INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 08.04.2008 r. (data wpływu 24.04.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z umorzenia odsetek od kredytu bankowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24.04.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z umorzenia odsetek od kredytu bankowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 3 marca 2006 r. Wnioskodawca przystąpił do długu na podstawie umowy z bankiem X SA. Umowa ta została zawarta w celu zabezpieczenia wierzytelności banku z tytułu kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe (kwota 156 000,00 zł) z odroczoną spłatą części należności zawartej między bankiem przez dwie osoby fizyczne. Przystępując do długu Wnioskodawca przyjął solidarną odpowiedzialność za spłatę całego zadłużenia wynikającą z ww. umowy.

W dniu 3 marca 2006 r. została podpisana ugoda pomiędzy bankiem a dłużnikami, czyli dwiema osobami fizycznymi, którym został udzielony kredyt i Wnioskodawcą. Ugoda potwierdzała wierzytelność wynoszącą 365 498,03 zł i składającą się z:

• Należności głównej (kredyt) 155 853,70 zł,

• Odsetek skapitalizowanych 58 955,09 zł

• Odsetek od kredytu i od odsetek skapitalizowanych (naliczonych do 02,03,06) 146 338,67 zł,

• Kosztów 4 351,10 zł

Na podstawie ugody dłużnicy zobowiązali się do jednorazowej wpłaty w wysokości 240 000 zł i wpłata ta miała być dokonana przez Wnioskodawcę w terminie 30 dni. Wnioskodawca dokonał wpłaty zgodnie z postanowieniami ugody. Powyższa kwota zgodnie z ugodą została zaliczona na spłatę w następującej kolejności:

1. koszty,
2. odsetki skapitalizowane,
3. należność główna,
4. odsetki przeterminowane.
   
   

Biorąc pod uwagę powyższą kolejność wpłacona kwota pokryła koszty, odsetki skapitalizowane, należność główną w całości a częściowo, odsetki od kredytu i od odsetek skapitalizowanych naliczonych do dnia zapłaty umówionej kwoty (odsetki przeterminowane).

Po wywiązaniu się dłużników z warunków ugody bank odstąpił od dochodzenia, od wszystkich zobowiązanych do spłaty, pozostałej części wierzytelności z tytułu odsetek karnych tzn. odsetek od kredytu i od odsetek skapitalizowanych w kwocie 125 498,03 zł (plus odsetek do dnia wpłaty).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umorzenie odsetek od kredytu i odsetek skapitalizowanych (odsetek karnych od niespłaconego kredytu) na podstawie ugody podpisanej z bankiem stanowi przychód i rodzi u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawca uważa, że w przedmiotowej sytuacji nie ma zastosowania art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), który stanowi między innymi, że przychodem są nieodpłatne świadczenia. Umorzenie odsetek karnych, czyli odsetek z tytułu nieterminowej spłaty raty kredytu (kapitału i odsetek) nie jest nieodpłatnym świadczeniem wierzyciela na rzecz dłużnika. Aby mieć do czynienia z odpłatnym świadczeniem świadczeniodawca musi wyrazić wolę świadczenia, tzn., że chce przekazać nieodpłatnie świadczenie na rzecz świadczeniobiorcy, a taka sytuacja nie miała miejsca. Bank zobowiązał się jedynie do odstąpienia od dochodzenia odsetek.

Z drugiej strony według ustalonego poglądu doktryny i judykatury, o przychodzie podatkowym możemy mówić wtedy, gdy ma on charakter trwałego przysporzenia majątkowego.

Umorzenie odsetek od kredytu i od odsetek skapitalizowanych na podstawie ugody bankowej nie stanowi dla Wnioskodawcy przysporzenia majątkowego, jest majątkowo obojętne – więc nie można w ogóle mówić o przychodzie. Umorzenie tego typu wierzytelności skutkuje jedynie likwidacją zobowiązania pieniężnego wobec kredytodawcy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenie prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy źródłami przychodów są: inne źródła. W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W tym miejscu należy się odwołać do przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.). W myśl art. 69 ust. 1 tejże ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji udzielonego kredytu.

Przy czym samo otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej jest obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawiają się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód).

Odmiennie należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób nie budzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego przez osobę fizyczna nie prowadzącą działalności gospodarczej, których termin płatności upłynął – jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które de facto po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

Z kolei tzw. odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne. Jeżeli zaś umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów – wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy.

Z analizy przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w dniu 03 marca 2006 r. zawarł z Bankiem umowę ugody, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się do jednorazowej wpłaty kwoty w wysokości 240.000 zł, natomiast bank odstąpił od dochodzenia pozostałej części wierzytelności z tytułu odsetek karnych i odsetek skapitalizowanych.

Biorąc zatem powyższe pod uwagę umorzone odsetki od kredytu stanowią przychód z innych źródeł i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym w myśl art. 45 ww. ustawy o podatku dochodowym Wnioskodawca ma obowiązek złożyć do urzędu skarbowego zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym, w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8. W zeznaniu tym ma obowiązek wykazać wszystkie uzyskane i podlegające opodatkowaniu dochody.

Interpretacja dotyczy przedstawionego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.