatem w przedmiotowej sprawie występuje bezumowna czynność, co do której pomiędzy jej stronami nie została zawarta żadna umowa (porozumienie) wyrażająca wolę jej świadczenia. Czynność ta nie jest oparta na tytule prawnym, wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia. Powyższe oznacza, iż do danej czynności doszło wbrew woli Wnioskodawcy.

W przypadku bezumownego korzystania z cudzej rzeczy właścicielowi przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za bezprawne korzystanie z jego własności. Zapłata określonej kwoty pieniężnej wiąże się z prawem żądania naprawienia wynikłej szkody z tytułu bezprawnego korzystania. Żądanie wynagrodzenia (roszczenie pieniężne) w swojej istocie nie stanowi należności za wykonanie usług, lecz odszkodowanie.

Zatem przedmiotowego odszkodowania nie można traktować jako należności z tytułu świadczenia usługi, jest bowiem rekompensatą za niemożność pobierania pożytków.

Tym samym bezumowna czynność, na którą nie została wyrażona zgoda (ani wyraźna, ani dorozumiana), nie stanowi transakcji opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, a żądanie z tego tytułu zapłaty nie stanowi należności za jej wykonanie.

W związku z powyższym przedmiotowe odszkodowanie z tytułu bezumownego korzystania z cudzej rzeczy nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.