INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Banku, przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2008 r. (data wpływu 17 października 2008 r.), uzupełnionym w dniu 14 listopada 2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 4 listopada 2008 r. znak ILPB1/415-846/08-2/AG, ILPB3/423-708/08-2/MM na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 6 listopada 2008 r., a w dniu 14 listopada 2008 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 12 listopada 2008 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na początku lat dziewięćdziesiątych Bank w celu wspierania rozwoju sektora prywatnego udzielał poręczeń bankom kredytującym działalność gospodarczą. Poręczenia udzielane były bez pośredniego udziału kredytobiorców, tzn. nie na ich wniosek, lecz w oparciu o uregulowania międzybankowe.

Należność Banku powstała w związku z realizacją w dniu 10 czerwca 1992 r. przez Bank Oddział w L(…) poręczenia kredytu udzielonego przez ówczesny X Bank S. A. osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą na rozwijanie tej działalności. W wyniku zapłaty poręczenia Bank uzyskał wierzytelność regresową względem kredytobiorcy. Po długoletniej bezskutecznej egzekucji, prowadzonej w imieniu Banku przez bank kredytodawcę, w dniu 15 lipca 2005 r. Zarząd Banku podjął decyzję o zawarciu ugody z dłużnikiem, polegającej na przyjęciu jednorazowej wpłaty w wysokości 10.000,00 zł na poczet należności głównej w zamian za umorzenie pozostałej części należności głównej w wysokości 56.360,00 zł oraz odsetek w kwocie 374.001,86 zł (naliczonych za okres od dnia 29 czerwca 1993 r. do dnia 8 sierpnia 2005 r.), z czego kwota 350.620,23 zł stanowiła zgodnie z art. 118 K. C. odsetki przedawnione. Bezpośrednią przyczyną umorzenia był brak majątku podlegającego egzekucji. W momencie umorzenia dłużnik nie prowadził działalności gospodarczej i nie posiadał stałego dochodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy na Banku jako poręczycielu kredytu na prowadzenie działalności gospodarczej ciąży obowiązek wystawienia deklaracji PIT-8C w związku z umorzeniem osobie fizycznej, która zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej, zadłużenia z tytułu zapłaconego poręczenia... Czy, w przypadku gdy obowiązek taki istnieje, w deklaracji ujęty powinien być tylko kapitał, czy też kapitał wraz z odsetkami... Jeżeli z odsetkami, to tylko nieprzedawnionymi na dzień umorzenia, czy też wszystkimi odsetkami naliczonymi począwszy od dnia skutecznego wezwania dłużnika do zwrotu zapłaconego poręczenia, aż do dnia umorzenia zobowiązania...

Zdaniem Wnioskodawcy, na poręczycielu, który umarza zobowiązanie z tytułu zapłaconego poręczenia nie ciąży obowiązek wystawienie deklaracji PIT-8C. W praktyce poręczyciel bywa bowiem często osobą fizyczną, która nie ma prawa do wystawiania deklaracji podatkowych. Poręczyciel nie musi ponadto posiadać pełnej informacji o danych osobowych dłużnika, które są niezbędne do wypełnienia stosownej deklaracji. Istotny jest zdaniem Wnioskodawcy również fakt, iż w momencie zaciągania zadłużenia kredytobiorcy mieli status osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, a w chwili umorzenia zobowiązania z tytułu zapłaconego poręczenia nie prowadzili już działalności gospodarczej. Zdaniem Wnioskodawcy, deklaracje podatkową powinien wystawić bank kredytujący z chwilą otrzymania spłaty długu przez poręczyciela.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Stosownie do treści art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W świetle powyższego otrzymanie kredytu (pożyczki) i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Natomiast umorzenie należności głównej (kapitał kredytu lub pożyczki), a w pewnych sytuacjach odsetek od kredytu, będzie stanowiło przychód dłużnika, gdyż otrzymał on w przeszłości określoną kwotę pieniędzy, pod warunkiem jej zwrotu w ustalonym w umowie terminie i zobowiązuje się do uiszczenia odsetek z tytułu korzystania ze środków finansowych kredytodawcy (pożyczkodawcy).

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że bank podjął decyzję o zawarciu ugody z dłużnikiem, polegającej na przyjęciu jednorazowej wpłaty w wysokości 10.000,00 zł na poczet należności głównej w zamian za umorzenie pozostałej części należności głównej. Wnioskodawca dokonał nabycia wierzytelności dłużnika.

Poręczenie kredytu bankowego jest praktyką powszechnie stosowaną. W przypadku braku spłat od kredytobiorcy, banki często podpisują ugodę z poręczycielem i zwalniają go z części długu w zamian za częściową jego spłatę. Rodzi to kilka jasno określonych konsekwencji podatkowych. W wyniku zawarcia takiej ugody nie powstaje przychód po stronie poręczyciela. Mimo, że została umorzona część spłat, faktycznie jednak jego majątek nie powiększa się o umorzoną kwotę, gdyż to nie on był kredytobiorcą. Inna sytuacja występuje natomiast u kredytobiorcy i zależna jest od umowy poręczyciela z bankiem.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Do przychodów, podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, nie zalicza się środków finansowych uzyskanych z tytułu zawarcia umowy kredytu. Jakkolwiek w takich przypadkach kredytobiorca otrzymuje do dyspozycji określoną kwotę pieniędzy, to jednak, jest zobligowany do jej zwrotu w określonym terminie wraz z odsetkami. Zmiana charakteru świadczenia uzyskanego w drodze kredytu następuje w przypadku jego umorzenia.

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu, których termin płatności upłynął jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

Stosownie zaś do art. 42a ustawy, osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek – mają obowiązek sporządzić informacje wg ustalonego wzoru PIT-8C o wysokości osiągniętego przychodu w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Kwoty przychodów wskazane w informacji PIT-8C należy wykazać w zeznaniu rocznym składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy więc zaznaczyć, iż zarówno umorzenie dłużnikowi należności głównej (kapitału pożyczki lub kredytu), naliczonych odsetek (karnych i ustawowych) oraz dodatkowych kosztów związanych z windykacją, jak i umorzenie części odsetek i dodatkowych kosztów od należności „przedawnionej”, będzie przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Momentem uzyskania przychodu, zgodnie z art. 11 ust. 1 tej ustawy jest moment dokonania umorzenia.

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, iż umorzenie dłużnikowi należności głównej (kapitału pożyczki lub kredytu), będzie dla dłużnika przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast, deklarację podatkową PIT-8C powinien wystawić Wnioskodawca jako właściciel umorzonej wierzytelności w terminie wynikającym z treści art. 45 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, że w zakresie pozostałej problematyki dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych (tj. obowiązków płatnika oraz obowiązków Wnioskodawcy jako płatnika) wniosek rozstrzygnięto interpretacjami indywidualnymi z dnia 28 listopada 2008 r. nr ILPB1/415-846/08-5/AG oraz ILPB1/415-846/08-6/AG, natomiast w zakresie problematyki dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych wniosek rozstrzygnięto interpretacją indywidualną z dnia 28 listopada 2008 r. nr ILPB3/423-708/08-4/MM.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.