INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2008 roku (data wpływu 17 kwietnia 2008 roku) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do przychodów Spółki otrzymanej kwoty w związku z zawartą ugodą sądową – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 kwietnia 2008 roku został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do przychodów Spółki otrzymanej kwoty w związku z zawartą ugodą sądową.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 10 września 2002 r. Spółka zawarła umowę przedwstępną, której przedmiotem był zakup do dnia 31 grudnia 2003 r. zorganizowanej części przedsiębiorstwa stanowiącego oddział handlowy w K. spółki „C.” Sp. z o.o. z siedzibą w W. (obecnie „T.” Sp. z o.o.). Strony ustaliły cenę sprzedaży na kwotę 12.600.000 zł, a tytułem zaliczki Spółka wpłaciła kwotę 2.600.000 zł na rachunek sprzedawcy – „C.”. Warunkiem dodatkowym wprowadzonym przez sprzedawcę – „C.”– zawarcia umowy przedwstępnej sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa – oddziału handlowego w K. było ustanowienie hipoteki kaucyjnej do kwoty 5.200.000 zł na prawie użytkowania wieczystego nieruchomości należącej do Spółki położonej w O. tytułem zabezpieczenia kredytu, udzielonego podmiotowi trzeciemu – spółce „A.” w L. S.A. Wnioskodawca wywiązał się z przedmiotowego warunku umowy przedwstępnej i w dniu 13 września 2002 r. zarząd Spółki ustanowił wskazane wyżej zabezpieczenie rzeczowe na prawie wieczystego użytkowania oraz własności budynków nieruchomości położonej w O., jako działka nr 24 o pow. 1.933 m², dla której Sąd Rejonowy prowadzi Księgę Wieczystą.

Przedmiotowe zabezpieczenie jako warunek zawarcia umowy przedwstępnej zastrzeżony został przez sprzedawcę „C.” Sp. z o.o. (obecnie „T.” Sp. z o.o.). Jednakże Spółka zabezpieczyła się przed ewentualnym ryzykiem niespłacenia kredytu przez „A.” w L. S.A. poprzez wprowadzenie w zapisach umowy przedwstępnej warunku, iż w przypadku rozpoczęcia przez Bank egzekucji z ustanowionej hipoteki strony uznają, że kwota ustanowionej hipoteki jest kwotą wpłaconej zaliczki, która podlegać będzie rozliczeniu na warunkach i w terminach uzgodnionych w odrębnym porozumieniu.

Spółka z uwagi na spadek dochodowości z wynajmu powierzchni handlowych nie posiadała wystarczających środków finansowych na zakup całej zorganizowanej części przedsiębiorstwa w K., zgodnie z treścią umowy przedwstępnej. W związku z powyższym w dniu 16 grudnia 2003 r. w wykonaniu umowy przedwstępnej Zarząd Spółki na podstawie zgody Rady Nadzorczej Spółki wyrażonej w uchwale Nr 1 z dnia 11 grudnia 2003 r. nabył za cenę wpłaconej wcześniej zaliczki w wysokości 2.550.000 zł od spółki „C.” w W. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego o powierzchni 1.010,78 m², znajdującego się w budynku położonym w K. przy ul. K.

W § 8 tej umowy sprzedaży strony ponownie uregulowały kwestie związane z ustanowionym przez Spółkę zabezpieczeniem rzeczowym spłaty kredytu udzielonego przez Bank. spółce „A.” w L. S.A. I tak strony odwołując się do treści umowy przedwstępnej oświadczyły, iż w przypadku egzekucji przez Bank z ustanowionego zabezpieczenia „C.” Sp. z o.o. (obecnie „T.” Sp. z o.o.) zwróci Spółce ściągnięte przez Bank należności.

Jednocześnie w dniu 9 wrześniu 2003 r. Sąd Okręgowy na skutek powództwa skierowanego przez Bank wydał przeciwko Spółce nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym nakazał zapłacić Spółce kwotę 5.250.000 zł z ograniczeniem odpowiedzialności do egzekucji prowadzonej z nieruchomości położonej przy P., dla której prowadzona jest przez Sąd Rejonowy Księga Wieczysta.

Powyższe orzeczenie zostało zaskarżone przez Spółkę, konsekwencją czego było zawarcie ugody w toku procesu z Bankiem mocą której Bank zwolnił hipotekę na nieruchomości, za zapłatą zredukowanej kwoty 2.250.000 zł. Powyższe zakończenie sporu uratowało Spółkę przed upadłością, gdyż nieruchomość położona w O. przy P. była głównym składnikiem majątkowym Spółki przynoszącym jej większość dochodów.

Zapłata tak wysokiej kwoty możliwa była jednak wyłącznie dzięki zaciągnięciu kredytu bankowego. Kredyt ten udzielił Bank Hipoteczny. Warunkiem przyznania kredytu Spółce była jej wszechstronna reorganizacja, w tym powołanie spółki – celowej, która zostanie wyposażona w majątek w postaci nieruchomości w O. przy P .i będzie spółką odpowiedzialną za spłatę kredytu. Powstała spółka zależna „J.” Sp. z o.o. w O., w której udziały objął w 100% Wnioskodawca.

Na pokrycie kapitału zakładowego w spółce „J.” Sp. z o.o., Spółka wniosła aport w postaci prawa użytkowania wieczystego działki gruntu oraz budynków stanowiących odrębny przedmiot własności. Na prawie użytkowania wieczystego oraz własności budynków ustanowiona była cały czas hipoteka kaucyjna, z tym, że w okresie powstawania spółki „J.” jej udziałowiec uzyskał, o czym była mowa wyżej, redukcję zadłużenia do kwoty 2.250.000 zł. Wartość księgową wnoszonego aportu wyceniono na kwotę 3.600.000 zł, z tym, że jego zdolność aportowa zgodnie z treścią przepisów ustawy – Kodeks spółek handlowych wyniosła tylko 1.350.000 zł (udziały nie mogą być bowiem obejmowane poniżej ich wartości nominalnej). Zgodnie z treścią przepisów art. 154 § 3 w zw. z art. 175 § 1 ustawy – Kodeks spółek handlowych istnieje obowiązek obejmowania udziałów według wartości zbywczej wkładów z dnia ich wniesienia. Powstała zatem sytuacja, w której Spółka objęła w spółce zależnej „J.” Sp. z o.o. udziały za kwotę niższą niż wartość aportu liczona bez obciążenia hipoteką. Wnoszony aport był bowiem obciążony hipotecznie, co powodowało zmniejszenie jego wartości. Tym samym do majątku Spółki na skutek ustanowienia hipoteki weszły udziały w spółce „J.” Sp. z o.o. o wartości niższej, niż w sytuacji gdyby wnoszony aport nie był obciążony hipotecznie. Istnieje zatem strata w majątku Wnioskodawcy.

W związku z powyższym oraz na podstawie zawartej umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego z dnia 16 grudnia 2003 r. - § 8 tej umowy – spółka „T.” Sp. z o.o. (dawne „C.” Sp. z o.o.) zawarła ze Spółką ugodę sądową przed Sądem Rejonowym, mocą której zobowiązała się zwrócić Spółce w ratach kwotę 2.250.000 zł wraz z odsetkami tytułem zwrotu wartości – straty – jaką poniosła Spółka ustanawiając w dniu 13 września 2002 r. hipotekę kaucyjną.

Dodatkowo w uzupełnieniu stanu faktycznego z dnia 2 czerwca 2008 r. (data wpływu 13 czerwca 2008 r.) przedmiotowego wniosku przesłanym przez Spółkę w związku z wezwaniem do uzupełnienia wniosku z dnia 21 maja 2008 r., wskazano iż:

• „J.” Sp. z o.o. została zawiązana w dniu 7 grudnia 2005 roku;
• ugodę pomiędzy Spółką a Bankiem. w sprawie zredukowanej kwoty zadłużenia zawarto w dniu 15 grudnia 2005 r.;
• spłata zredukowanej należności wobec Banku nastąpiła w dniu 22 grudnia 2005 r., natomiast hipoteka kaucyjna została wykreślona dnia 19 stycznia 2006 r.;
• zadłużenie wobec Banku. z tytułu niespłaconego kredytu udzielonego Spółce Akcyjnej „A.” w L. spłaciła Spółka „J.” jako dłużnik rzeczowy.

W związku z powyższym, zadano następujące pytanie.

Czy przychody związane ze stratą ustanowienia hipoteki są przychodem dla Spółki...

Zdaniem Wnioskodawcy, spłata zobowiązania przez „T.” Sp. z o.o. nie jest przychodem Spółki, bowiem jest to spłata stanowiąca równowartość ustanowionej przez Spółkę hipoteki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j. t. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Zatem co do zasady środki pieniężne stanowią trwałe, bezzwrotne i definitywne przysporzenie majątkowe, niezależnie od tytułu prawnego ich uzyskania.

Zauważyć należy, iż podmiotem, który dokonał spłaty hipoteki, którą była obciążona nieruchomość położona przy ul. P., była „J.” Sp. z o.o., która dokonała tej spłaty jako dłużnik rzeczowy i odrębny podmiot posiadający osobowość prawną, czyli zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków oraz do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych. W konsekwencji Wnioskodawca nie dokonywał spłaty tego zadłużenia, gdyż wniósł nieruchomość obciążoną hipoteką do innego podmiotu, spółki.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy wskazać, iż do przedstawionego stanu faktycznego nie można zastosować zasady w myśl, której rozliczenia z tytułu spłaty hipoteki przez dłużnika rzeczowego nie obciążają przychodów i kosztów tego dłużnika.

W szczególności do zaistniałej sytuacji nie ma zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a ww. ustawy, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Gdyż Spółka nie poniosła wydatku w postaci spłaty hipoteki. Natomiast fakt poniesienia straty w związku z obniżoną wartością objętych udziałów w utworzonej spółce celowej nie może być utożsamiany z pojęciem wydatku zawartym w przedmiotowym przepisie.

Ponadto do przedstawionego stanu faktycznego nie można również odnieść postanowień art. 12 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się m.in. otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). W szczególności, spłata hipoteki przez dłużnika rzeczowego nie może być traktowana jako pożyczka, czy kredyt udzielony dłużnikowi głównemu, gdyż hipoteka jest jedynie prawem akcesoryjnym zabezpieczającym spłatę danego kredytu, czy pożyczki. Zgodnie bowiem z treścią art. 244 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) hipoteka stanowi ograniczone prawo rzeczowe. Natomiast art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (j. t. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) stanowi, iż w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.

Reasumując, w związku z tym, iż nie ma podstaw do wyłączenia uzyskanej przez Spółkę zgodnie z zawartą ugodą sądową kwoty z kategorii przychodów podatkowych, przedmiotowa kwota będzie stanowiła dla Spółki przychód w momencie jej zapłaty.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia przedmiotowego zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej – powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 ustawy – Ordynacja podatkowa).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu; ul. Św. Jakuba 20; 87-100 Toruń.