INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 28 lutego 2008 r.) uzupełnionym 20 marca 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia odpisu aktualizującego należności do kosztów uzyskania przychodu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lutego 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia odpisu aktualizującego należności do kosztów uzyskania przychodu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 05 marca 2008 r. wezwano do ich uzupełnienia.

Uzupełniony wniosek wpłynął do tut. Biura 20 marca 2008 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Należność z tytułu najmu mieszkania została objęta nakazem zapłaty i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego. Właściwy organ egzekucyjny wydał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w trybie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. Należność była przychodem i nie uległa przedawnieniu, spełnia warunki art. 16 ust. 2a pkt 1 o uprawdopodobnieniu nieściągalności. Lokator nadal mieszka i nie uiszcza opłat za korzystanie z lokalu. Należności narastają i nie są objęte sądowym nakazem zapłaty, ponieważ nie ma przesłanek na wyegzekwowanie w/w należności. Odpisów aktualizacyjnych na należności stanowiących koszt uzyskania przychodów nie tworzono.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odpisy aktualizujące należności nie objęte sądowym nakazem zapłaty i umorzeniem przez organ egzekucyjny mogą być traktowane jako nieściągalne i stanowić koszt uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych, ponieważ objętych nakazem zapłaty nie można wyegzekwować...

W ocenie Wnioskodawcy przesłanki o uwiarygodnieniu nieściągalności mogą dotyczyć również należności nie objętej nakazem zapłaty i umorzeniem, ponieważ sytuacja najemcy mieszkania się nie zmieniła, nie spłaca należności objętej nakazem zapłaty. Uzyskanie nakazów zapłaty i umorzeń organów egzekucyjnych naraża Spółkę na wysokie koszty nie do odzyskania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zasady dokonywania odpisów aktualizujących wartość należności reguluje art. 35b ust. 1 pkt 1-5 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.) zgodnie z którym - wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:

1. należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości – do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym,
   
2. należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności,
   
3. należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności,
   
4. należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania,
   
5. należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.
   
   

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis art. 16 ust. 1 pkt 26a ww. ustawy stanowi, iż nie uważa się za koszt uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

W myśl art. 16 ust. 2a pkt 1 tej ustawy nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:

1. dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo
   
2. zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
   
3. wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
4. wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.
   
   

Powyższy katalog ma charakter otwarty, czyli są możliwe sytuacje, gdy wierzyciel w inny sposób uprawdopodobni, że dana wierzytelność jest nieściągalna. Zwrot ten należy rozumieć w ten sposób, żeby inne przesłanki takiego uprawdopodobnienia miały charakter przesłanek o znaczeniu prawnym równorzędnym w stosunku do wskazanych w przepisie. To podatnik musi wykazać, że prawdopodobnie nie ściągnie długu. Dowody, które pozwolą wyciągnąć wniosek, że istnieje duże prawdopodobieństwo nieściągalności muszą istnieć w chwili tworzenia odpisu.

Wobec powyższego nieściągalność wierzytelności będzie uznana za uprawdopodobnioną w przypadkach określonych w art. 16 ust. 2a pkt 1 ww. ustawy oraz gdy przesłanki uprawdopodobnienia będą miały charakter przesłanek o znaczeniu prawnym równorzędnym w stosunku do wskazanych w ww. przepisie. Dodać należy, że udowodnienie nieściągalności wierzytelności ciąży na podatniku.

W świetle ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do powstania kosztu podatkowego konieczne jest wystąpienie następujących przesłanek:

1. wierzytelność uprzednio winna być zaliczona do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ww. ustawy,
   
2. uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności i
   
3. rachunkowe dokonanie odpisu aktualizującego (zgodnie z art. 35b ustawy o rachunkowości).
   
   

Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, że należności, od których dokonano odpisu aktualizującego były zaliczone do przychodów należnych. Przedmiotowe wierzytelności nie zostały odpisane jako przedawnione, a odpis aktualizujący należność został dokonany w oparciu o przepisy art. 35b ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Nieściągalność wierzytelności została też uprawdopodobniona, gdyż postanowieniem organu egzekucyjnego umorzono postępowanie zgodnie z art. 824 § 1 pkt 3 Kodeksu postępowania cywilnego. W myśl tego artykułu postępowanie egzekucyjne umarza się w całości lub części z urzędu jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Umorzenie następuje więc z uwagi na sytuację dłużnika i oznacza sytuację, gdy egzekwowana należność jest nieściągalna z uwagi na brak majątku dłużnika. Ponadto Spółce przysługują w stosunku od tego samego dłużnika także inne opłaty związane z użytkowanym przez niego lokalem, w odniesieniu do których zatem nie było prowadzone postępowanie przez organ egzekucyjny. Należy zatem stwierdzić, iż w sytuacji, gdy Spółka wystąpi do organu egzekucyjnego o egzekucję jedynie części opłat, postanowienie o nieściągalności tylko tych opłat powoduje, że wszystkie opłaty tego dłużnika należy uznać za nieściągalne.

Dowodem do uznania całości wierzytelności przysługujących względem dłużnika, za nieściągalne będzie w niniejszym przypadku postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydane przez właściwy organ egzekucyjny na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 ustawy Kodeks postępowania cywilnego w odniesieniu tylko do części opłat za lokal. Postanowienie to stanowi potwierdzenie sytuacji majątkowej dłużnika i pozwala uznać, iż nie dysponuje on majątkiem pozwalającym na zaspokojenie jakiejkolwiek wierzytelności.

Jednakże możliwość ta nie zwalnia Spółki od podjęcia działań w celu ochrony swoich interesów. Nie może bowiem być tak, że brak tych działań spowoduje przeniesienie ujemnych skutków na budżet państwa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.